ओपन सोर्सको शक्ति उपयोग गर्ने तरिका ― Ubuntu को संसारमा स्वागत छ

Ubuntu मा IP ठेगाना जाँच्ने तरिका

नेटवर्क सेटिङ
目次

1. IP ठेगाना भनेको के हो?

IP ठेगाना भनेको नेटवर्कमा उपकरणहरूलाई पहिचान गर्नका लागि अद्वितीय नम्बर हो। इन्टरनेट वा स्थानीय नेटवर्कमा सञ्चार गर्दा, डाटाको प्रेषण र प्राप्ति गर्नका लागि यो अत्यावश्यक छ। IP ठेगानामा मुख्य रूपमा IPv4 र IPv6 दुई प्रकारका छन्। IPv4 भनेको “192.168.0.1” जस्तो ३२ बिटको ठेगाना ढाँचा हो, IPv6 भनेको “2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334” जस्तो १२८ बिटको ठेगाना ढाँचा हो। IPv6 ले ठेगाना स्थानको विस्तारशीलतालाई बढाउँछ र धेरै उपकरणहरूलाई समर्थन गर्नका लागि प्रयोग गरिन्छ।
侍エンジニア塾

2. Ubuntu मा IP ठेगाना जाँच्ने आधारभूत कमान्डहरू

Ubuntu मा, IP ठेगाना जाँच्नका लागि विभिन्न कमान्डहरू उपलब्ध छन्। निम्न कमान्डहरू प्रयोग गरेर, प्रणालीमा आवंटित IP ठेगानाहरू सजिलै जाँच गर्न सकिन्छ।

2.1 ip addr show कमान्ड

ip addr show ले नवीनतम लिनक्स वितरणहरूमा सिफारिस गरिएको शक्तिशाली कमान्ड हो, जसले नेटवर्क इन्टरफेसमा आवंटित IPv4 र IPv6 ठेगानाहरू प्रदर्शित गर्दछ।प्रयोग उदाहरण:
$ sudo ip addr show
आउटपुट उदाहरण:
2: ens33: <BROADCAST,MULTICAST,UP,LOWER_UP> mtu 1500 qdisc pfifo_fast state UP group default qlen 1000
    inet 192.168.1.10/24 brd 192.168.1.255 scope global dynamic ens33
       valid_lft 86381sec preferred_lft 86381sec
    inet6 fe80::250:56ff:fe9a:de91/64 scope link 
       valid_lft forever preferred_lft forever
  • inet पछि आउने “192.168.1.10/24” IPv4 ठेगाना हो। “/24” CIDR टिप्पणी हो, जसले सबनेट मास्कको लम्बाइ देखाउँछ (255.255.255.0 सँग बराबर)। CIDR टिप्पणीमा, पहिलो २४ बिटहरूले नेटवर्क भाग देखाउँछन्, र बाँकी ८ बिटहरूले होस्ट भाग देखाउँछन्।
  • inet6 पछि आउने IPv6 ठेगाना हो, जसलाई “fe80::250:56ff:fe9a:de91” जस्तो प्रदर्शित गरिन्छ।
थप व्याख्या:
  • brd ले ब्रोडकास्ट ठेगाना देखाउँछ।
  • scope ले ठेगानाको स्कोप देखाउँछ, global ले ग्लोबल स्कोप (सम्पूर्ण इन्टरनेट) लाई जनाउँछ, link ले लिङ्क लोकल स्कोप (एउटै नेटवर्क सेगमेन्ट भित्र) लाई जनाउँछ।

2.2 hostname -I कमान्ड

hostname -I कमान्डले प्रणालीमा आवंटित सबै IP ठेगानाहरूलाई स्पेस विभाजित रूपमा प्रदर्शित गर्दछ। यो सरल र प्रत्यक्ष रूपमा IP ठेगाना मात्र प्राप्त गर्नका लागि सुविधाजनक छ।प्रयोग उदाहरण:
$ hostname -I
आउटपुट उदाहरण:
192.168.1.10 fe80::250:56ff:fe9a:de91
  • पहिलो मान IPv4 ठेगाना हो, अर्को मान IPv6 ठेगाना हो। यो कमान्डले विस्तृत जानकारी प्रदान गर्दैन, तर इन्टरफेसमा आवंटित IP ठेगानाहरूको सूची मात्र प्रदर्शित गर्दछ।
डिफल्ट इन्टरफेसको IP ठेगाना:
  • डिफल्ट नेटवर्क इन्टरफेसको IP ठेगाना प्राप्त गर्नका लागि, निम्न कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्:
$ ip route get 1.1.1.1
यो कमान्डले निर्दिष्ट ठेगानातर्फको रुट जानकारी प्रदर्शित गर्दछ र डिफल्ट इन्टरफेस देखाउँछ।

2.3 curl ifconfig.me कमान्ड

curl ifconfig.me कमान्डले बाहिरी सेवामा पहुँच गरेर पब्लिक IP ठेगाना प्राप्त गर्दछ। यो कमान्ड इन्टरनेट कनेक्सन आवश्यक पर्ने र बाहिरबाट देखिने आफ्नो IP ठेगाना जाँच्न चाहनुहुन्छ जब सुविधाजनक छ। तथापि, यो कमान्डले बाहिरी सर्भरसँग संचार गर्दछ, त्यसैले गोपनीयतामा ध्यान दिन आवश्यक छ।प्रयोग उदाहरण:
$ curl ifconfig.me
आउटपुट उदाहरण:
203.0.113.50
यो आउटपुट इन्टरनेटबाट देखिने तपाईंको ग्लोबल IP ठेगाना हो।गोपनीयताको सावधानी:
  • curl ifconfig.me ले बाहिरी सर्भरलाई IP ठेगाना जानकारी प्रदान गर्दछ। गोपनीयता चिन्ता छ भने, राउटरको सेटिङ्ग स्क्रिनमा प्रत्यक्ष जाँच गर्नुहोस् वा अन्य विधिहरू विचार गर्नुहोस्।
सार्वजनिक IP ठेगाना र निजी IP ठेगाना:
  • ip addr show मा प्रदर्शित हुने निजी IP ठेगाना हो, जुन स्थानीय नेटवर्क भित्र प्रयोग हुन्छ। curl ifconfig.me ले फर्काउने ग्लोबल IP ठेगाना हो, जुन इन्टरनेटमा कनेक्ट गर्नका लागि हो। NAT (नेटवर्क ठेगाना रूपान्तरण) द्वारा, आन्तरिक र बाहिरी IP ठेगानाहरू फरक हुन सक्छन्। NAT प्रयोग गर्दा, धेरै डिभाइसहरूले एउटा पब्लिक IP ठेगाना साझा गरेर इन्टरनेटमा पहुँच गर्न सक्छन्।

3. पुरानो कमान्ड ifconfig र यसको विकल्प

ifconfig लिनक्समा पहिले मानक रूपमा प्रयोग गरिने नेटवर्क व्यवस्थापन कमान्ड थियो, तर अहिले यो अनुशंसित छैन र नयाँ लिनक्स वितरणहरूमा डिफल्ट रूपमा समावेश छैन। यसको सट्टामा, थप शक्तिशाली ip कमान्ड सिफारिस गरिएको छ।ifconfig को स्थापना:
$ sudo apt install net-tools
प्रयोग उदाहरण:
$ sudo ifconfig
आउटपुट उदाहरण:
inet 192.168.1.10  netmask 255.255.255.0  broadcast 192.168.1.255
  • “inet” को पछि आउने “192.168.1.10” IPv4 ठेगाना हो।
ifconfig को सीमाहरू:
  • ifconfig ले सबै नेटवर्क इन्टरफेसहरू प्रदर्शित नगर्न सक्छ, विशेष गरी भर्चुअल इन्टरफेसहरू वा IPv6 ठेगानाहरूको जानकारी प्रदान नगर्न सक्छ।ip कमान्ड थप समावेशी छ र आधुनिक नेटवर्क जानकारी प्रदान गर्दछ।

4. नेटवर्क म्यानेजरको उपयोग

4.1 nmcli कमान्ड

nmcli NetworkManager लाई नियन्त्रण गर्नका लागि कमान्ड लाइन उपकरण हो, जसले नेटवर्क डिभाइसको विस्तृत जानकारी प्रदर्शित गर्न सक्छ।nmcli स्थापित नभएको अवस्थामा, निम्न कमान्डले स्थापना गर्न सकिन्छ।स्थापना विधि:
$ sudo apt install network-manager
उपयोग उदाहरण:
$ nmcli device show
आउटपुट उदाहरण:
IP4.ADDRESS[1]:                         192.168.1.10/24
  • “IP4.ADDRESS[1]” पछि आउने “192.168.1.10” IPv4 ठेगाना हो।
NetworkManager को अवस्था जाँच:
  • NetworkManager सञ्चालनमा छ वा छैन जाँच गर्न, निम्न कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्:
$ systemctl status NetworkManager

5. विभिन्न परिस्थितिहरूमा IP ठेगाना जाँच

IP ठेगानाको जाँच विभिन्न परिस्थितिहरूमा आवश्यक छ। नेटवर्क कनेक्सनको समस्या निवारण, सर्वरको सेटिङ, रिमोट पहुँचको तयारी आदि, विभिन्न कमान्डहरू जान्नाले नेटवर्क वातावरण वा अवस्थाअनुसार उपयुक्त विधि छनोट गर्न सकिन्छ।समस्या निवारणका सुझावहरू:
  • नेटवर्कका समस्या: यदि IP ठेगाना सही रूपमा सेट गरिएको छैन भने, नेटवर्कमा कनेक्ट हुन सक्दैन।ip addr show प्रयोग गरेर सेटिङ जाँच गर्नुहोस्, सही इन्टरफेसमा IP ठेगाना सेट भएको छ कि जाँच गर्नुहोस्। यसैगरी, नेटवर्क सेटिङ परिवर्तन गर्न sudo आवश्यक पर्न सक्छ।
  • रिमोट पहुँचको सेटिङ: सर्वरमा रिमोट पहुँच सेट गर्दा, सही पब्लिक IP ठेगाना जान्न आवश्यक छ।curl ifconfig.me ले पब्लिक IP ठेगाना जाँच गर्नुहोस्, राउटरको पोर्ट फर्वार्डिङ सही सेट भएको छ जाँच गर्नुहोस्।
  • कनेक्सन जाँच: नेटवर्कको कनेक्सन अवस्था जाँच गर्दा, ping कमान्ड प्रयोग गरेर विशिष्ट होस्टसँग कनेक्सन सामान्य छ कि जाँच गर्न सकिन्छ। उदाहरणका लागि, ping google.com प्रयोग गरेर इन्टरनेट कनेक्सन स्थापित छ कि परीक्षण गर्नुहोस्। यसैगरी, traceroute कमान्ड प्रयोग गरेर, प्याकेट नेटवर्क पार गर्दाको मार्ग देखाउनुहोस्, कहाँ ढिलाइ वा समस्या छ भनेर पहिचान गर्न सकिन्छ।
$ ping google.com
$ traceroute google.com
  • ping को परिणाममा, प्रतिक्रिया समय र प्याकेट हान नभएको जाँच गर्नुहोस्। प्रतिक्रिया नभएमा, कनेक्सनमा समस्या हुन सक्छ।
  • traceroute मा, प्रत्येक हप प्रति ढिलाइ समय जाँच गर्नुहोस्, कुन बिन्दुमा ढिलाइ भइरहेको छ भनेर पहिचान गर्नुहोस्।

6. सारांश

Ubuntu मा IP ठेगाना जाँच्ने विधिहरूमा केही विकल्पहरू छन्। प्रत्येक कमान्डमा विशिष्ट फाइदाहरू छन्, र अवस्थाको अनुसार उपयुक्त विधि छान्नु महत्वपूर्ण छ।ip addr show ले विस्तृत नेटवर्क जानकारी प्रदान गर्दछ, hostname -I ले सरल रूपमा IP ठेगाना प्राप्त गर्न उपयुक्त छ।curl ifconfig.me ले ग्लोबल IP ठेगाना जाँच्न सुविधाजनक छ तर, गोपनीयतामा ध्यान दिन आवश्यक छ। साथै, ifconfig अहिले सिफारिस गरिएको छैन तर, विशिष्ट परिदृश्यहरूमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यी कमान्डहरूमा महारथ हासिल गरेर, Ubuntu मा नेटवर्क व्यवस्थापन कुशलतापूर्वक गर्न सकिन्छ। विशेष गरी नेटवर्कको समस्या निवारणमा, समस्यालाई छिट्टै पहिचान गर्न र समाधान फेला पार्न उपयुक्त कमान्डहरू प्रयोग गर्नु महत्वपूर्ण छ। साथै, नेटवर्क ठेगाना रूपान्तरण (NAT) र IP ठेगानाको अवधारणालाई बुझेर, नेटवर्क कन्फिगरेसन र सुरक्षाको समझ गहिरो हुन्छ। आधिकारिक दस्तावेजहरू र अन्य स्रोतहरू प्रयोग गरेर, नेटवर्क व्यवस्थापनको सीपहरू सुधार्नुहोस्।सन्दर्भ स्रोतहरू:
年収訴求