ओपन सोर्सको शक्ति उपयोग गर्ने तरिका ― Ubuntu को संसारमा स्वागत छ

Ubuntu को माउन्ट पूर्ण गाइड | USB, HDD, नेटवर्क सेयर सेटिङ र समस्या समाधान

प्रणाली व्यवस्थापन र अनुकूलन
目次

1. Ubuntuमा “माउन्ट” भनेको के हो?

माउन्टको अर्थ र भूमिका

Linux वा Ubuntu मा,“माउन्ट (mount)” भनेको स्टोरेज डिभाइसलाई फाइल सिस्टममा जोड्ने कार्यलाई जनाउँछ। उदाहरणका लागि, USB मेमोरी वा बाह्य HDD लाई PC मा प्लग इन गरे पनि, केवल प्लग इन गरेर मात्र यसको भित्री सामग्री हेर्न सकिँदैन। Ubuntu ले “माउन्ट” भन्ने प्रक्रियामार्फत, ती स्टोरेजहरूको भित्री सामग्रीलाई “/media” वा “/mnt” जस्ता विशिष्ट स्थानहरू (माउन्ट प्वाइन्टहरू) मा देखाउन सक्छ। कल्पना गर्नुहोस्, स्टोरेजलाई “अंश” को रूपमा Ubuntu भन्ने “मुख्य भाग” मा जोडेर, अन्ततः यसको भित्री सामग्री प्रयोग गर्न सकिने हुन्छ, यस्तो संयन्त्र हो। यो माउन्ट USB जस्ता रिमुभेबल मिडियामा मात्र सीमित नभई, इनबिल्ट HDD को पर्टिसनहरू वा नेटवर्कमा साझा फोल्डरहरू जस्ता सबै प्रकारका स्टोरेजहरूमा लागू हुन्छ।

फाइल सिस्टम र डिभाइसको सम्बन्ध

Ubuntu सहित Linux मा,सबै फाइलहरू र डाइरेक्टरीहरू “रुट डाइरेक्टरी (/)” बाट सुरु हुने पदानुक्रम संरचनाराख्छन्। यसमा, बाह्य डिभाइसहरूलाई समावेश गर्नका लागि “माउन्ट प्वाइन्ट” भनिने खाली फोल्डरहरू सिर्जना गरिन्छ, र त्यहाँ स्टोरेजलाई “जोडेर”, त्यो डिभाइस सुरुदेखि नै अस्तित्वमा रहेको जस्तो व्यवहार गर्न सकिन्छ। उदाहरणका लागि, USB मेमोरीलाई “/media/usb” मा माउन्ट गरेमा, यसको भित्री सामग्री “/media/usb” भन्दा तल देखाइन्छ, र कपी वा सम्पादन जस्ता कार्यहरू सम्भव हुन्छन्। महत्त्वपूर्ण कुरा,माउन्ट नभएको अवस्थामा Ubuntu ले त्यो डिभाइसलाई ह्यान्डल गर्न सक्दैनभन्ने हो। डिभाइस पहिचान भएको भए पनि, माउन्ट नभएमा फाइलहरूको पढाइ-लेखाइ गर्न सकिँदैन।

Ubuntu र अन्य OS (Windows/Mac) सँगको भिन्नता

Windows मा, USB प्लग इन गरेमा स्वतः ड्राइभ D वा E को रूपमा पहिचान हुने प्रायः हुन्छ, तर Ubuntu को हकमा,स्वतः माउन्ट हुने वा नहुने कुरा सेटिङ्गमा निर्भरहुन्छ। GUI (डेस्कटप वातावरण) प्रयोग गर्दा धेरैजसो स्टोरेजहरू स्वतः माउन्ट हुन्छन्, तरसर्भर वातावरण वा टर्मिनल-केन्द्रित सञ्चालनमा म्यानुअल माउन्ट कार्य आवश्यकपर्न सक्छ। यसैगरी, Windows मा फाइल सिस्टमका प्रकारहरू (NTFS वा FAT32) लाई खासै ध्यान नदिई प्रयोग गर्न सकिन्छ, तर Ubuntu माफाइल सिस्टमहरू अनुसार माउन्ट समयका विकल्पहरू र समर्थन अवस्था फरकहुने भएकाले, अलि सावधानी अपनाउनु पर्छ। उदाहरणका लागि, NTFS स्टोरेज ह्यान्डल गर्नntfs-3gभन्ने प्याकेज स्थापना गर्न आवश्यक हुन्छ। यसरी, Ubuntu मा “माउन्ट” केवल जोड्ने मात्र नभई,फाइल सिस्टमको एक भागको रूपमा एकीकृत गर्ने महत्त्वपूर्ण प्रक्रियाहो। पछिल्ला सेक्सनहरूमा, विशिष्ट माउन्ट विधिहरू र सेटिङ्ग उदाहरणहरूबारे विस्तृत व्याख्या गरिनेछ।

2. 【म्यानुअल】Ubuntu मा आधारभूत माउन्ट विधि

mount कमान्डको आधारभूत संरचना र प्रयोग

Ubuntu मा स्टोरेज डिभाइसलाई म्यानुअल रूपमा माउन्ट गर्न प्रयोग गरिनेmountकमान्ड हो। यो कमान्ड सरल संरचना भए पनि अत्यन्त शक्तिशाली र लचिलो छ।
sudo mount [विकल्प] डिभाइसको पथ माउन्ट बिन्दु
उदाहरणका लागि, USB मेमोरी (/dev/sdb1) लाई “/mnt/usb” नामक डाइरेक्टरीमा माउन्ट गर्न निम्नानुसार हुन्छ।
sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb
यो कमान्ड चलाउँदा, “/mnt/usb” डाइरेक्टरी भित्र USB मेमोरीका फाइलहरू देखिन्छन् र पढ्न/लेख्न सकिन्छ। ध्यान दिनुपर्ने कुरा, माउन्ट गर्नरुट अधिकारआवश्यक पर्छ त्यसैलेsudoसँगै चलाउनुपर्छ।

माउन्ट बिन्दुको सिर्जना र व्यवस्थापन

माउन्ट बिन्दु भनेको डिभाइसको सामग्रीलाई फैलाउनका लागि “खाली डाइरेक्टरी” हो। यो स्थानलाई पहिले नै सिर्जना गर्न आवश्यक छ।
sudo mkdir -p /mnt/usb
-pविकल्प प्रयोग गर्दा, अभिभावक डाइरेक्टरी नभए पनि स्वतः सिर्जना हुन्छ। सामान्यतया, अस्थायी म्यानुअल माउन्टका लागि “/mnt” वा “/media” प्रयोग गरिन्छ, तर आफैंले बनाएको कुनै पनि डाइरेक्टरी निर्दिष्ट गर्न सकिन्छ। माउन्ट सम्पन्न भएपछि, माउन्ट बिन्दुमा डिभाइसका फाइलहरू देखिन्छन्, तरअनमाउन्ट (umount) गर्दा मूल खाली डाइरेक्टरीमा फर्किन्छ।

डिभाइस नाम र UUID जाँच्ने विधि

माउन्ट गर्नका लागि, लक्षित स्टोरेजकोडिभाइस नाम (उदाहरण: /dev/sdb1 आदि)बुझ्न आवश्यक छ। निम्न कमान्डले जाँच गर्न सकिन्छ:
lsblk
lsblkले जोडिएका ब्लक डिभाइसहरू (HDD, SSD, USB आदि) लाई सूचीबद्ध गर्छ। प्रत्येक डिभाइसको आकार र माउन्ट अवस्था पनि देख्न सकिन्छ, यो अत्यन्त उपयोगी छ। यसैगरी, UUID (युनिभर्सल युनिक आइडेन्टिफायर) जाँच्न चाहनुहुन्छ भने, निम्न प्रयोग गर्नुहोस्:
sudo blkid
blkidले प्रत्येक डिभाइसको UUID र फाइल सिस्टम प्रकार (ext4, ntfs, fat32 आदि) देखाउँछ। UUID पछि उल्लेख गरिने स्वचालित माउन्ट सेटिङ (fstab) मा पनि महत्वपूर्ण तत्व हुन्छ।

अनमाउन्ट प्रक्रिया (umount)

माउन्ट गरिएको डिभाइस हटाउनumountकमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्। उदाहरणका लागि, “/mnt/usb” मा माउन्ट गरिएको डिभाइसलाई अनमाउन्ट गर्न:
sudo umount /mnt/usb
वा, डिभाइस नाम सीधै निर्दिष्ट पनि गर्न सकिन्छ:
sudo umount /dev/sdb1
अनमाउन्ट नगरी डिभाइसलाई शारीरिक रूपमा हटाउँदा डाटा क्षतिग्रस्त हुन सक्छ।सुरक्षित हटाउनका लागि, umount अवश्य चलाउनुहोस्।

3. 【स्वचालित】 सुरुवातमा माउन्ट गर्ने सेटिङ विधि (fstab)

/etc/fstab के हो? भूमिका र संयन्त्र

Ubuntu मा सुरुवातमा डिभाइसलाई स्वचालित रूपमा माउन्ट गर्न चाहनुहुन्छ भने,/etc/fstabभन्ने फाइल प्रयोग गर्नुहोस्। यो फाइलप्रणाली सुरुवातमा पढिने माउन्ट सेटिङ फाइलहो, जसमा वर्णन गरिएका सामग्री अनुसार डिभाइसहरू स्वचालित रूपमा माउन्ट हुन्छन्। उदाहरणका लागि, बाह्य भण्डारण वा थप पर्टिसनलाई प्रत्येक पटक म्यानुअल रूपमा माउन्ट गर्न झन्झटिलो हुने अवस्थामा, योfstabमा सेटिङ लेखेर राख्नुहोस् भने, सुरुवातमा स्वचालित रूपमा प्रक्रिया हुन्छ। यद्यपि, वर्णन सामग्रीमा त्रुटि भएमा प्रणालीको सुरुवात विफल हुन सक्ने सम्भावना पनि हुन्छ, त्यसैलेसेटिङ गर्नुअघि पर्याप्त सावधानी अपनाउन आवश्यक छ।

UUID प्रयोग गरेर सेटिङ विधि र सुरक्षा

fstab मा, माउन्ट लक्षित डिभाइसलाई «डिभाइस नाम (/dev/sdb1 जस्तै)» ले निर्दिष्ट गर्न सकिन्छ, तरUUID (युनिभर्सल युनिक आइडेन्टिफायर) ले निर्दिष्ट गर्नु सिफारिस गरिन्छ। किनकि, USB पोर्टको जडान क्रम आदि अनुसार/dev/sdb1जस्ता डिभाइस नाम परिवर्तन हुन सक्छन् भने, UUID स्थिर रहन्छ। पहिले, UUID जाँच्नुहोस्:
sudo blkid
यसले निम्न जस्तो आउटपुट दिन्छ:
/dev/sdb1: UUID="1234-ABCD" TYPE="vfat"
यसलाई आधार मानेर, fstab मा निम्न जस्तो लाइन थप्नुहोस्:
UUID=1234-ABCD /mnt/usb vfat defaults 0 0
प्रत्येक वस्तुको अर्थ निम्नानुसार छ:
वस्तुअर्थ
UUID=〜लक्षित डिभाइसको अद्वितीय पहिचानकर्ता
/mnt/usbमाउन्ट बिन्दु
vfatफाइल सिस्टमको प्रकार (उदाहरण: FAT)
defaultsमाउन्ट विकल्प (मानक सेटिङ)
0 0ब्याकअप/जाँचको उपस्थिति

लेख्ने तरिकाको ध्यान दिनुपर्ने बिन्दुहरू र त्रुटि टार्ने टिप्स

fstab को वर्णन त्रुटिले Ubuntu को सुरुवात त्रुटिसँग जोडिन सक्छ। सुरक्षित रूपमा सम्पादन गर्नका लागि, निम्न बिन्दुहरूमा ध्यान दिनुहोस्:
  • आवश्यक रूपमा ब्याकअप लिनुहोस्: सम्पादन गर्नुअघि sudo cp /etc/fstab /etc/fstab.bak ले ब्याकअप सिर्जना गर्नुहोस्।
  • माउन्ट बिन्दु अस्तित्वमा छ कि जाँच गर्नुहोस्: निर्दिष्ट फोल्डर नभएमा, sudo mkdir -p /mnt/usb ले सिर्जना गर्नुहोस्।
  • टेस्ट माउन्ट गर्नुहोस्: लेखिएको सामग्री सही छ कि जाँच गर्न, निम्न कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्:
sudo mount -a
यो कमान्डलेfstabमा वर्णन गरिएका सबै सेटिङहरूलाई एक पटक माउन्ट गर्दछ। त्रुटि नआएमा, समस्या छैन।

ब्याकअप र पुनर्स्थापना: fstab सम्पादन गर्नुअघि गर्नुपर्ने कुरा

यदि fstab को वर्णन त्रुटिका कारण प्रणाली सुरु नभएमा, रिकभरी मोडमा सुधार गर्न आवश्यक पर्छ। त्यस जोखिमबाट बच्नका लागि पनि,ब्याकअप र सावधानीपूर्वक जाँच अत्यन्त महत्वपूर्णछ। यसबाहेक, सम्पादकको रूपमाnanoप्रयोग गर्दा शुरुआतीहरूका लागि पनि सजिलो हुन्छ:
sudo nano /etc/fstab
संग्रह गर्नCtrl + O, समाप्त गर्नCtrl + Xहो।

4. USB मेमोरी वा बाह्य HDD लाई माउन्ट गर्ने विधि

FAT32・exFAT・NTFS ढाँचाहरूको भिन्नता र सम्बोधन विधि

USB मेमोरी वा बाह्य HDD लाई Ubuntu मा माउन्ट गर्दा,फाइल सिस्टमको प्रकारजाँच गर्नु महत्वपूर्ण छ। मुख्य रूपमा निम्न ३ वटा धेरै प्रयोग हुन्छन्：
फाइल सिस्टमविशेषताUbuntu मा समर्थन
FAT32लगभग सबै OS मा पढ्न सकिन्छमानक रूपमा समर्थित
exFATठूलो क्षमता फाइल समर्थन, संगतता पनि उच्चUbuntu 20.04 पछि मानक समर्थन, पुरानो वातावरणमा exfat-fuse आवश्यक
NTFSWindows मा मानक रूपमा अपनाइएकोपढाइ मानक समर्थन, लेखाइका लागि ntfs-3g को स्थापना सिफारिस
NTFS ढाँचाको USB लाई पूर्ण रूपमा ह्यान्डल गर्न, निम्न कमान्डलेntfs-3gस्थापना गर्नुहोस्：
sudo apt update
sudo apt install ntfs-3g

डिभाइसको जाँच र माउन्ट प्रक्रिया (म्यानुअल)

पहिले, USB डिभाइस जोड्नु पछि, निम्न कमान्डले डिभाइस नाम जाँच गर्नुहोस्：
lsblk
उदाहरण प्रदर्शन：
sdb      8:16   1   16G  0 disk 
└─sdb1   8:17   1   16G  0 part /mnt/usb
यस अवस्थामा,/dev/sdb1माउन्ट लक्षित पर्टिसन हो। म्यानुअल रूपमा माउन्ट गर्न, पहिले माउन्ट प्वाइन्ट बनाउनुहोस्：
sudo mkdir -p /mnt/usb
अर्को,mountकमान्डले माउन्ट गर्नुहोस्：
sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb
फाइलहरूको सामग्री/mnt/usbडाइरेक्टरी अन्तर्गत देखाइन्छ, र सामान्य रूपमा पहुँच गर्न सकिन्छ।

स्वचालित माउन्ट नहुँदा समाधान विधि

Ubuntu को डेस्कटप वातावरण (GNOME आदि) मा सामान्यतया स्वचालित रूपमा माउन्ट हुन्छ, तरसर्भर वातावरणवा केही सेटिङहरूमा स्वचालित माउन्ट काम नगर्न सक्छ। यस अवस्थामा, निम्न समाधान प्रयास गर्नुहोस्：
  1. फाइल म्यानेजर प्रयोग गरेर पुन: जडान प्रयास गर्नुहोस् (डेस्कटप वातावरणको हकमा)
  2. udisksctl कमान्ड प्रयोग गरेर माउन्ट गर्नुहोस्：
udisksctl mount -b /dev/sdb1
  1. dmesg कमान्डले पहिचान स्थिति जाँच गर्नुहोस्：
dmesg | tail
यहाँ “new USB device” जस्ता लगहरू देखाइँदैन भने, शारीरिक सम्पर्क खराबी वा केबल समस्या हुन सक्छ।

डिभाइसको सुरक्षित हटाउने प्रक्रिया (umount)

माउन्ट भइरहेको USB लाई अचानक निकाल्दा, डाटा क्षति हुन सक्छ। हटाउनु अघि अवश्य अनमाउन्ट गर्नुहोस्：
sudo umount /mnt/usb
वा, माउन्ट प्वाइन्ट अज्ञात भए डिभाइस नामले निर्दिष्ट गर्न सकिन्छ：
sudo umount /dev/sdb1
अनमाउन्ट सफल भएपछि, डिभाइसको सामग्री देखाइँदैन। त्यसपछि, सुरक्षित रूपमा USB लाई शारीरिक रूपमा हटाउन सकिन्छ।

5. नेटवर्क ड्राइभ (NAS) लाई माउन्ट गर्ने

विन्डोज साझेदारी (SMB/CIFS) को माउन्ट प्रक्रिया

Ubuntu मा, विन्डोज वा NAS मा रहेको साझा फोल्डर (SMB/CIFS प्रोटोकल) लाई माउन्ट गरेर, स्थानीय निर्देशिका जस्तै ह्यान्डल गर्न सकिन्छ। पहिले आवश्यक प्याकेजहरू स्थापना गरौं：
sudo apt update
sudo apt install cifs-utils
अर्को, माउन्ट प्वाइन्ट सिर्जना गर्नुहोस्：
sudo mkdir -p /mnt/share
र, साझा फोल्डरलाई माउन्ट गर्ने कमान्ड निम्नानुसार छ：
sudo mount -t cifs //192.168.1.100/share /mnt/share -o username=प्रयोगकर्ता_नाम,password=पासवर्ड,iocharset=utf8
यहाँका मुख्य बुँदाहरू：
  • //192.168.1.100/share：साझा गन्तव्यको IP ठेगाना र साझा नाम
  • /mnt/share：स्थानीय माउन्ट प्वाइन्ट
  • -o विकल्प：प्रयोगकर्ता नाम・पासवर्ड・क्यारेक्टर कोड आदि निर्देशन
  • iocharset=utf8：जापानी फाइल नामको क्यारेक्टर भ्रष्टाचार रोक्नका लागि महत्वपूर्ण
※ कमान्ड लाइनमा पासवर्ड लेख्न असहज लाग्छ भने, पछि उल्लेखित “प्रमाणीकरण जानकारीको सुरक्षित व्यवस्थापन विधि” हेर्नुहोस्।

NFS साझेदारीको सेटिङ र माउन्ट विधि

NFS (Network File System) लिनक्सहरूबीचको फाइल साझेदारीका लागि उपयुक्त प्रोटोकल हो। पहिले, क्लाइन्ट पक्षमा आवश्यक प्याकेजहरू स्थापना गर्नुहोस्：
sudo apt install nfs-common
अर्को, माउन्ट प्वाइन्ट सिर्जना：
sudo mkdir -p /mnt/nfs
र, NFS साझेदारीलाई माउन्ट गर्नुहोस्：
sudo mount -t nfs 192.168.1.200:/export/share /mnt/nfs
साझा गन्तव्यको संरचनाअनुसार, पथ परिवर्तन गर्नुहोस्। अस्थायी माउन्ट नभई, सुरुवातमा स्वचालित माउन्ट गर्न चाहनुहुन्छ भने,/etc/fstabमा निम्नानुसार लेख्नुहोस्：
192.168.1.200:/export/share /mnt/nfs nfs defaults 0 0

प्रमाणीकरण जानकारी (प्रयोगकर्ता नाम/पासवर्ड) को सुरक्षित व्यवस्थापन विधि

SMB माउन्ट गर्दा, पासवर्डलाई कमान्ड लाइनमा प्रत्यक्ष लेख्नु सुरक्षा दृष्टिकोणले उपयुक्त हुँदैन। त्यस अवस्थामा,योग्यता फाइलसिर्जना गरेर सुरक्षित रूपमा व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ।
  1. /etc/samba/credentials जस्ता कुनै फाइल सिर्जना गर्नुहोस्：
sudo nano /etc/samba/credentials
भित्रको सामग्री：
username=तपाईंको_प्रयोगकर्ता_नाम
password=तपाईंको_पासवर्ड
  1. फाइलको अनुमतिलाई सीमित गर्नुहोस्：
sudo chmod 600 /etc/samba/credentials
  1. fstab मा निम्नानुसार थप्नुहोस्：
//192.168.1.100/share /mnt/share cifs credentials=/etc/samba/credentials,iocharset=utf8 0 0
यसले, सुरुवातमा स्वचालित माउन्ट गर्दा पनि पासवर्ड उजागर हुँदैन।

जापानी फाइल नामको क्यारेक्टर भ्रष्टाचार उपाय (लोकेल जाँच)

SMB माउन्ट गर्दा, जापानी फाइल नाम “????.txt” जस्तो देखाइन्छ भने,क्यारेक्टर कोड (charset)को निर्देशन आवश्यक छ। माथि उल्लेखित जस्तै,mountविकल्पमा निम्नानुसार निर्देशन गर्नुहोस्：
iocharset=utf8
यसबाहेक, Ubuntu को लोकेल जापानी नभएमा, क्यारेक्टर भ्रष्टाचारको कारण हुन सक्छ। निम्नानुसार जाँच र सेटिङ गर्नुहोस्：
locale
आउटपुटमाja_JP.UTF-8समावेश नभएमा, निम्नानुसार जापानी लोकेल थप्नुहोस्：
sudo apt install language-pack-ja
sudo update-locale LANG=ja_JP.UTF-8
सेटिङ पछि, लगआउट वा पुन: सुरुवात गरेर प्रतिबिम्बित गर्नुहोस्।

6. सामान्य त्रुटिहरू र समस्या निवारण

«डिभाइस प्रयोगमा छ» भने देखाइएको अवस्थामा

त्रुटि सामग्री：

umount: /mnt/usb: target is busy.
यो त्रुटि, अनमाउन्ट गर्न लागेको डिभाइसहाल कुनै प्रक्रियामा प्रयोगमाभएको अवस्थामा उत्पन्न हुन्छ।

मुख्य कारणहरू：

  • अर्को टर्मिनलमा त्यस डाइरेक्टरीमा cd गरिएको छ
  • GUI मा फाइल खोलेर राखिएको छ
  • पृष्ठभूमि प्रक्रियाले फाइल प्रयोगमा राखेको छ

समाधान विधि：

  1. प्रयोगमा रहेको प्रक्रियाको जाँच：
lsof /mnt/usb
  1. सम्बन्धित प्रक्रियालाई समाप्त गर्नुहोस्, वा प्रयोग छोड्नुहोस्
  2. यदि अझै समाधान नभए fuser कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्：
sudo fuser -km /mnt/usb
योले जबरजस्ती प्रयोगमा रहेको प्रक्रियालाई समाप्त गरेर अनमाउन्ट गर्दछ (सावधानीपूर्वक प्रयोग गर्नुहोस्)।

«Permission denied» देखा परेमा समाधान

त्रुटि सामग्री：

mount: /mnt/share: permission denied.
यो त्रुटि, माउन्ट गर्ने लक्षित डाइरेक्टरी वा डिभाइसमापहुँच अनुमति अपर्याप्तभएको अवस्थामा उत्पन्न हुन्छ।

समाधान विधि：

  1. sudo बिर्सिएको छैन भनेर जाँच：
sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb
  1. माउन्ट प्वाइन्टको अनुमति परिवर्तन गर्नुहोस् (आवश्यक भए अनुसार)：
sudo chown $USER:$USER /mnt/usb
  1. SMB सेयरको अवस्थामा, प्रमाणीकरण जानकारी वा कनेक्सन लक्ष्यको पहुँच अनुमति सेटिङ जाँच गर्नुहोस्

स्वचालित माउन्ट कार्य नगरेको अवस्थामा जाँच बिन्दुहरू

fstabप्रयोग गरेर स्वचालित माउन्ट सेटिङ गरे पनि, सुरु हुँदा माउन्ट नहुने हुन सक्छ।

जाँच गर्नुपर्ने बिन्दुहरू：

  • fstab को वर्णन त्रुटि (स्पेसको संख्या, फाइल सिस्टम प्रकार आदि)
  • UUID सही छ कि भनेर पुन:जाँच (sudo blkid ले जाँच गर्नुहोस्)
  • माउन्ट प्वाइन्ट अस्तित्वमा छ कि (mkdir ले पूर्वनिर्माण गर्नुहोस्)
  • नेटवर्क सेयर सुरु हुँदा अझै उपलब्ध नभएको (विशेष गरी SMB वा NFS)

डिबग विधि：

sudo mount -a
यसले त्रुटि देखायो भने, fstab को लेखाइमा समस्या छ। त्रुटि सामग्री अनुसार सुधार गर्नुहोस्।

dmesg/journalctl मा लग जाँच गर्ने विधि

माउन्ट समयको त्रुटिको विवरण, कर्नेल लग वा सिस्टम लगमा रेकर्ड भएको हुन सक्छ।
dmesg | tail -n 20
वा, थप विस्तृत सिस्टम लग जाँच गर्न चाहनुहुन्छ भने：
journalctl -xe
यी लगहरू हेरेर, हार्डवेयर त्रुटि वा माउन्ट विकल्पको असंगतिता आदि पहिचान गर्न सकिन्छ।

अन्य सामान्य माउन्ट सम्बन्धी त्रुटिहरू

लक्षणकारणसमाधान
mount: unknown filesystem type ‘exfat’exFAT असमर्थित वातावरणsudo apt install exfat-fuse exfat-utils
SMB माउन्टमा I/O errorSMB संस्करण असंगतिvers=1.0 वा vers=3.0 लाई -o विकल्पमा थप्नुहोस्
फाइल नाम ???? हुन्छलोकेल·क्यारेक्टर कोड समस्याiocharset=utf8 थप्नुहोस्, वा लोकेल सेटिङ पुनरावलोकन गर्नुहोस्

7. 【थप जानकारी】माउन्ट सम्बन्धित कमान्डहरूको सूची र प्रयोगको सारांश

■ डिभाइसको जाँच

lsblk

जडान गरिएका डिभाइसहरू र विभाजन संरचना प्रदर्शित गर्दछ।
lsblk
उदाहरण:
NAME   MAJ:MIN RM   SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sdb      8:16   1  16G  0 disk 
└─sdb1   8:17   1  16G  0 part /mnt/usb

blkid

UUID (सार्वभौमिक अद्वितीय पहिचानकर्ता) वा फाइल सिस्टमको प्रकार जाँच गर्दछ।
sudo blkid

■ माउन्ट र अनमाउन्ट

mount

स्टोरेजलाई माउन्ट गर्ने आधारभूत कमान्ड।
sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb
फाइल सिस्टम वा विकल्पहरूलाई स्पष्ट रूपमा निर्दिष्ट गर्न सकिन्छ:
sudo mount -t vfat -o uid=1000,gid=1000 /dev/sdb1 /mnt/usb

umount

माउन्ट हटाउँछ (अनमाउन्ट गर्दछ)।
sudo umount /mnt/usb
वा, डिभाइस नामले पनि सम्भव:
sudo umount /dev/sdb1

■ स्वचालित माउन्ट सम्बन्धित

/etc/fstab

सिस्टम सुरु हुँदा माउन्ट गर्ने डिभाइसको सेटिङ फाइल। प्रत्यक्ष सम्पादन:
sudo nano /etc/fstab
वर्णन उदाहरण:
UUID=1234-ABCD /mnt/usb vfat defaults 0 0

mount -a

fstab को वर्णनलाई प्रमाणित गर्दछ र सबै प्रविष्टिहरूलाई माउन्ट गर्दछ।
sudo mount -a
यदि त्रुटि देखियो भने, वर्णनमा समस्या हुन सक्छ।

■ समस्या निवारणका लागि

dmesg

कर्नेलको लगबाट, माउन्ट असफलताको जानकारी जाँच गर्दछ।
dmesg | tail -n 20

journalctl

अधिक विस्तृत लगहरू हेर्न सकिने सिस्टम जर्नल।
journalctl -xe

lsof

कुन प्रक्रियाले माउन्ट बिन्दु प्रयोग गरिरहेको छ भनेर जाँच गर्दछ।
lsof /mnt/usb

fuser

प्रयोगमा रहेका प्रक्रियाहरूलाई जबरजस्ती समाप्त गर्दछ (आवश्यक अवस्थामा मात्र प्रयोग गर्नुहोस्)।
sudo fuser -km /mnt/usb

■ नेटवर्क सेयर सम्बन्धित

cifs-utils

SMB/CIFS माउन्टका लागि आवश्यक प्याकेज।
sudo apt install cifs-utils

nfs-common

NFS सेयरका लागि आवश्यक प्याकेज।
sudo apt install nfs-common

udisksctl

GUI बिना वातावरणमा USB आदि सजिलै माउन्ट/अनमाउन्ट गर्दछ।
udisksctl mount -b /dev/sdb1
udisksctl unmount -b /dev/sdb1

8. FAQ: Ubuntu को माउन्ट सम्बन्धी सामान्य प्रश्नहरू

Q1. Ubuntu मा USB ले किन स्वचालित रूपमा माउन्ट हुँदैन?

A.यदि डेस्कटप वातावरण (GNOME वा KDE जस्ता) छ भने, सामान्यतया USB डिभाइसहरू स्वचालित रूपमा माउन्ट हुन्छन्, तर निम्न अवस्थाहरूमा स्वचालित माउन्ट नहुन सक्छ।
  • Ubuntu Server जस्ता GUI नभएको वातावरण प्रयोग गर्दा
  • डिभाइस सही रूपमा पहिचान नभएको (केबल खराबी–फर्म्याट अज्ञात)
  • डिभाइसमा फाइल सिस्टम नभएको, वा क्षतिग्रस्त भएको
समाधानको रूपमा,lsblkवाdmesgप्रयोग गरेर डिभाइसको पहिचान स्थिति जाँच गर्नुहोस्, र म्यानुअल रूपमा माउन्ट गर्ने विधि प्रयास गर्नुहोस्।

Q2. fstab सम्पादन गर्दा Ubuntu सुरु भएन। के गर्ने?

A.fstab को वर्णन त्रुटिका कारण, सुरुवाती स्वचालित माउन्ट असफल हुँदा, प्रणालीले “मर्मत मोड (maintenance mode)” मा रोकिन सक्छ। समाधान चरणहरू:
  1. “मर्मत मोड” मा लगइन गर्नुहोस्, nano जस्ता प्रयोग गरेर fstab सुधार्नुहोस्:
sudo nano /etc/fstab
  1. स्पष्ट रूपमा गलत लाइनमा # थपेर कमेन्ट गर्नुहोस्, र अस्थायी रूपमा निष्क्रिय गर्नुहोस्
  2. mount -a प्रयोग गरेर त्रुटि नआउने जाँच गर्नुहोस्
  3. सुधार पछि, पुन: सुरु गर्नुहोस्
साथै, भविष्यको लागि सम्पादन अघि ब्याकअप लिनुहोस्।
sudo cp /etc/fstab /etc/fstab.bak

Q3. Windows साझा फोल्डर (SMB) लाई हरेक पटक माउन्ट नगरी स्वचालित बनाउन चाहन्छु

A./etc/fstabमा माउन्ट सेटिङ वर्णन गरेर, स्वचालित माउन्ट सम्भव छ। तर,प्रयोगकर्ता नाम र पासवर्डको व्यवस्थापनमा सावधानी आवश्यकछ।
  1. /etc/samba/credentials फाइल सिर्जना गर्नुहोस्, र योग्यता जानकारी बचत गर्नुहोस्
username=your_username  
password=your_password
  1. fstab को वर्णन उदाहरण:
# SMB माउन्ट सेटिङ
//192.168.1.100/share /mnt/share cifs credentials=/etc/samba/credentials,iocharset=utf8 0 0
  1. sudo mount -a प्रयोग गरेर कार्य जाँच गर्नुहोस्

Q4. हरेक पटक पासवर्ड 입력 नगरी माउन्ट गर्न चाहन्छु

A.SMB को साझा ठाउँमा पहुँच गर्दा, योग्यता फाइल (माथि) प्रयोग गरेर,हरेक पटक पासवर्ड 입력 बिना माउन्ट सम्भवछ। स्थानीय USB डिभाइसको लागि,fstabमा सेटिङ गर्नुहोस्,defaultsविकल्प प्रयोग गरेर पासवर्ड 입력 आवश्यक हुँदैन।

Q5. माउन्ट भएका डिभाइसहरूको सूची जाँच गर्ने विधि के हो?

A.हाल माउन्ट भएका सबै डिभाइसहरू र तिनका माउन्ट बिन्दुहरू जाँच गर्न, निम्न कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्।
mount | column -t
वा, थप दृश्यात्मक रूपमा देखाउन चाहनुहुन्छ भने:
lsblk -f

Q6. umount गर्दा “target is busy” देखिन्छ र माउन्ट हटाउन सकिँदैन

A.यो त्रुटि, डिभाइसहाल प्रयोगमा रहेकोअवस्थामा उत्पन्न हुन्छ। निम्न प्रयोग गरेर प्रयोग प्रक्रियाहरू जाँच गर्नुहोस्, र आवश्यकता अनुसार समाप्त गर्नुहोस्:
lsof /mnt/usb
वा, जबरजस्ती प्रक्रिया समाप्त गर्न:
sudo fuser -km /mnt/usb
त्यसपछि, फेरिumountकार्यान्वयन गर्नुहोस्।

9. सारांश

Ubuntu मा “माउन्ट (mount)” सञ्चालनभण्डारण वा नेटवर्क साझेदारीलाई सही रूपमा प्रयोग गर्नका लागि आधारभूत प्रविधिहो। यो लेखमा, शुरुआतीहरूले पनि सजिलै बुझ्न सकून् भनेर, माउन्टको अवधारणाबाट व्यावहारिक सञ्चालन विधि, समस्या समाधानसम्मलाई व्यापक रूपमा व्याख्या गरिएको छ। यहाँ, प्रत्येक अध्यायका मुख्य बुँदाहरूलाई संक्षिप्त रूपमा समीक्षा गर्दछौं।

🔹 Ubuntu मा “माउन्ट” को आधारभूत

  • माउन्ट भनेको डिभाइसलाई फाइल सिस्टममा जोडेर पहुँचयोग्य बनाउने सञ्चालन हो
  • विन्डोजभन्दा फरक, Ubuntu मा स्पष्ट माउन्ट आवश्यक पर्ने अवस्थाहरू हुन्छन्

🔹 म्यानुअल माउन्ट विधि

  • mount कमान्ड प्रयोग गरेर कुनै पनि निर्देशिकामा जोड्न सकिन्छ
  • डिभाइस नाम lsblk वा blkid बाट जाँच गर्न सकिन्छ
  • अनमाउन्ट umount कमान्डबाट सुरक्षित रूपमा गर्नुहोस्

🔹 स्वचालित माउन्ट सेटिङ (fstab)

  • /etc/fstab सम्पादन गरेर सुरु हुँदा स्वचालित माउन्ट सम्भव छ
  • UUID बाट डिभाइस निर्दिष्ट गरेर स्थिर सञ्चालन
  • वर्णन त्रुटिमा ध्यान दिनुहोस्, सम्पादन अघि अवश्य ब्याकअप लिनुहोस्

🔹 USB वा बाह्य HDD को ह्यान्डलिङ विधि

  • FAT32, exFAT, NTFS आदि, फाइल सिस्टम अनुसारको सम्बन्ध आवश्यक छ
  • स्वचालित माउन्ट नभएमा म्यानुअल सम्बन्ध वा udisksctl सुविधाजनक छ
  • डाटा क्षतिको बचावका लागि, हटाउनुअघि अवश्य अनमाउन्ट गर्नुहोस्

🔹 नेटवर्क ड्राइभको माउन्ट (SMB/NFS)

  • cifs-utils वा nfs-common प्रयोग गरेर, विन्डोज साझेदारी वा NAS सँग सहकार्य
  • पासवर्ड ह्यान्डलिङमा प्रमाणीकरण फाइलको प्रयोग सिफारिस गरिन्छ
  • क्यारेक्टर ब्रेकेज उपचारमा iocharset=utf8 वा लोकेल सेटिङको पुनरावलोकन प्रभावकारी छ

🔹 समस्या निवारण र FAQ

  • “target is busy” वा “permission denied” जस्ता प्रतिनिधि त्रुटिहरूको सम्बोधन विधि व्याख्या
  • lsof, fuser, dmesg, journalctl जस्ता सहायक कमान्डहरूको कुशल प्रयोग गर्नुहोस्
  • सामान्य प्रश्नहरूलाई FAQ को रूपमा संक्षेपमा, व्यावहारिक कार्यमा ठोक्किने समस्याहरू समाधान
Ubuntu मा भण्डारण व्यवस्थापन“अभ्यस्त भएपछि अत्यन्त लचिलो र स्वतन्त्रताको उच्च”हुने ठूलो विशेषता हो। यो लेखमा प्रस्तुत ज्ञान वा कमान्डहरूलाई प्रयोग गरेर, आफ्नो वातावरण अनुसारको माउन्ट सञ्चालन निर्माण गर्नुहोस्। यो ज्ञानले, दैनिक फाइल सञ्चालनबाट सर्भर निर्माण, NAS सहकार्यसम्म,Ubuntu लाई थप आरामदायी रूपमा प्रयोग गर्नका लागि ठूलो कदमबन्ने कामना गर्दछु।