Ubuntu ले धेरै प्रयोगकर्ताहरूबाट प्रिय Linux वितरण हो, तर स्थापना गर्दा त्रुटिहरू उत्पन्न हुन सक्छन्। विशेष गरी, नयाँ प्रयोगकर्ताहरूले «Ubuntu स्थापना गर्न सकिँदैन» «स्थापना बीचमा रोकिन्छ» «त्रुटि देखा पर्छ र अगाडि बढ्दैन» जस्ता समस्याहरू सामना गर्नुपर्छ। यो लेखमा, Ubuntu स्थापनाको समयमा सामान्य त्रुटिहरू र तिनको समाधानहरू विस्तृत रूपमा व्याख्या गरिएको छ। USB मिडियाको निर्माण, BIOS सेटिङ, स्थापना भइरहेको त्रुटि, WSL सम्बन्धित त्रुटि आदि विभिन्न समस्याहरूको लागि समाधान विधिहरू प्रस्तुत गरिएको छ, त्यसैले Ubuntu लाई सहज रूपमा लागू गर्न चाहनेहरूले कृपया सन्दर्भ गर्नुहोस्।
2. स्थापना अघिको तयारी (असफलता रोक्ने चेकलिस्ट)
Ubuntu को स्थापना सुचारु रूपमा अघि बढाउनको लागि पूर्व तयारी महत्वपूर्ण छ। हार्डवेयरको आवश्यकता पूरा भएको छ कि, BIOS/UEFI को सेटिङ उपयुक्त छ कि, स्थापना मिडियाको सही तरिकाले निर्माण भएको छ कि जाँच गरौं।
हार्डवेयर आवश्यकताको जाँच
Ubuntu स्थापना गर्नु अघि, प्रणाली आवश्यकता जाँच गरौं। विशेष गरी, पुरानो PC मा आवश्यकता पूरा नभएमा स्थापना असफल हुन सक्छ।न्यूनतम प्रणाली आवश्यकता (Ubuntu Desktop):
CPU: १ GHz भन्दा माथिको प्रोसेसर
RAM: ४ GB भन्दा माथि (सिफारिस ८ GB)
स्टोरेज: २५ GB भन्दा माथिको खाली स्थान
USB पोर्ट वा DVD ड्राइभ (स्थापना मिडियाको लागि)
सर्भर संस्करण प्रयोग गर्दा, उच्च स्पेक आवश्यक पर्न सक्छ।
BIOS/UEFI को सेटिङ
हालका PC हरूले ‘UEFI (Unified Extensible Firmware Interface)’ प्रयोग गर्छन्। Ubuntu को स्थापना सफल बनाउनको लागि BIOS/UEFI सेटिङको समीक्षा आवश्यक छ।
Secure Boot लाई निष्क्रिय गर्नुहोस्:
धेरै UEFI युक्त PC मा ‘Secure Boot’ सक्रिय हुन्छ। यसले Ubuntu को स्थापनालाई बाधा पुर्याउन सक्छ, त्यसैले निष्क्रिय गर्नुहोस्।
BIOS स्क्रिन (F2 वा Del कुञ्जीले सुरु गर्नुहोस्) मा प्रवेश गरी, ‘Secure Boot’ को विकल्पलाई ‘Disabled’ मा सेट गर्नुहोस्।
UEFI/Legacy मोडको जाँच:
Ubuntu ले UEFI र Legacy (CSM) मोड दुवैमा काम गर्छ, तर स्थापना मिडियाको निर्माण विधि अनुसार उपयुक्त सेटिङ गर्नुहोस्।
सामान्यतया, नयाँ PC मा UEFI मोडमा नै स्थापना गर्न सिफारिस गरिन्छ।
USB मिडियाको निर्माण
Ubuntu को ISO इमेज डाउनलोड गरी USB मिडियामा लेखेर स्थापना मिडिया निर्माण गर्न सकिन्छ।सिफारिस गरिएका उपकरणहरू:
Windows: Rufus (GPT + UEFI मा निर्माण गर्नुहोस्)
Mac/Linux: Etcher (साधारण र प्रयोग गर्न सजिलो)
प्रक्रिया (Rufus प्रयोग गर्दा):
Ubuntu को ISO फाइल आधिकारिक साइटबाट डाउनलोड गर्नुहोस्।
Rufus सुरु गर्नुहोस् र डाउनलोड गरिएको ISO फाइल छान्नुहोस्।
‘पार्टिसन स्किम’ लाई ‘GPT’ र ‘टार्गेट सिस्टम’ लाई ‘UEFI’ मा सेट गर्नुहोस्।
‘स्टार्ट’ बटन थिचेर USB मिडिया निर्माण गर्नुहोस्।
यसरी, USB मिडिया सही तरिकाले निर्माण भएपछि Ubuntu को स्थापना सुचारु रूपमा अघि बढ्ने सम्भावना उच्च हुन्छ।
3. स्थापना समयमा हुने त्रुटिहरू र समाधानहरू
Ubuntu को स्थापना दौरान उत्पन्न हुने त्रुटिहरू विभिन्न प्रकारका हुन्छन्। USB मिडिया सम्बन्धी समस्या, स्थापना बीचमा फ्रिज, पर्टिसन त्रुटि आदि, विभिन्न समस्या कल्पना गर्न सकिन्छ। यो सेक्सनमा, प्रत्येक त्रुटि र विशिष्ट समाधानहरू विस्तृत रूपमा व्याख्या गरिन्छ।
A. स्थापना अघि उत्पन्न हुने त्रुटिहरू
स्थापना मिडियाको निर्माण वा PC को सेटिङमा समस्या भएमा, Ubuntu को इन्स्टलर सुरु नहुन सक्छ।
“Bootable device not found(स्टार्ट डिस्क फेला परेन)”
कारण
BIOS/UEFI को बुट सेटिङ उपयुक्त नभएको
USB मिडियाको निर्माण सही नभएको
USB पोर्टको अनुकूलता समस्या
समाधान
BIOS/UEFI को सेटिङ जाँच गर्नुहोस्
PC सुरु गर्दा F2 वा Del कुञ्जी थिचेर BIOS सेटिङ स्क्रिनमा प्रवेश गर्नुहोस्
“Ubuntu स्थापना समयमा कालो स्क्रिन हुन्छ (nomodeset को सेटिङ विधि)”
कारण
ग्राफिक्स ड्राइभरको अनुकूलता समस्या (विशेष गरी NVIDIA वा AMD)
कर्नेल विकल्पको सेटिङ अपर्याप्त
समाधान
GRUB बुट विकल्प परिवर्तन गर्नुहोस्
Ubuntu को स्थापना मिडियाबाट सुरु गर्नुहोस्
सुरु स्क्रिनमा Esc वा Shift थिचेर GRUB मेनु देखाउनुहोस्
“Try Ubuntu without installing” मा कर्सर राख्नुहोस्, e कुञ्जी थिचेर सम्पादन मोडमा प्रवेश गर्नुहोस्
quiet splash लाई nomodeset मा परिवर्तन गर्नुहोस्
Ctrl + X ले सुरु गर्नुहोस्
स्थापना पछि अतिरिक्त उपाय
sudo ubuntu-drivers autoinstall
“Failed to start Ubuntu live CD installer”
कारण
USB मिडियाको पढाइ त्रुटि
हार्डवेयरको अनुकूलता समस्या
ISO फाइल क्षतिग्रस्त भएको सम्भावना
समाधान
USB मिडियाको प्रतिस्थापन
अर्को USB मेमोरी प्रयोग गरी नयाँ स्थापना मिडिया निर्माण गर्नुहोस्
“Try Ubuntu” मोडमा सुरु गर्नुहोस्
“Try Ubuntu without installing” छान्नुहोस्, म्यानुअल रूपमा स्थापना प्रयास गर्नुहोस्
BIOS सेटिङ पुनरावलोकन गर्नुहोस्
“Secure Boot” लाई निष्क्रिय गर्नुहोस्
“USB लेगासी सपोर्ट” लाई सक्रिय गर्नुहोस्
C. स्थापना पछि सुरु त्रुटि
“GRUB देखाइँदैन र Ubuntu सुरु हुँदैन”
कारण
GRUB बुटलोडर स्थापना नभएको
UEFI सेटिङ उपयुक्त नभएको
समाधान
बुट मेनुबाट Ubuntu लाई म्यानुअल रूपमा सुरु गर्नुहोस्
PC सुरु गर्दा F12 वा F9 कुञ्जी थिचेर बुट मेनु खोल्नुहोस्
Ubuntu को बुट विकल्प छान्नुहोस्
GRUB को पुनः स्थापना
sudo mount /dev/sdaX /mnt
sudo grub-install --root-directory=/mnt /dev/sda
sudo update-grub
4. WSL (Windows Subsystem for Linux) सम्बन्धित त्रुटि
Windows Subsystem for Linux (WSL) प्रयोग गर्दा, Windows मा Ubuntu चलाउन सकिन्छ। तर, WSL को स्थापना वा सुरु गर्दा त्रुटि हुन सक्छ। यो खण्डमा, WSL सम्बन्धित सामान्य त्रुटि र तिनको समाधान व्याख्या गर्दछ।
A. WSL स्थापना समयको त्रुटि
त्रुटि “0x004000d (WSL सक्रिय छैन)”
कारण
WSL Windows मा सक्रिय छैन
आवश्यक Windows सुविधाहरू बन्द छन्
भर्चुअलकरण प्रविधि (VT-x/AMD-V) निष्क्रिय छ
समाधान
WSL सुविधा सक्रिय गर्नुहोस्
प्रशासक अधिकारले PowerShell खोल्नुहोस् र निम्न कमान्ड चलाउनुहोस्: wsl --install
पीसी पुन: सुरु गर्नुहोस् र WSL सक्रिय छ कि जाँच गर्नुहोस्
आवश्यक Windows सुविधाहरू म्यानुअल रूपमा सक्रिय गर्नुहोस्
“नियन्त्रण प्यानल” → “कार्यक्रम र सुविधा” → “Windows को सुविधा सक्रिय वा निष्क्रिय गर्नुहोस्” खोल्नुहोस्
निम्न विकल्पहरूमा चेक गर्नुहोस् र लागू गर्नुहोस्:
“Linux का लागि Windows सबसिस्टम”
“भर्चुअल मेसिन प्लेटफर्म”
पीसी पुन: सुरु गर्नुहोस्
BIOS सेटिङमा भर्चुअलकरण प्रविधि सक्रिय गर्नुहोस्
पीसी सुरु गर्दा F2 वा Del थिचेर BIOS सेटिङ स्क्रिन खोल्नुहोस्
“Virtualization Technology (VT-x/AMD-V)” लाई “Enabled” मा परिवर्तन गर्नुहोस्
सेटिङ बचत गर्नुहोस् र पुन: सुरु गर्नुहोस्
B. WSL सुरु समयको त्रुटि
त्रुटि “0x800701bc (कर्नेल अपडेट अपर्याप्त)”
कारण
WSL2 का लागि Linux कर्नेल अपडेट छैन
WSL2 प्रयोग गर्न अतिरिक्त अपडेट आवश्यक छ
समाधान
WSL2 कर्नेल अपडेट गर्नुहोस्
Microsoft को आधिकारिक साइटबाट WSL2 Linux कर्नेल अपडेट कार्यक्रम डाउनलोड गर्नुहोस्: https://aka.ms/wsl2kernel
डाउनलोड गरिएको फाइल चलाएर स्थापना गर्नुहोस्
पीसी पुन: सुरु गर्नुहोस्
WSL2 लाई डिफल्ट सेट गर्नुहोस्
प्रशासक अधिकारले PowerShell खोल्नुहोस् र निम्न कमान्ड चलाउनुहोस्: wsl --set-default-version 2
Ubuntu पुन: स्थापना गर्नुहोस् र WSL2 लागू भएको छ कि जाँच गर्नुहोस्
त्रुटि “Ubuntu WSL मा सुरु हुँदैन”
कारण
WSL को सेटिङ फाइल क्षतिग्रस्त छ
Windows Update को प्रभावले WSL काम गर्दैन
समाधान
WSL लाई एकपटक रिसेट गर्नुहोस्
PowerShell लाई प्रशासक अधिकारले खोल्नुहोस् र निम्न कमान्ड चलाउनुहोस्: wsl --shutdown wsl --unregister Ubuntu wsl --install -d Ubuntu
यसले WSL मा Ubuntu लाई पुन: स्थापना गर्दछ
Windows को WSL सेटिङ रिसेट गर्नुहोस्
कमान्ड प्रोम्प्ट लाई प्रशासक अधिकारले खोल्नुहोस् र निम्न चलाउनुहोस्: net stop LxssManager net start LxssManager
WSL पुन: सुरु गर्नुहोस् र Ubuntu सामान्य रूपमा काम गर्दछ कि जाँच गर्नुहोस्
C. WSL भित्रको प्याकेज त्रुटि
WSL को Ubuntu मा प्याकेज अपडेट गर्दा त्रुटि हुन सक्छ।
त्रुटि “E: Unable to locate package”
कारण
apt को प्याकेज सूची अपडेट भएको छैन
WSL को नेटवर्क सेटिङ उपयुक्त छैन
समाधान
प्याकेज सूची अपडेट गर्नुहोस्
sudo apt update
sudo apt upgrade -y
रिपोजिटरी परिवर्तन गर्नुहोस्
sources.list सम्पादन गरेर मिरर सर्भर परिवर्तन गर्नुहोस्: sudo nano /etc/apt/sources.list
http://archive.ubuntu.com/ लाई http://mirrors.ubuntu.com/ मा परिवर्तन गर्नुहोस्
5. अतिरिक्त उपायहरू
Ubuntu को स्थापना अगाडि नबढ्ने वा सुरु नहुने अवस्था भएमा, आधारभूत उपायहरू प्रयास गर्दा पनि समाधान नहुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा थप उपायहरू प्रस्तुत गर्दछौं। यी विधिहरू प्रयास गर्दा समस्या टार्न सकिने सम्भावना बढ्छ।
A. “Try Ubuntu” मोडमा स्थापना प्रयास
Ubuntu को स्थापना बीचमा रोकिने अवस्था भएमा, “Try Ubuntu” मोड प्रयोग गरेर प्रणाली सुरु गरी समस्या पहिचान गर्न सकिन्छ।
प्रक्रिया
USB मिडियाबाट Ubuntu सुरु गर्नुहोस्
PC को BIOS सेटिङमा USB बुटलाई प्राथमिकताको शीर्षमा सेट गर्नुहोस्
Ubuntu को स्थापना USB लाई प्लग गर्नुहोस्, PC लाई पुन: सुरु गर्नुहोस्
सुरु हुने स्क्रिनमा “Try Ubuntu without installing (स्थापना नगरी Ubuntu प्रयास गर्नुहोस्)” छान्नुहोस्
लाइभ वातावरणमा कार्य सङ्केत
Ubuntu को डेस्कटप देखाइएमा, Wi-Fi जडान वा डिस्कको पहिचान स्थिति जाँच्नुहोस्
टर्मिनल खोलेर lsblk कमान्ड चलाउनुहोस् र भण्डारण सही ढङ्गले पहिचान भएको छ कि जाँच्नुहोस्
समस्या नभएमा, लाइभ वातावरणबाट “Install Ubuntu” सुरु गरेर पुन: स्थापना प्रयास गर्नुहोस्
“Try Ubuntu” मा त्रुटि जाँच
डिस्क पहिचान नहुने → fdisk -l वा gparted प्रयोग गरेर भण्डारणको अवस्था जाँच्नुहोस्
नेटवर्क कार्य नगर्ने → ip a वा nmcli ले नेटवर्क स्थिति जाँच्नुहोस्
B. अर्को USB मिडिया–USB पोर्ट प्रयास गर्नुहोस्
स्थापना बीचमा रोकिने, USB मिडिया पहिचान नहुने अवस्था भएमा, निम्न प्रक्रियाले समाधान हुन सक्छ।
1. USB पोर्ट परिवर्तन
खासगरी USB 3.0 (निलो पोर्ट) मा पहिचान नहुने हुन सक्छ, त्यसैले USB 2.0 (कालो पोर्ट) मा प्लग गरेर प्रयास गर्नुहोस्।
2. अर्को USB मेमोरी प्रयोग गर्नुहोस्
प्रयोग गरिएको USB मेमोरी क्षतिग्रस्त भएको हुन सक्छ, त्यसैले अर्को USB मेमोरीले स्थापना मिडिया बनाउनुहोस्।
3. Rufus को सेटिङ परिवर्तन
GPT/UEFI मोडमा बनाइएको भए पुरानो PC मा पहिचान नहुने हुन सक्छ, त्यसैले निम्न सेटिङ प्रयास गर्नुहोस्:
GPT + UEFI → MBR + BIOS (वा UEFI-CSM)
फाइल सिस्टम: FAT32 मा फर्म्याट गर्नुहोस्
C. BIOS/UEFI को अपडेट
BIOS को संस्करण पुरानो भए नयाँ Ubuntu संस्करणसँग अनुकूलतामा समस्या उत्पन्न हुन सक्छ।
1. BIOS को संस्करण जाँच
Windows कार्यरत भएमा:
wmic bios get smbiosbiosversion
Ubuntu सुरु भएमा:
sudo dmidecode -s bios-version
2. BIOS को अपडेट प्रक्रिया
PC निर्माताको आधिकारिक साइटबाट नवीनतम BIOS फर्मवेयर डाउनलोड गर्नुहोस्
USB मिडियामा फर्मवेयर बचत गर्नुहोस्
BIOS को अपडेट युटिलिटी प्रयोग गरेर अपडेट गर्नुहोस्
सेटिङ रिसेट गरेपछि, Ubuntu को स्थापना पुन: प्रयास गर्नुहोस्
D. Ubuntu को अर्को संस्करण (LTS वा नवीनतम संस्करण) प्रयास गर्नुहोस्
नवीनतम Ubuntu (सामान्य संस्करण) ले नयाँ हार्डवेयरसँग अनुकूलता सुधारिएको छ भने पनि,स्थिरताको उच्च LTS (Long Term Support) संस्करणकार्य गर्न सजिलो हुन सक्छ।
विशिष्ट हार्डवेयरमा पुरानो Ubuntu बढी स्थिर हुन सक्छ।
old-releases.ubuntu.com बाट विगतका संस्करण डाउनलोड गर्नुहोस्।
6. 【प्रश्नोत्तर】Ubuntu स्थापना गर्दा सामान्य त्रुटिहरू र समाधानहरू
Ubuntu को स्थापना गर्दा सजिलै उत्पन्न हुने त्रुटिहरू वा प्रश्नहरूको समाधानहरू संकलित गरिएको छ। धेरै प्रयोगकर्ताहरूले सामना गर्ने समस्याहरू समावेश छन्, त्यसैले स्थापना गर्दा समस्या भए यो प्रश्नोत्तरलाई सन्दर्भको रूपमा प्रयोग गर्नुहोस्।
Q1: Ubuntu को स्थापना गर्दा स्क्रिन कालो हुन्छ (फ्रिज हुन्छ)
कारण
ग्राफिक्स ड्राइभरको अनुकूलता (विशेष गरी NVIDIA/AMD)
कर्नेल प्यारामिटर उपयुक्त छैन
समाधान
GRUB मा “nomodeset” विकल्प सेट गर्नुहोस्
Ubuntu को स्थापना USB बाट सुरु गर्नुहोस्, GRUB मेनु देखाउनुहोस् (Esc वा Shift थिच्नुहोस्)
“Try Ubuntu without installing” छान्नुहोस्, e थिचेर सम्पादन मोडमा जानुहोस्
quiet splash को भागलाई nomodeset मा परिवर्तन गर्नुहोस्
Windows Boot Manager लाई प्राथमिकता दिनुहोस्, GRUB मेनु देखिन्छ कि जाँच गर्नुहोस्
7. सारांश
Ubuntu को स्थापना शुरुआतीहरूका लागि तुलनात्मक रूपमा सजिलो छ, तर वातावरण अनुसार विभिन्न त्रुटिहरू उत्पन्न हुन सक्छन्। यस लेखमा, Ubuntu स्थापनाका समयमा सजिलै उत्पन्न हुने त्रुटिहरू र तिनको समाधानहरूको विस्तृत व्याख्या गरिएको छ। तल, महत्वपूर्ण बुँदाहरूको सारांश दिइएको छ।
स्थापनालाई सफल बनाउनका लागि जाँच बिन्दुहरू
पूर्व तयारी राम्रोसँग गर्नुहोस्
हार्डवेयर आवश्यकताहरूको जाँच (RAM, भण्डारण, CPU)
BIOS/UEFI को सेटिङ (Secure Boot लाई निष्क्रिय गर्नु, बुट क्रमको जाँच)
USB मिडियालाई सही रूपमा बनाउनुहोस् (Rufus वा Etcher प्रयोग गर्नुहोस्)
स्थापना भइरहेको समयमा समस्या आउन सक्ने कुरामा तयार रहनुहोस्
USB मिडिया पहिचान नभएको अवस्थामा
अर्को USB पोर्ट वा USB मेमोरी प्रयास गर्नुहोस्
BIOS मा बुट सेटिङ जाँच गर्नुहोस्
स्क्रिन कालो भए वा फ्रिज भएमा
GRUB मा nomodeset सेट गर्नुहोस्
पार्टिसन त्रुटि उत्पन्न भएमा
GParted प्रयोग गरेर म्यानुअल रूपमा पार्टिसन सेट गर्नुहोस्
स्थापना पछि समस्या निवारण
GRUB फेला नपरेको अवस्थामा
GRUB लाई पुनः स्थापना गर्नुहोस्
Windows सुरु नभएको अवस्थामा
bootrec /fixmbr जस्ता कमान्डहरूले मर्मत गर्नुहोस्
WSL मा Ubuntu काम नगरेको अवस्थामा
wsl --update वा wsl --set-default-version 2 कार्यान्वयन गर्नुहोस्
यस लेखको उपयोग गर्ने तरिका
Ubuntu स्थापना गर्नुअघि चेकलिस्टको रूपमा उपयोग गर्नुहोस्
त्रुटि उत्पन्न भएमा सम्बन्धित खण्ड जाँच गर्नुहोस्
FAQ हेरेर सामान्य समस्याहरूको समाधान बुझ्नुहोस्
Ubuntu एक शक्तिशाली ओपन सोर्स OS हो, र एकपटक स्थापना सफल भएपछि उच्च स्थिरता र स्वतन्त्रता प्राप्त गर्न सकिन्छ। यदि स्थापनामा असफल भए पनि, यस लेखलाई सन्दर्भ बनाएर उपायहरू प्रयास गर्दै अगाडि बढ्नुहोस्। यसरी,Ubuntu को स्थापना त्रुटि र तिनको समाधान सम्बन्धी व्यापक व्याख्यासमाप्त भयो। अन्तिमसम्म पढ्नुभएकोमा धन्यवाद!🚀