目次
1. परिचय
Ubuntu को पासवर्ड बिर्सनु सामान्य समस्या हो, र यो लेखमा यसको समाधानबारे व्याख्या गरिएको छ। महत्वपूर्ण कुरा यो हो कि यी विधिहरू अरूको प्रणालीमा अनुमतिबिना प्रयोग गर्नु अवैध हो, र तिनीहरूलाई आफ्नो प्रणालीमा मात्र प्रयोग गर्नुपर्छ। साथै, पासवर्ड रिसेट पछि सुरक्षालाई मजबुत बनाउनु पनि महत्वपूर्ण छ।
2. Ubuntu को पासवर्ड प्रणालीको समझ
Ubuntu ले सुरक्षालाई मजबुत बनाउनका लागि, पूर्वनिर्धारित रूपमा root खातालाई निष्क्रिय गर्दछ। पासवर्ड रिसेट गर्न शारीरिक पहुँच आवश्यक हुन्छ, र रिकभरी मोड वा सिंगल प्रयोगकर्ता मोड प्रयोग गर्नुपर्छ। रिसेट पछि, प्रणालीको समग्र सुरक्षाको समीक्षा गर्न आवश्यक छ।3. तरिका १: GRUB बुटलोडर प्रयोग गरेर पासवर्ड रिसेट गर्नुहोस्
चरणहरू:
- GRUB मेनुमा पहुँच गर्नुहोस्: कम्प्युटरलाई पुन: सुरु गर्नुहोस्,
Shiftकुञ्जीलाई थिचिराख्नुहोस् GRUB बुटलोडर मेनु देखाउन। - रिकभरी मोड छनोट गर्नुहोस्: मेनुबाट
Ubuntu (recovery mode)छनोट गर्नुहोस्,eकुञ्जी थिचेर बुट कमान्ड लाइन सम्पादन गर्नुहोस्। - कमान्ड लाइन सम्पादन गर्नुहोस्:
linuxलाइनकोroलाईrw init=/bin/bashमा परिवर्तन गर्नुहोस्। - प्रणाली सुरु गर्नुहोस्:
Ctrl + XवाF10कुञ्जीले प्रणाली सुरु गर्नुहोस्, रुट प्रयोगकर्ताको शेल प्रोम्प्टमा प्रवेश गर्नुहोस्। - पासवर्ड रिसेट गर्नुहोस्:
passwd <प्रयोगकर्ता नाम>टाइप गर्नुहोस्, नयाँ पासवर्ड दुई पटक 입력 गर्नुहोस्। - प्रणाली पुन: सुरु गर्नुहोस्:
exec /sbin/initकमान्ड चलाएर प्रणाली पुन: सुरु गर्नुहोस्।
सावधानीहरू:
- GRUB मेनुको सम्पादनले प्रणालीमा असर पार्न सक्छ, त्यसैले सावधानीपूर्वक गर्नुहोस्।
- पासवर्ड रिसेट पछि, प्रणालीको सुरक्षा जाँच गर्नुहोस्, आवश्यक भएमा सुदृढीकरण उपायहरू अपनाउनुहोस्।
4. तरिका २: एकल प्रयोगकर्ता मोडमा पहुँच
चरणहरू:
- एकल प्रयोगकर्ता मोडको सुरुवात: GRUB मेनुबाट
(recovery mode)छान्नुहोस्,root Drop to root shell promptछान्नुहोस्। - पासवर्ड परिवर्तन: root शेलमा
passwd <प्रयोगकर्ता नाम>टाइप गर्नुहोस् र नयाँ पासवर्ड सेट गर्नुहोस्। - पुन: सुरुवात:
rebootकमान्डले प्रणालीलाई पुन: सुरुवात गर्नुहोस्।
प्रतिबन्ध र सुरक्षा सावधानीहरू:
- एकल प्रयोगकर्ता मोड सबै Ubuntu संस्करणहरूमा उपलब्ध हुँदैन। साथै, शारीरिक पहुँच भएको अवस्थामा मात्र प्रयोग गर्नुहोस्। रिकभरी पछि सुरक्षा उपायहरू पनि विचार गर्नुहोस्।
5. वैकल्पिक पुनर्स्थापना विधिहरू
लाइभ USB को प्रयोग
लाइभ USB प्रयोग गरेर Ubuntu प्रणालीमा पहुँच गर्न र पासवर्ड रिसेट गर्न सम्भव छ। लाइभ USB बाट प्रणाली सुरु गर्नुहोस् र/etc/shadow फाइल सम्पादन गरेर पासवर्ड रिसेट गर्न सकिन्छ। यो विधि अन्य विधिहरू उपलब्ध नभएको अवस्थामा प्रभावकारी छ।Ubuntu रिकभरी कन्सोल
रिकभरी कन्सोल प्रयोग गरेर पासवर्ड रिसेट गर्ने विधि पनि छ। तथापि, यसको लागि उन्नत प्रणाली व्यवस्थापन ज्ञान आवश्यक छ। प्रणालीमा गम्भीर समस्या भएको अवस्थाको लागि तयारीको रूपमा, डाटाको ब्याकअप लिन सिफारिस गरिन्छ।6. भविष्यका निवारक उपायहरू
नियमित ब्याकअप
पासवर्ड रिसेटको समयमा अप्रत्याशित डाटा हानि रोक्नका लागि, नियमित ब्याकअप अनिवार्य छ। महत्वपूर्ण डाटा वा सेटिङ फाइलहरूलाई बाह्य भण्डारणमा ब्याकअप गर्नुहोस्।पासवर्ड व्यवस्थापन उपकरणको उपयोग
KeePass वा LastPass जस्ता पासवर्ड व्यवस्थापकहरू प्रयोग गरेर, बलियो पासवर्डहरूलाई सुरक्षित रूपमा भण्डारण गर्न सकिन्छ। यसले पासवर्ड बिर्सने जोखिमलाई कम गर्दछ र सुरक्षालाई मजबुत बनाउँछ।रिकभरी डिस्कको निर्माण
लाइभ USB लाई अग्रिम रूपमा निर्माण गरेमा, पासवर्ड रिसेट आवश्यक परेमा छिटो प्रतिक्रिया दिन सकिन्छ।7. सामान्य समस्याहरूको समस्या निवारण
GRUB मेनु प्रदर्शित नहुने अवस्थामा
GRUB मेनु प्रदर्शित नहुने अवस्थामा, प्रणाली पुन: सुरु गर्दाShift कुञ्जीलाई थिचिराख्नु पर्छ। साथै, डुअल बुट वातावरणमा अन्य OS ले स्वत: सुरु हुन सक्छ, त्यसैले BIOS/UEFI सेटिङ्स जाँचेर बुट क्रम समायोजन गर्न आवश्यक हुन सक्छ।अनुमति अस्वीकार त्रुटि
पुन: प्राप्ति मोडमा फाइल सिस्टम मात्र पढ्न सकिने रूपमा माउन्ट गरिएको छ भने,mount -o remount,rw / कमान्ड प्रयोग गरेर पुन: माउन्ट गर्न सकिन्छ।पासवर्ड रिसेट पछि प्रणालीको खराबी
पासवर्ड रिसेट पछि प्रणाली सामान्य रूपमा सुरु नहुने अवस्थामा, प्रणाली लगहरू जाँचेर समस्याको कारण पहिचान गर्नुहोस्। विशेष गरी, सुरक्षा सम्बन्धी त्रुटि सन्देशहरू प्रदर्शित भएमा, प्रणाली सेटिङहरूको पुन: समीक्षा आवश्यक छ।8. सारांश
Ubuntu मा पासवर्ड बिर्सिएमा, GRUB बुटलोडर वा सिंगल प्रयोगकर्ता मोड प्रयोग गरेर पासवर्ड रिसेट गर्ने विधिहरू छन्। यद्यपि, यी विधिहरूमा सुरक्षा जोखिमहरू समावेश छन्, त्यसैले सावधानीपूर्वक निष्पादन गर्नुहोस्, र रिकभरी पछि प्रणालीको समग्र सुरक्षाको समीक्षा गर्नु महत्वपूर्ण छ। नियमित ब्याकअप र पासवर्ड व्यवस्थापन उपकरणहरूको उपयोग गरेर जोखिमहरूलाई न्यूनतममा राख्नुहोस्।9. FAQ
Q1: रिकभरी पछि गर्नुपर्ने सुरक्षा उपायहरू के हुन्?
A1: रिसेट पछि, बलियो पासवर्ड सेट गर्नुका साथै, फायरवाललाई सक्रिय गर्नु, अनावश्यक सेवाहरूलाई निष्क्रिय गर्नु, दुई-कारक प्रमाणीकरण लागू गर्न विचार गर्नुहोस्। साथै, प्रणालीको सफ्टवेयरलाई नवीनतम अवस्थामा राख्नु पनि महत्वपूर्ण छ।Q2: पासवर्ड रिसेट पछि सुरु नहुने अवस्थामा के गर्ने?
A2: पासवर्ड रिसेट पछि प्रणाली सुरु नहुने अवस्थामा, GRUB मेनुबाट रिकभरी मोडमा सुरु गर्नुहोस् र प्रणाली लग (उदाहरण:/var/log/syslog) जाँचेर त्रुटि सन्देश पहिचान गर्नुहोस्। आवश्यक परे विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोस्।Q3: सबै विधिहरू असफल भएमा के गर्ने?
A3: यदि Live USB बाट सुरु गर्न सकिन्छ भने, आन्तरिक भण्डारणको डाटा ब्याकअप लिनुहोस् र प्रणालीको पुनःस्थापना विचार गर्नुहोस्। पुनःस्थापनामा डाटा राख्ने विकल्प पनि हुन्छ तर निश्चित ब्याकअप महत्वपूर्ण छ।Q4: पासवर्ड रिसेट सफल भयो तर प्रणाली अस्थिर भयो भने के गर्ने?
A4: प्रणाली अस्थिर भएमा, प्रणालीको अपडेट गर्नुहोस्, फाइल प्रणाली जाँच गर्नुहोस् वा प्रणाली लग जाँच्नुहोस्। आवश्यक परे सेटिङ्ग पुनरावलोकन गर्नु वा पुनःस्थापना विचार गर्नुहोस्। 
