Ubuntu 24 रिकभरी मोड पूर्ण गाइड | सुरु विधि, मर्मत प्रक्रिया, समस्या उपाय

目次

1. परिचय

Ubuntu एक सरल र प्रयोग गर्न सजिलो Linux वितरण हो जसलाई धेरै प्रयोगकर्ताहरूले प्रयोग गर्छन्। तर, प्रणालीको अद्यावधिक वा सेटिङ परिवर्तनका कारण,अचानक Ubuntu सुरु हुन छोड्छ। यस्तो अवस्थामा, प्रणाली मर्मत गर्नका लागि “रिकभरी मोड” को प्रयोग महत्वपूर्ण छ। रिकभरी मोड सामान्य सुरुवात प्रक्रियाभन्दा फरक छ, जसलेन्यूनतम कार्यक्षमतासँग प्रणाली सुरुगर्न सक्छ। यसले प्रणालीको क्षति वा गलत सेटिङका कारण सुरु हुन नसकेको अवस्थामा पनि मर्मत कार्य गर्न सकिन्छ।

रिकभरी मोड भनेको के हो?

Ubuntu को रिकभरी मोड भनेको GRUB (GNU GRUB बुटलोडर) प्रयोग गरेर समस्या निवारण वा मर्मत कार्य गर्नका लागि विशेष मोड हो। सामान्य सुरुवातभन्दा फरक छ, न्यूनतम प्रणाली स्रोतसँग सुरु हुन्छ र प्रशासक अधिकारसँग शेलमा पहुँच गर्न सकिन्छ। रिकभरी मोडमा निम्न कार्यहरू सम्भव छन्।
  • क्षतिग्रस्त प्रणाली फाइलहरूको मर्मत
  • प्याकेजहरूको मर्मत वा पुनःस्थापना
  • फाइल प्रणालीको त्रुटि जाँच र सुधार
  • नेटवर्क सक्रियकरण
  • GRUB को मर्मत र पुनःस्थापना
  • रुट अधिकारसँग प्रणाली सञ्चालन

यो लेखको उद्देश्य

यो लेखमा,नवीनतम Ubuntu 24सँग अनुकूल रिकभरी मोडको प्रयोग विधि व्याख्या गरिन्छ। विशेष रूपमा, निम्न बुँदाहरूबारे विस्तृत व्याख्या गरिन्छ।
  1. Ubuntu 24 को रिकभरी मोड भनेको के हो?
  2. Ubuntu 24 मा रिकभरी मोड प्रवेश गर्ने विधि
  3. रिकभरी मोडका विकल्पहरूको विवरण
  4. रिकभरी मोड प्रयोग गरेर विशिष्ट समस्या निवारण
  5. रिकभरी मोड प्रयोग गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू
  6. सामान्य प्रश्नहरू (FAQ)
Ubuntu को प्रणाली समस्याबाट पीडित प्रयोगकर्ताहरूले रिकभरी मोडलाई उपयुक्त रूपमा प्रयोग गरी समस्या समाधान गर्न सक्ने लक्ष्य राखिएको छ।

2. युभुन्टु २४ को रिकभरी मोड भनेको के हो?

युभुन्टु २४ को रिकभरी मोड सिस्टमको समस्या निवारण वा मर्मतका लागि विशेष बुट मोड हो। सामान्य बुट प्रक्रियाबाट फरक रूपमा,न्यूनतम कार्यक्षमतासँग सिस्टमलाई बुट गर्दछ र प्रशासक अधिकारसँग शेलमा पहुँच प्रदान गर्दछजसले विभिन्न समस्याहरू समाधान गर्न सक्छ। यो खण्डमा, रिकभरी मोडको अवलोकन, सामान्य बुटसँगको भिन्नता र यसले के गर्न सकिन्छ भन्ने बारे व्याख्या गरिन्छ।

रिकभरी मोड भनेको के हो?

रिकभरी मोडयुभुन्टुको GRUB मेनु (बुटलोडर) बाट पहुँच योग्य सिस्टम मर्मतका लागि बुट मोडहो। सामान्य बुटबाट फरक रूपमा, न्यूनतम सेवाहरू मात्र बुट गरेर सिस्टमका समस्याहरू पहिचान र मर्मत गर्न सकिन्छ। सामान्यतया, युभुन्टु प्रयोग गर्दा निम्न जस्ता समस्याहरू उत्पन्न हुन सक्छन्।
  • अपडेट पछि बुट हुन छोड्यो
  • सेटिङ गलत परिवर्तन गर्दा GUI (ग्राफिकल इन्टरफेस) बुट हुन छोड्यो
  • प्याकेजको क्षति भएर सामान्य रूपमा काम गर्दैन
  • सिस्टम फाइल क्षतिग्रस्त भएर सामान्य मोडमा बुट कठिन
  • GRUB (बुटलोडर) क्षतिग्रस्त भएर बुट हुन सक्दैन
यस्ता अवस्थामा, रिकभरी मोड प्रयोग गरेर सामान्य विधिबाट समाधान नहुने समस्याहरू मर्मत गर्न सकिन्छ।

सामान्य बुटसँगको भिन्नता

सामान्यतया, युभुन्टु निम्न चरणहरूमा बुट गर्दछ।
  1. पावर अन गर्दा, बुटलोडर (GRUB) बुट हुन्छ
  2. सामान्य मोडमा कर्नेल लोड गर्दछ
  3. आवश्यक सिस्टम सेवाहरू वा ड्राइभरहरू लोड गर्दछ
  4. GUI (ग्राफिकल इन्टरफेस) बुट गरेर प्रयोगकर्तालाई लगइन स्क्रिन देखाउँछ
तर, रिकभरी मोडमा यो प्रक्रिया फरक हुन्छ।
  1. पावर अन गर्दा, GRUB मेनुलाई म्यानुअल रूपमा खोल्नुहोस्
  2. रिकभरी मोड छान्नुहोस् र न्यूनतम कर्नेल मात्र लोड गर्नुहोस्
  3. GUI बुट नगरी, CUI (कमान्ड लाइन) मा सञ्चालन गर्नुहोस्
  4. मर्मत मेनु देखाइन्छ (प्याकेज मर्मत, डिस्क जाँच आदि)
  5. समस्या समाधान पछि, सामान्य बुटमा फर्कनुहोस्

रिकभरी मोडमा के गर्न सकिन्छ

रिकभरी मोडमा, निम्न जस्ता कार्यहरू सम्भव छन्।

१. क्षतिग्रस्त प्याकेजको मर्मत

  • सिस्टम अपडेट गर्दा त्रुटि भएर प्याकेज नष्ट भएमा, dpkg विकल्प प्रयोग गरेर मर्मत गर्न सकिन्छ।
  • उदाहरण:
  dpkg --configure -a

२. डिस्क त्रुटिको सुधार

  • फाइल सिस्टम क्षतिग्रस्त भएमा, युभुन्टु बुट हुन छोड्न सक्छ। fsck कमान्ड प्रयोग गरेर त्रुटि सुधार गर्न सकिन्छ।
  • उदाहरण:
  fsck -y /dev/sda1

३. नेटवर्कलाई सक्रिय गर्नुहोस्

  • नेटवर्क कनेक्सन आवश्यक मर्मत कार्य गर्दा, network विकल्प प्रयोग गरेर नेटवर्क सक्रिय गर्न सकिन्छ।

४. GRUB को मर्मत

  • बुटलोडर (GRUB) क्षतिग्रस्त भएमा, रिकभरी मोडबाट पुन: स्थापना गर्न सकिन्छ।
  • उदाहरण:
  grub-install /dev/sda

५. root अधिकारसँग शेलमा पहुँच

  • सामान्य बुटमा root अधिकार सीमित हुन्छ तर रिकभरी मोडमा root विकल्प प्रयोग गरेर प्रत्यक्ष शेलमा पहुँच गर्न सकिन्छ।
  • उदाहरण:
  passwd username

कुन अवस्थामा रिकभरी मोड प्रयोग गर्नुपर्छ?

रिकभरी मोड प्रयोग गर्नुपर्ने सामान्य अवस्थाहरू निम्नानुसार संक्षेपित छन्।
अवस्थारिकभरी मोडमा गर्न सकिने
युभुन्टु बुट हुँदैनGRUB को मर्मत, कर्नेलको पुन: स्थापना
सिस्टम अपडेट पछि समस्या उत्पन्नप्याकेजको मर्मत, अपडेटको रोलब्याक
डिस्क त्रुटि उत्पन्नfsck कमान्डले मर्मत
पासवर्ड बिर्सियौँroot शेल प्रयोग गरेर रिसेट
नेटवर्क प्रयोग गर्न सकिँदैनnetwork विकल्पले सक्रिय

सारांश

युभुन्टुको रिकभरी मोडसिस्टमको मर्मत वा समस्या निवारणका लागि अत्यावश्यक महत्वपूर्ण कार्यहो। सामान्य मोडमा बुट नहुने अवस्थामा पनि, न्यूनतम स्रोतसँग सिस्टम बुट गरेर समस्याको कारण पहिचान र समाधान गर्न सकिन्छ।

3. Ubuntu 24 मा रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्ने विधि

Ubuntu 24 मा रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्ने विधि प्रणालीको अवस्था वा प्रयोग गरिएको बुट वातावरण (BIOS / UEFI) अनुसार केही फरक पर्छ। यो खण्डमा,GRUB मेनु खोल्ने विधि, रिकभरी मोडमा पहुँच्ने विधि, GRUB देखाइ नदिँदा समाधानबारे विस्तृत व्याख्या गरिन्छ।

GRUB मेनु खोल्ने

रिकभरी मोड प्रयोग गर्नको लागि, पहिलेGRUB (GNU GRUB बुटलोडर)को मेनु खोल्न आवश्यक छ।

BIOS वातावरणको हकमा (लेगासी बुट)

  1. पीसीको पावर चालु गर्ने
  2. Ubuntu को लोगो देखिनुभन्दा पहिले, Shift कुञ्जीलाई लामो समयसम्म थिच्ने
  3. GRUB मेनु देखाइने

UEFI वातावरणको हकमा

  1. पीसीको पावर चालु गर्ने
  2. Ubuntu को लोगो देखिनुभन्दा पहिले, Esc कुञ्जीलाई बारम्बार थिच्ने
  3. GRUB मेनु देखाइने
💡 टिप्पणी:
  • GRUB मेनु देखाइ नदिँदा, Shift वा Esc थिच्ने समयलाई परिवर्तन गरेर प्रयास गर्नुहोस्।
  • डुअल बुट वातावरणमा, OS छनोट स्क्रिन देखाइने हुन सक्छ।

रिकभरी मोड छनोट गर्ने

GRUB मेनु देखाइएपछि, निम्न चरणहरू अनुसार रिकभरी मोड छनोट गर्नुहोस्।
  1. 「Advanced options for Ubuntu」 छनोट गर्ने
  • तिरकुण्ड कुञ्जी (↑↓) प्रयोग गरेर छनोट गर्नुहोस्, Enter कुञ्जी थिच्नुहोस्।
  1. रिकभरी मोड (recovery mode) छनोट गर्ने
  • उदाहरण: Ubuntu, with Linux 6.5.0-XX-generic (recovery mode)
  • नवीनतम कर्नेल छनोट गर्नु उत्तम हुन्छ।
  1. रिकभरी मोडको मेनु देखाइने
  • यहाँ, मर्मतका लागि आवश्यक विभिन्न विकल्पहरू छनोट गर्न सकिन्छ।

GRUB मेनु देखाइ नदिँदा समाधान

केस १: GRUB मेनु स्किप हुने

  • कारण: Ubuntu को सेटिङ्ग अनुसार, GRUB मेनुको प्रदर्शन समय शून्य सेकेन्डमा सेट भएको हुन सक्छ।
  • समाधान: निम्न कमान्डले GRUB को सेटिङ्ग परिवर्तन गर्नुहोस्।
  sudo nano /etc/default/grub
GRUB_TIMEOUT=0लाईGRUB_TIMEOUT=10मा परिवर्तन गर्नुहोस्,Ctrl + XYEnterले बचत गर्नुहोस्। त्यसपछि, निम्न कमान्डले लागू गर्नुहोस्।
  sudo update-grub

केस २: GRUB क्षतिग्रस्त भएको

  • समाधान: Ubuntu को लाइभ USB बाट बुट गरेर GRUB लाई पुन: स्थापना गर्नुहोस्।
  sudo mount /dev/sdaX /mnt  # Ubuntu स्थापित भएको विभाजनलाई माउन्ट गर्नुहोस्
  sudo grub-install --boot-directory=/mnt/boot /dev/sda
  sudo update-grub

केस ३: डुअल बुट वातावरणमा Windows ले GRUB लाई ओभरराइट गरेको

  • समाधान: Boot Repair उपकरण प्रयोग गरेर GRUB लाई मर्मत गर्नुहोस्।
  sudo add-apt-repository ppa:yannubuntu/boot-repair
  sudo apt update
  sudo apt install -y boot-repair
  boot-repair

रिकभरी मोडका विकल्पहरूको सूची

रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्दा, निम्न जस्ता विकल्पहरू देखाइन्छन्।
विकल्पको नामवर्णन
resumeरिकभरी मोड समाप्त गरेर, सामान्य मोडमा बुट गर्ने
cleanअनावश्यक प्याकेजहरू हटाएर, डिस्क स्थान सुनिश्चित गर्ने
dpkgक्षतिग्रस्त प्याकेजहरूलाई मर्मत गर्ने
fsckफाइल सिस्टम जाँचेर, त्रुटिहरू सुधार्ने
networkनेटवर्क सक्रिय गर्ने (अनलाइन मर्मतका लागि)
rootरुट अधिकारले शेल खोल्ने
प्रत्येक विकल्पको विस्तृत प्रयोग विधि बारे, अर्को खण्डमा व्याख्या गरिन्छ।

सारांश

  • Ubuntu 24 को रिकभरी मोडमा GRUB मेनुबाट पहुँच गर्न सकिन्छ।
  • BIOS वातावरणमा Shift कुञ्जी, UEFI वातावरणमा Esc कुञ्जी प्रयोग गर्ने।
  • GRUB मेनु देखाइ नदिँदा, सेटिङ्ग परिवर्तन वा GRUB मर्मत आवश्यक हुन्छ।
  • रिकभरी मोडमा धेरै विकल्पहरू छन्, जसले प्रणालीका समस्याहरू मर्मत गर्न सकिन्छ।

4. रिकभरी मोडका प्रत्येक विकल्पहरूको विवरण

Ubuntu 24 को रिकभरी मोडमा, प्रणाली मर्मत गर्नका लागि विभिन्न विकल्पहरू छन्। यो खण्डमा, प्रत्येक विकल्पको कार्यक्षमता र विशिष्ट प्रयोग विधिबारे विस्तृत रूपमा व्याख्या गरिन्छ।

रिकभरी मोडको मेनु अवलोकन

रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्दा, निम्नानुसारको मेनु प्रदर्शित हुन्छ।
विकल्पको नामविवरण
resumeरिकभरी मोड समाप्त गर्दै सामान्य मोडमा सुरु गर्नुहोस्
cleanअनावश्यक प्याकेजहरू हटाएर डिस्क क्षमता सुनिश्चित गर्नुहोस्
dpkgक्षतिग्रस्त प्याकेजहरू मर्मत गर्नुहोस्
fsckफाइल सिस्टम जाँच गर्नुहोस् र त्रुटिहरू सुधार्नुहोस्
networkनेटवर्क सक्रिय गर्नुहोस् (अनलाइन मर्मतका लागि)
rootरुट अधिकारसँग शेल खोल्नुहोस्
प्रत्येक विकल्पको विवरण र प्रयोग विधि हेरौं।

resume (सामान्य मोडमा सुरु)

अवलोकन

यो विकल्प छनोट गर्दा, रिकभरी मोड समाप्त हुन्छ र सामान्य Ubuntu मोडमा पुन: सुरु हुन्छ। समस्या समाधान भएमा वा अस्थायी रूपमा रिकभरी मोड प्रयोग गरेपछि सामान्य सुरुमा फर्कन चाहनुहुन्छ भने प्रयोग गर्नुहोस्।

प्रयोग विधि

  1. रिकभरी मोडको मेनुमा resume छनोट गर्नुहोस्
  2. स्क्रिनको निर्देशन अनुसार Enter थिच्नुहोस्
  3. Ubuntu सामान्य मोडमा सुरु हुन्छ

clean (डिस्क क्षमता सुनिश्चित)

अवलोकन

यो विकल्पले प्रणालीबाट अनावश्यक प्याकेजहरू हटाएर डिस्कको खाली स्थान बढाउन प्रयोग हुन्छ। डिस्क भरिएपछि Ubuntu को कार्य अस्थिर हुने भएकाले डिस्क क्षमता अभाव हुँदा प्रभावकारी हुन्छ।

प्रयोग विधि

  1. clean छनोट गर्नुहोस् र Enter थिच्नुहोस्
  2. Ubuntu ले अनावश्यक क्यास र पुराना प्याकेजहरू हटाउँछ
  3. समाप्त भएपछि resume छनोट गर्नुहोस् र सामान्य सुरु गर्नुहोस्
म्यानुअल रूपमा डिस्कको खाली क्षमता जाँच्ने अवस्थामा
df -h
विशिष्ट डाइरेक्टरीको आकार जाँच्ने
du -sh /*
अनावश्यक प्याकेजहरू हटाउने
sudo apt autoremove

dpkg (क्षतिग्रस्त प्याकेजहरूको मर्मत)

अवलोकन

dpkgविकल्पले Ubuntu को प्याकेज व्यवस्थापन प्रणाली प्रयोग गरेर क्षतिग्रस्त प्याकेजहरू मर्मत गर्नका लागि हो। प्रणालीको अपडेटका क्रममा त्रुटि भएर सामान्य रूपमा कार्य नगर्ने अवस्थामा प्रभावकारी हुन्छ।

प्रयोग विधि

  1. dpkg छनोट गर्नुहोस् र Enter थिच्नुहोस्
  2. क्षतिग्रस्त प्याकेजहरू पत्ता लागेमा स्वत: मर्मत प्रयास गरिन्छ
  3. मर्मत सम्पन्न भएपछि resume छनोट गरेर सामान्य सुरु गर्नुहोस्
म्यानुअल रूपमा प्याकेजहरूको मर्मत गर्ने अवस्थामा
sudo dpkg --configure -a
sudo apt --fix-broken install

fsck (फाइल सिस्टमको मर्मत)

अवलोकन

fsck(फाइल सिस्टम जाँच) प्रयोग गर्दा फाइल सिस्टमका त्रुटिहरू पत्ता लगाई मर्मत गर्न सकिन्छ। Ubuntu सुरु नहुने कारण डिस्क त्रुटि भएको अवस्थामा प्रभावकारी हुन्छ।

प्रयोग विधि

  1. fsck छनोट गर्नुहोस् र Enter थिच्नुहोस्
  2. प्रणालीले स्वत: फाइल सिस्टमका त्रुटि जाँच गर्दछ
  3. मर्मत सम्पन्न भएपछि resume छनोट गरेर सामान्य सुरु गर्नुहोस्
म्यानुअल रूपमा फाइल सिस्टम मर्मत गर्ने अवस्थामा
  1. रिकभरी मोडमा root विकल्प छनोट गर्नुहोस्
  2. निम्न कमान्डहरू कार्यान्वयन गर्नुहोस् (उदाहरण: /dev/sda1 को अवस्थामा)
   fsck -y /dev/sda1
  1. exit दबाएर रिकभरी मोड समाप्त गर्नुहोस् र सामान्य सुरु गर्नुहोस्

network (नेटवर्क सक्रिय)

अवलोकन

यो विकल्प छनोट गर्दा रिकभरी मोडमा पनि नेटवर्क सक्रिय गर्न सकिन्छ। इन्टरनेट मार्फत आवश्यक प्याकेजहरू डाउनलोड गरेर मर्मत गर्न उपयोगी हुन्छ।

प्रयोग विधि

  1. network छनोट गर्नुहोस् र Enter थिच्नुहोस्
  2. नेटवर्क सक्रिय हुन्छ
  3. dpkg जस्ता अनलाइन मर्मत विकल्पहरू प्रयोग गर्न सकिन्छ
म्यानुअल रूपमा नेटवर्क पुन: सुरु गर्ने अवस्थामा
sudo systemctl restart NetworkManager

root (प्रशासक अधिकारसँग शेल खोल्ने)

अवलोकन

यो विकल्प छनोट गर्दा प्रशासक अधिकार (रुट) सँग प्रत्यक्ष शेल (कमान्ड लाइन) सञ्चालन गर्न सकिन्छ। उन्नत मर्मत कार्यका लागि प्रयोग हुन्छ।

प्रयोग विधि

  1. root छनोट गर्नुहोस् र Enter थिच्नुहोस्
  2. रुट अधिकार सँग कमान्ड लाइनमा पहुँच गर्नुहोस्
  3. आवश्यक मर्मत कार्यहरू कार्यान्वयन गर्नुहोस् र exit कमान्डले सामान्य मोडमा फर्कनुहोस्
विशिष्ट प्रयोग उदाहरण
  • passwd कमान्डले पासवर्ड रिसेट गर्नुहोस्
passwd प्रयोगकर्ता नाम
  • GRUB मर्मत गर्नुहोस्
grub-install /dev/sda
update-grub

सारांश

Ubuntu 24 को रिकभरी मोडमा विभिन्न मर्मत विकल्पहरू उपलब्ध छन्। प्रत्येक विकल्पको भूमिका बुझेर उपयुक्त रूपमा प्रयोग गर्दा प्रणालीका समस्याहरू समाधान गर्न सकिन्छ।

5. रिकभरी मोड प्रयोग गरेर विशिष्ट समस्या निवारण उदाहरण

Ubuntu 24 को रिकभरी मोडमा,प्रणालीको सुरु नहुने समस्या, प्याकेजको क्षति, फाइल सिस्टम त्रुटि आदि मर्मत गर्नका लागि सुविधाजनक विकल्पहरूतयार छन्। यो खण्डमा, रिकभरी मोड प्रयोग गरेरविशिष्ट समस्या निवारणका चरणहरूप्रस्तुत गरिन्छ।

Ubuntu 24 सुरु नहुने अवस्थामा समाधान विधि

लक्षण

  • Ubuntu सुरु हुँदा कालो स्क्रिन देखिन्छ
  • GRUB मेनु देखाइँदैन र सिधै Windows सुरु हुन्छ (डुअल बुट वातावरण)
  • «Kernel Panic – not syncing: VFS» भन्ने त्रुटि देखिन्छ

समाधान

1. GRUB को मर्मत
GRUB क्षतिग्रस्त भएको सम्भावना छ, त्यसैले रिकभरी मोडबाट मर्मत गरिन्छ।
  1. GRUB मेनु खोल्नुहोस् (सुरु हुँदा Shift वा Esc थिच्नुहोस्)
  2. रिकभरी मोड छान्नुहोस् र root विकल्प चलाउनुहोस्
  3. निम्न कमान्डहरू 입력 गर्नुहोस्:
   grub-install /dev/sda
   update-grub
   reboot
  1. पुन: सुरु गर्नुहोस् र GRUB मेनु देखिन्छ कि जाँच गर्नुहोस्
2. कर्नेलको मर्मत
नवीनतम कर्नेल क्षतिग्रस्त भएको अवस्थामा, पुरानो कर्नेल छानेर सुरु गर्न सकिन्छ।
  1. GRUB मेनुमा «Advanced options for Ubuntu» छान्नुहोस्
  2. पुरानो कर्नेल छानेर सुरु गर्नुहोस्
  3. कर्नेल पुन: स्थापना गर्नुहोस्
   sudo apt update
   sudo apt reinstall linux-generic

डिस्क क्षमता अभावले सुरु नहुने अवस्थामा

लक्षण

  • सुरु हुँदा «No space left on device» देखिन्छ
  • GUI (डेस्कटप वातावरण) सुरु हुँदैन

समाधान

1. अनावश्यक प्याकेजहरू हटाउनुहोस्
  1. रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्नुहोस् र clean चलाउनुहोस्
  2. म्यानुअल रूपमा अनावश्यक फाइलहरू हटाउनुहोस्
   du -sh /*
   rm -rf /var/log/*
2. अस्थायी फाइलहरू हटाउनुहोस्
rm -rf ~/.cache/*
rm -rf /tmp/*

Ubuntu को प्याकेजहरू क्षतिग्रस्त भएको अवस्थामा

लक्षण

  • apt-get वा dpkg कमान्डहरूले त्रुटि दिन्छ
  • अपडेट पछि एप्लिकेसनहरू काम गर्दैनन्

समाधान

1. dpkg विकल्पले प्याकेजहरू मर्मत गर्नुहोस्
  1. रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्नुहोस् र dpkg चलाउनुहोस्
  2. म्यानुअल रूपमा मर्मत गर्नुहोस्
   sudo dpkg --configure -a
   sudo apt --fix-broken install
2. प्याकेजहरू पुन: स्थापना गर्नुहोस्
sudo apt reinstall $(dpkg --list | awk '/^rc/ { print $2 }')

नेटवर्कमा जडान हुन नसक्ने अवस्थामा

लक्षण

  • तारयुक्त LAN/Wi-Fi काम गर्दैन
  • नेटवर्क सम्बन्धित सेटिङ फाइलहरू क्षतिग्रस्त छन्

समाधान

1. network विकल्प प्रयोग गर्नुहोस्
रिकभरी मोडमाnetworkछान्नुहोस् र नेटवर्क सक्रिय गर्नुहोस्।
2. NetworkManager पुन: सुरु गर्नुहोस्
sudo systemctl restart NetworkManager
3. ड्राइभरहरू पुन: स्थापना गर्नुहोस्
sudo apt update
sudo apt install --reinstall network-manager

GRUB को बुट प्रविष्टि क्षतिग्रस्त भएको अवस्थामा

लक्षण

  • Ubuntu को सुरु प्रविष्टि देखाइँदैन
  • केवल Windows सुरु हुन्छ

समाधान

1. Boot Repair उपकरण प्रयोग गर्नुहोस्
sudo add-apt-repository ppa:yannubuntu/boot-repair
sudo apt update
sudo apt install -y boot-repair
boot-repair
2. GRUB को सेटिङ सुधार गर्नुहोस्
sudo nano /etc/default/grub
GRUB_TIMEOUT=10
update-grub

root को पासवर्ड बिर्सिएको अवस्थामा

लक्षण

  • प्रशासक अधिकारमा सञ्चालन गर्न सकिँदैन
  • sudo कमान्ड प्रयोग गर्न सकिँदैन

समाधान

1. रिकभरी मोडमा root विकल्प छान्नुहोस्
  1. रिकभरी मोडमा root शेल खोल्नुहोस्
  2. निम्न कमान्डले पासवर्ड रिसेट गर्नुहोस्
   passwd  युजर नाम
  1. पुन: सुरु गर्नुहोस् र लगइन गर्न सकिन्छ कि जाँच गर्नुहोस्

सारांश

Ubuntu 24 को रिकभरी मोड प्रयोग गरेर विभिन्न प्रणाली समस्याहरू समाधान गर्न सकिन्छ।
समस्यासमाधान
Ubuntu सुरु हुँदैनGRUB को मर्मत, कर्नेल पुन: स्थापना
डिस्क क्षमता अभावअनावश्यक प्याकेजहरू हटाउनुहोस्, म्यानुअल रूपमा फाइल हटाउनुहोस्
प्याकेज क्षतिdpkg विकल्प प्रयोग गरेर मर्मत वा पुन: स्थापना
नेटवर्क प्रयोग गर्न सकिँदैनnetwork सक्रिय गर्नुहोस्, NetworkManager पुन: सुरु गर्नुहोस्
GRUB क्षतिग्रस्तgrub-install चलाउनुहोस्, वा Boot Repair उपकरण प्रयोग गर्नुहोस्
root पासवर्ड बिर्सिएकोroot शेलमा passwd कमान्ड चलाउनुहोस्

6. रिकभरी मोड प्रयोग गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

Ubuntu २४ को रिकभरी मोड प्रणालीको मर्मत वा समस्या निवारणका लागि अत्यन्त उपयोगी सुविधा हो, तरअनुपयुक्त सञ्चालन गर्दा प्रणालीमा गम्भीर प्रभाव पर्न सक्छ। यो खण्डमा, रिकभरी मोड प्रयोग गर्दा ध्यान दिनुपर्ने बुँदाहरू विस्तृत रूपमा व्याख्या गरिन्छ।

रुट अधिकार प्रयोग सम्बन्धी ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

रिकभरी मोडमा,रुट अधिकारले शेल खोल्न सकिन्छ तर गलत सञ्चालन गर्दा प्रणाली क्षतिग्रस्त हुन सक्छ त्यसैले सावधानी अपनाउनु पर्छ

❌ गर्न नहुने सञ्चालनहरू

कमान्डप्रभाव
rm -rf /सबै डाटा हटाइनेछ, Ubuntu सुरु हुन सक्दैन
dd if=/dev/zero of=/dev/sdaडिस्कको सबै डाटा मेटिनेछ
chmod 000 /etc/shadowलगइन गर्न सकिँदैन
mv /bin /bin_backupप्रणालीको आधारभूत कमान्डहरू प्रयोग गर्न सकिँदैन

✅ रुट अधिकार प्रयोग गर्दा बुँदाहरू

  1. सञ्चालन गर्नुअघि कमान्डको अर्थ बुझ्नुहोस्
  2. प्रभावको दायरा जाँच्न ls वा cat कमान्डले सामग्री जाँच्नुहोस्
  3. sudo प्रयोग गरेर सञ्चालन गर्नुहोस्, सम्भव भए सामान्य प्रयोगकर्ता अधिकारलाई प्राथमिकता दिनुहोस्
  4. गल्तीबाट बच्न, कार्य गर्नुअघि ब्याकअप लिनुहोस्

प्रणाली परिवर्तन गर्नुअघि ब्याकअपको महत्व

रिकभरी मोडमा प्रणाली मर्मत गर्दा,गलत परिवर्तन गर्दा Ubuntu सुरु हुन नसक्ने जोखिम हुन्छ। त्यसैले,महत्वपूर्ण फाइलहरू अघिपछि ब्याकअप लिनु सिफारिस गरिन्छ

ब्याकअप विधि

१. डाटाको ब्याकअप
रिकभरी मोडमाrootशेल खोली, महत्वपूर्ण फाइलहरूलाई बाह्य डिस्कमा कपी गर्नुहोस्।
cp -r /home/उपयोगकर्ता_नाम/Documents /mnt/usb/
२. प्रणालीको सम्पूर्ण ब्याकअप (Timeshift प्रयोग गरेर)
Ubuntu मा,Timeshiftप्रयोग गरेर प्रणालीको स्न्यापसट बनाउन सकिन्छ।
sudo apt install timeshift
sudo timeshift --create --comments "Before Recovery Mode"

डिस्क सञ्चालन गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

डिस्कको विभाजन सञ्चालन वा फाइल प्रणाली मर्मत सावधानीपूर्वक गर्नु पर्छ। विशेष गरीfsckकमान्ड प्रयोग गर्दा,गलत डिभाइस निर्दिष्ट गर्दा डाटा क्षतिग्रस्त हुन सक्छत्यसैले अघि डिभाइस नाम जाँच्नुहोस्।

प्रक्रिया

  1. डिस्कको विभाजन जानकारी जाँच्नुहोस्
lsblk
  1. फाइल प्रणालीको त्रुटि जाँच (उदाहरण: /dev/sda1 मर्मत गर्नुहोस्)
fsck -y /dev/sda1

नेटवर्क जडान गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

रिकभरी मोडमाnetworkविकल्प सक्रिय गर्दा, इन्टरनेटमा जडान गर्न सकिन्छ। तर,रुट अधिकारले नेटवर्क पहुँच गर्दा सुरक्षा जोखिम उत्पन्न हुन सक्छ त्यसैले सावधानी अपनाउनु पर्छ

✅ नेटवर्क प्रयोग गर्दा बुँदाहरू

  1. Wi-Fi पासवर्ड वा सेटिङ फाइलहरू परिवर्तन नगर्नुहोस्
  2. सुरक्षित नेटवर्क प्रयोग गर्नुहोस्
  3. अज्ञात रिपोजिटरी वा बाह्य स्क्रिप्ट सञ्चालन नगर्नुहोस्
curl http://example.com/install.sh | sh  # यो खतरनाक छ!

GRUB मर्मत गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

GRUB मर्मत गर्दा, गलत सञ्चालन गर्दाUbuntu वा अन्य OS सुरु हुन सक्दैन

✅ GRUB मर्मत गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

  1. डिभाइस नाम सही निर्दिष्ट गर्नुहोस्
   grub-install /dev/sda  # /dev/sda1 होइन /dev/sda निर्दिष्ट गर्नुहोस्
  1. मर्मत पछि update-grub सञ्चालन गर्नुहोस्
   sudo update-grub
  1. डुअल बुट वातावरणमा Windows Boot Manager हटाउनुहुन्न

रुटको पासवर्ड परिवर्तन गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू

रिकभरी मोडमाrootविकल्प प्रयोग गर्दा, रुट प्रयोगकर्ताको पासवर्ड परिवर्तन गर्न सकिन्छ तर,पासवर्ड परिवर्तन गर्दा sudo अधिकार गुम्न सक्छ त्यसैले सावधानी अपनाउनु पर्छ

✅ पासवर्ड परिवर्तन गर्दा बुँदाहरू

  1. रिकभरी मोडमा root छान्नुहोस्
  2. निम्न कमान्ड प्रयोग गरेर पासवर्ड परिवर्तन गर्नुहोस्
   passwd उपयोगकर्ता_नाम
  1. sudo समूहमा प्रयोगकर्ता थप्नुहोस्
   usermod -aG sudo उपयोगकर्ता_नाम

सारांश

Ubuntu २४ को रिकभरी मोड शक्तिशाली उपकरण हो तर गलत सञ्चालन गर्दा प्रणालीमा गम्भीर प्रभाव पर्न सक्छ। निम्न बुँदाहरूमा ध्यान दिएर कार्य गर्नुहोस्।
जोखिमध्यान दिनुपर्ने
रुट अधिकारको दुरुपयोगगलत कमान्ड सञ्चालन गर्दा प्रणाली क्षतिग्रस्त हुन्छ
ब्याकअप बिना मर्मतप्रणाली परिवर्तन गर्नुअघि अवश्य ब्याकअप लिनुहोस्
फाइल प्रणाली मर्मत गर्दा गल्तीfsck सञ्चालन गर्नुअघि डिभाइस जाँच्नुहोस्
GRUB मर्मत गर्दा गल्ती/dev/sda सही निर्दिष्ट गर्नुहोस्, update-grub सञ्चालन गर्नुहोस्
नेटवर्क प्रयोगको जोखिमअज्ञात स्क्रिप्ट डाउनलोड नगर्नुहोस्
पासवर्ड परिवर्तनको प्रभावsudo समूहबाट हट्ने सम्भावनामा ध्यान दिनुहोस्

7. सामान्य प्रश्नहरू (FAQ)

Ubuntu 24 को रिकभरी मोड सम्बन्धमा,सामान्य प्रश्नहरू र तिनका उत्तरहरूलाई संक्षेपमा प्रस्तुत गरिएको छ। रिकभरी मोड प्रयोग गर्दा समस्या भएमा, निम्न FAQ लाई सन्दर्भ बनाउनुहोस्।

रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्न नसकिने अवस्थामा समाधान विधि

Q1: Shift वा Esc कुञ्जीलाई थिच्दा पनि GRUB मेनु प्रदर्शित हुँदैन। के गर्नुहोस्?

A:Ubuntu को सेटिङ्गहरू अनुसार, GRUB मेनुको प्रदर्शन समय छोटो सेट गरिएको हुन सक्छ। निम्न विधिहरू प्रयास गर्नुहोस्।
  1. पीसी सुरु हुँदा Shift कुञ्जी (BIOS) वा Esc कुञ्जी (UEFI) लाई बारम्बार थिच्नुहोस्
  2. GRUB मेनु स्किप भइरहेको छ भने, Ubuntu सुरु भएपछि निम्न कमान्डले प्रदर्शन समय परिवर्तन गर्नुहोस्:
   sudo nano /etc/default/grub
GRUB_TIMEOUT=0लाईGRUB_TIMEOUT=10मा परिवर्तन गर्नुहोस्, र बचत गर्नुहोस् (Ctrl + XYEnter)।
  1. परिवर्तन लागू गर्न GRUB अपडेट गर्नुहोस्:
   sudo update-grub
  1. पीसी पुन: सुरु गर्नुहोस् र GRUB मेनु प्रदर्शित हुन्छ कि जाँच गर्नुहोस्।

रिकभरी मोडमा कुञ्जीपट्टी वा माउस चल्दैन

Q2: रिकभरी मोडमा प्रवेश गरे पनि, कुञ्जीपट्टी प्रतिक्रिया गर्दैन।

A:केही वायरलेस कुञ्जीपट्टीहरू वा USB जडान गरिएका कुञ्जीपट्टीहरू रिकभरी मोडमा पहिचान नहुन सक्छन्।समाधान:
  1. तारयुक्त USB कुञ्जीपट्टी प्रयोग गर्नुहोस् (वायरलेस नभई तारयुक्त जडानको प्रयास गर्नुहोस्)।
  2. BIOS सेटिङ्ग जाँच गर्नुहोस्:
  • BIOS मा “USB लेगासी सपोर्ट (Legacy USB Support)” सक्रिय छ कि जाँच गर्नुहोस्।
  1. अर्को USB पोर्टमा जडान गर्नुहोस्

रिकभरी मोडमा नेटवर्क प्रयोग गर्न सकिँदैन

Q3: network विकल्प छान्दा पनि, इन्टरनेटमा जडान हुन सक्दैन।

A:networkविकल्प छान्दा पनि, म्यानुअल रूपमा नेटवर्क सेटिङ्ग आवश्यक पर्न सक्छ।समाधान:
  1. नेटवर्क सेवालाई म्यानुअल रूपमा पुन: सुरु गर्नुहोस्
   sudo systemctl restart NetworkManager
  1. IP ठेगाना प्राप्त गर्न प्रयास गर्नुहोस्
   sudo dhclient
  1. Wi-Fi को अवस्थामा, म्यानुअल रूपमा जडान गर्नुहोस्
   nmcli d wifi connect "SSID" password "पासवर्ड"

फाइल सिस्टम मर्मत गर्न सकिँदैन

Q4: fsck कार्यान्वयन गर्दा पनि, “फाइल सिस्टम माउन्ट गरिएको छ” देखाइन्छ।

A:माउन्ट गरिएको अवस्थामाfsckकार्यान्वयन गर्न सकिँदैन। निम्न विधिबाट समाधान गर्नुहोस्।समाधान:
  1. रिकभरी मोडमा root छान्नुहोस्
  2. रुट फाइल सिस्टमलाई पुन: माउन्ट गर्नुहोस्
   mount -o remount,ro /
  1. fsck कार्यान्वयन गर्नुहोस्
   fsck -y /dev/sda1

प्याकेज मर्मत गर्न सकिँदैन

Q5: dpkg कार्यान्वयन गरे पनि, त्रुटि भएर मर्मत गर्न सकिँदैन।

A:केही प्याकेजहरू क्षतिग्रस्त भएमा, म्यानुअल रूपमा मर्मत आवश्यक पर्छ।समाधान:
  1. क्षतिग्रस्त प्याकेज हटाउनुहोस्
   sudo apt remove --purge प्याकेजनाम
  1. सबै प्याकेजहरू अपडेट गर्नुहोस्
   sudo apt update && sudo apt upgrade -y
  1. क्षतिग्रस्त प्याकेजलाई म्यानुअल रूपमा मर्मत गर्नुहोस्
   sudo dpkg --configure -a
   sudo apt --fix-broken install

GRUB मर्मत सफल नभएको

Q6: grub-install कार्यान्वयन गरे पनि, GRUB सामान्य रूपमा सुरु हुँदैन।

A:बुटलोडर मर्मत अपूर्ण भएको सम्भावना छ।समाधान:
  1. डिस्कको पर्टिसन जाँच गर्नुहोस्
   lsblk
  1. GRUB इन्स्टल गर्नुहोस्
   grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id=ubuntu
  1. GRUB अपडेट गर्नुहोस्
   update-grub

पासवर्ड बिर्सिएको अवस्थामा रिसेट विधि

Q7: Ubuntu को लगइन पासवर्ड बिर्सिएँ। रिकभरी मोडबाट रिसेट गर्न सकिन्छ?

A:हो, रिकभरी मोडकोrootशेल प्रयोग गरेर पासवर्ड रिसेट गर्न सकिन्छ।समाधान:
  1. रिकभरी मोडमा root छान्नुहोस्
  2. निम्न कमान्ड कार्यान्वयन गर्नुहोस्
   passwd प्रयोगकर्तानाम
  1. नयाँ पासवर्ड 입력 गर्नुहोस् र पुन: 입력 गर्नुहोस्
  2. परिवर्तन प्रतिबिम्बित गर्नुहोस्
   reboot

सारांश

Ubuntu 24 को रिकभरी मोडमा, धेरै प्रणाली समस्याहरू समाधान गर्न सकिन्छ, तर उपयुक्त रूपमा प्रयोग नगरेमा समस्या बढ्न सक्छ। यो लेखमा प्रस्तुत गरिएका FAQ लाई सन्दर्भ बनाएर, सही रूपमा समस्या निवारण गर्नुहोस्।

8. सारांश

Ubuntu 24 को रिकभरी मोड सिस्टमको समस्या निवारण र मर्मत गर्नका लागि शक्तिशाली उपकरण हो। यस लेखमा, रिकभरी मोडको आधारभूत अवधारणाबाट सुरु गरेर, सुरु गर्ने विधि, विशिष्ट मर्मत प्रक्रिया, सामान्य समस्याहरू र तिनको समाधानहरू सम्म विस्तृत रूपमा व्याख्या गरिएको छ।

यस लेखका मुख्य बुँदाहरू

1. Ubuntu 24 को रिकभरी मोड भनेको के हो

  • Ubuntu को सिस्टम समस्याहरू मर्मत गर्नका लागि विशेष सुरु मोड।
  • प्याकेजहरूको मर्मत, फाइल सिस्टमको मर्मत, GRUB को मर्मत आदि का लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ।

2. रिकभरी मोडमा प्रवेश गर्ने विधि

  • BIOS वातावरणमा Shift कुञ्जी, UEFI वातावरणमा Esc कुञ्जी थिचेर GRUB मेनु देखाउनुहोस्।
  • GRUB मेनुबाट 「Advanced options for Ubuntu」 छान्नुहोस् र रिकभरी मोडमा पहुँच गर्नुहोस्।

3. रिकभरी मोडका विकल्पहरू

विकल्पको नामउपयोग
resumeसामान्य मोडमा सुरु गर्नुहोस्
cleanअनावश्यक प्याकेजहरू हटाएर डिस्क क्षमता सुनिश्चित गर्नुहोस्
dpkgक्षतिग्रस्त प्याकेजहरूको मर्मत
fsckफाइल सिस्टमको त्रुटि जाँच र सुधार
networkनेटवर्कलाई सक्रिय गरेर अनलाइन मर्मत सम्भव बनाउनुहोस्
rootroot अधिकारले सिस्टम सञ्चालन गरेर उन्नत मर्मत गर्नुहोस्

4. विशिष्ट समस्या निवारण

  • Ubuntu सुरु नहुने अवस्थामा → GRUB मर्मत गर्नुहोस् (grub-install /dev/sda & update-grub)
  • डिस्क क्षमता अपर्याप्त भएको अवस्थामाclean विकल्पले अनावश्यक फाइलहरू हटाउनुहोस्
  • प्याकेजहरू क्षतिग्रस्त भएको अवस्थामाdpkg विकल्पले मर्मत गर्नुहोस्
  • फाइल सिस्टम क्षतिग्रस्त भएको अवस्थामाfsck कमान्डले मर्मत गर्नुहोस्
  • नेटवर्क जडान नहुने अवस्थामाnetwork विकल्पलाई सक्रिय गर्नुहोस्
  • पासवर्ड बिर्सिएको अवस्थामाroot शेलमा passwd कमान्ड प्रयोग गरेर रिसेट गर्नुहोस्

5. प्रयोग गर्दा सावधानीहरू

  • ब्याकअप लिनु महत्वपूर्ण छ (विशेष गरी GRUB मर्मत वा फाइल सिस्टम मर्मत गर्दा)।
  • root अधिकारको प्रयोगमा सावधान रहनुहोस् (गल्तीले सिस्टम नष्ट गर्न सकिन्छ)।
  • नेटवर्क जडान गर्दा सुरक्षालाई सुनिश्चित गर्नुहोस् (अज्ञात स्क्रिप्टहरू नचलाउनुहोस्)।

रिकभरी मोडलाई उपयोगी रूपमा प्रयोग गर्ने उत्तम दृष्टिकोण

समस्या उत्पन्न हुँदा आधारभूत प्रवाह

  1. GRUB मेनु खोल्नुहोस्Advanced options for Ubuntu छान्नुहोस्
  2. रिकभरी मोडमा उपयुक्त विकल्प छान्नुहोस्
  • सुरु नहुने अवस्थामाresume वा dpkg
  • फाइल सिस्टम त्रुटिfsck
  • डिस्क क्षमता अपर्याप्तclean
  • GRUB क्षतिग्रस्तroot मा मर्मत गर्नुहोस्
  • नेटवर्क समस्याnetwork मा सक्रिय गर्नुहोस्
  1. मर्मत सम्पन्न भएपछि पुन: सुरु गर्नुहोस्
   reboot
  1. सामान्य मोडमा सञ्चालन जाँच गर्नुहोस् र आवश्यक भए ब्याकअप लिनुहोस्

रिकभरी मोड बाहेकका उपायहरू

रिकभरी मोड प्रयास गरे पनि समस्या समाधान नभएमा, निम्न विधिहरू पनि विचार गर्नुहोस्।

1. Ubuntu को लाइभ USB प्रयोग गरेर मर्मत

  • Ubuntu को स्थापना मिडिया (USB) बाट सुरु गरेर सिस्टम मर्मत गर्नुहोस्।
  • उदाहरण: GRUB क्षतिग्रस्त भएको अवस्थामा, लाइभ USB बाट grub-install चलाउनुहोस्।

2. सिस्टमको पुन: स्थापना

  • मर्मत कठिन भएको अवस्थामा, Ubuntu लाई पुन: स्थापना गर्नु सबैभन्दा निश्चित समाधान हो।

3. ब्याकअपको उपयोग

  • Timeshift वा rsync प्रयोग गरेर नियमित रूपमा सिस्टमको ब्याकअप लिनुहोस्, जसले समस्या हुँदा पुनर्स्थापना सजिलो बनाउँछ।

अन्तमा

Ubuntu 24 को रिकभरी मोडलाई उपयोगी रूपमा प्रयोग गरेर धेरै सिस्टम समस्याहरू समाधान गर्न सकिन्छ। तथापि,उपयुक्त ज्ञान बिना गलत सञ्चालन गर्दा उल्टो समस्या बढाउन सकिन्छ, त्यसैले सावधान रहनु आवश्यक छ

रिकभरी मोडको सही प्रयोग विधि

GRUB मेनु खोल्ने विधि बुझ्नुहोस्(Shift/Escप्रयोग गर्नुहोस्) ✅रिकभरी मोडका विकल्पहरूलाई सही छान्नुहोस्(dpkgवाfsckआदि) ✅मर्मत अघि डाटाको ब्याकअप लिनुहोस्प्रक्रिया नबुझेमा आधिकारिक दस्तावेज वा फोरमहरू हेर्नुहोस्समस्या उत्पन्न हुँदा शान्त रहनुहोस्,उपयुक्त प्रक्रिया पालन गरेर मर्मत कार्य गर्दा Ubuntu 24 लाई सहज रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ।