Ubuntu मा फोल्डर हटाउने तरिका | शुरुआतीदेखि मध्यवर्तीका लागि पूर्ण गाइड

1. परिचय

लक्षित पाठकहरू

• Ubuntu लाई पहिलो पटक प्रयोग गर्ने शुरुआती
• कमान्ड सञ्चालनमा अभ्यस्त नभएका प्रयोगकर्ता
• दक्षतापूर्वक फोल्डर व्यवस्थापन गर्न चाहने मध्यवर्ती वा माथिल्लो स्तरका प्रयोगकर्ता

यो लेखबाट प्राप्त हुने कुराहरू

• आधारभूत फोल्डर हटाउने कमान्डको प्रयोग बुझ्न सकिन्छ।
• अधिकार त्रुटि वा हटाउने असफलताको समयमा समस्या उपायहरू सिक्न सकिन्छ।
• गलत हटाउन रोक्नका लागि सुरक्षित उपायहरू र ब्याकअपका विधिहरू बुझिन्छ।

२. फोल्डर हटाउने आधारभूत कमान्ड

२.१ rm कमान्डको अवलोकन

आधारभूत संरचना

rm [विकल्प] फाइल वा फोल्डर नाम

मुख्य विकल्पहरू

• -r（–recursive）： निर्देशिका र यसको सामग्रीलाई पुनरावृत्तिमा हटाउँछ।
• -f（–force）： चेतावनी बिना बलपूर्वक हटाउँछ।
• -i（–interactive）： हटाउनुअघि पुष्टि माग्छ।
• -v（–verbose）： हटाइएका फाइल वा फोल्डरहरू देखाउँछ।

प्रयोगका उदाहरणहरू

1. खाली नभएको फोल्डर हटाउने अवस्था

rm -r फोल्डरनाम

2. बलपूर्वक फोल्डर हटाउने अवस्था

rm -rf फोल्डरनाम

3. हटाउनुअघि पुष्टि माग्ने अवस्था

rm -ri फोल्डरनाम

२.२ rmdir कमान्डको अवलोकन

आधारभूत संरचना

rmdir फोल्डरनाम

प्रयोगका उदाहरणहरू

1. खाली फोल्डर हटाउने अवस्था

rmdir testfolder

सावधानीका बुँदाहरू

• फोल्डरभित्र फाइल वा उपनिर्देशिका भएमा त्रुटि हुन्छ।

rmdir: failed to remove 'testfolder': Directory not empty

• भित्र सामग्री भएको फोल्डरका लागि rm -r प्रयोग गर्नुपर्छ।

सारांश

• rm फाइल वा फोल्डर हटाउन व्यापक रूपमा प्रयोग हुने कमान्ड हो, विकल्पहरू प्रयोग गरेर लचिलो रूपमा सञ्चालन गर्न सकिन्छ।
• rmdir साधारण छ तर खाली फोल्डरका लागि मात्रको कमान्ड हो, यसको प्रयोग सीमित हुन्छ।

३. व्यावहारिक भाग: हटाउने प्रक्रिया र समस्या निवारण

३.१ खाली फोल्डर हटाउने तरिका

प्रक्रिया

1. टर्मिनल खोल्नुहोस्।
2. कमान्ड चलाउनुहोस्।

rmdir testfolder

3. फोल्डर हटिएको छ कि छैन जाँच गर्नुहोस्।

ls

सावधानी

• फोल्डर खाली नभएको अवस्थामा त्रुटि हुन्छ।

rmdir: failed to remove 'testfolder': Directory not empty

• त्रुटि आएको अवस्थामा, rm -r कमान्ड प्रयोग गर्न आवश्यक हुन्छ।

३.२ भित्र सामग्री भएको फोल्डर हटाउने तरिका

प्रक्रिया

1. टर्मिनल खोल्नुहोस्।
2. कमान्ड चलाउनुहोस्।

rm -r testfolder

3. फोल्डर हटिएको छ कि छैन जाँच गर्नुहोस्।

ls

सुरक्षा उपाय

rm -ri testfolder

बाध्यकारी हटाउने

sudo rm -rf testfolder

३.३ हटाउन नसकिने फोल्डरको समाधान

1. अधिकार अपर्याप्त

• त्रुटि सन्देश:

rm: cannot remove 'testfolder': Permission denied

• समाधान:

sudo rm -r testfolder

2. लक भएको फाइल समावेश भएको

• समाधान: लक भएको फाइलको प्रक्रिया समाप्त गर्नुहोस्।

lsof | grep filename
kill process_id

3. माउन्ट प्वाइन्ट भएको अवस्था

• त्रुटि सन्देश:

Device or resource busy

• समाधान: माउन्ट हटाउनुहोस्।

sudo umount mount_point

सारांश

• खाली फोल्डरको लागि rmdir, भित्र सामग्री भएको फोल्डरको लागि rm -r प्रयोग गर्नुहोस्।
• हटाउने समयमा पुष्टि विकल्प प्रयोग गरी गलत हटाउने रोक्नु महत्वपूर्ण छ।
• अधिकार त्रुटि वा प्रक्रिया लक जस्ता समस्याहरूमा उपयुक्त कमान्डले सम्बोधन गर्न सकिन्छ।

4. अनुमति त्रुटि र यसको समाधान

4.1 अनुमति त्रुटिका कारणहरू

त्रुटि सन्देशको उदाहरण

rm: cannot remove 'फोल्डर नाम': Permission denied

मुख्य कारणहरू

1. फोल्डरको मालिक नभएको।
2. लेखन वा कार्यान्वयन अनुमति नभएको।
3. प्रणालीले फोल्डर प्रयोग गरिरहेको (प्रक्रियाले लक गरेको)।

4.2 अनुमति त्रुटिप्रति उपायहरू

1. अनुमति जाँच गर्नुहोस्

ls -ld फोल्डर नाम

2. अनुमति परिवर्तन गर्नुहोस्

sudo chmod u+w फोल्डर नाम

sudo chmod 777 फोल्डर नाम

3. मालिक परिवर्तन गर्नुहोस्

sudo chown $USER:$USER फोल्डर नाम

4. sudo कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्

sudo rm -r फोल्डर नाम

4.3 लक भएको फोल्डरको समाधान

1. प्रयोगमा रहेको प्रक्रिया जाँच गर्नुहोस्

lsof | grep फोल्डर नाम

2. प्रक्रियालाई जबरजस्ती समाप्त गर्नुहोस्

kill प्रक्रिया ID

sudo kill -9 प्रक्रिया ID

3. फोल्डरलाई अनमाउन्ट गर्नुहोस् (माउन्ट भएको अवस्थामा मात्र)

sudo umount माउन्ट बिन्दु

सारांश

• त्रुटि सन्देश जाँच गर्नुहोस् र अनुमति वा मालिकलाई उपयुक्त रूपमा परिवर्तन गर्नुहोस्।
• sudo प्रयोग गरेर प्रशासक अनुमतिसँग मेटाउने प्रभावकारी हुन्छ तर सावधानीपूर्वक प्रयोग गर्नुपर्छ।
• प्रयोगमा रहेको फोल्डर वा लक भएको फाइललाई प्रक्रिया जाँच गरी समाप्त गरेर मेटाउन सकिन्छ।

5. GUI (ग्राफिकल इन्टरफेस) मा फोल्डर हटाउने

5.1 फाइल व्यवस्थापक प्रयोग गरेर हटाउने विधि

1. फाइल व्यवस्थापक खोल्नुहोस्

• “गतिविधि” मेनु क्लिक गर्नुहोस् र “फाइल” खोज्नुहोस्।
• वा, शर्टकट कुञ्जी Super (विन्डोज की) + E प्रयोग गर्नुहोस्।

1. हटाउन चाहिने फोल्डर छान्नुहोस्

• नेभिगेसन प्यानलमा फोल्डरको स्थान खोज्नुहोस्।

1. फोल्डर हटाउनुहोस्

• फोल्डरमा दायाँ क्लिक गर्नुहोस् र “फोहोरको टोकरीमा सार्नुहोस्” छान्नुहोस्।
• वा, फोल्डर छानेको अवस्थामा Delete कुञ्जी थिच्नुहोस्।

1. पूर्ण रूपमा हटाउनुहोस् (फोहोरको टोकरी प्रयोग नगर्ने अवस्थामा)

• फोल्डर छान्नुहोस् र Shift + Delete थिच्नुहोस्।
• पुष्टि डायलग देखापर्छ, त्यसमा “हटाउनुहोस्” क्लिक गर्नुहोस्।

सावधानी

• Shift + Delete ले हटाएका फाइल वा फोल्डरहरू फोहोरको टोकरीमा जाँदैनन् र पुनर्स्थापना गर्न सकिँदैन। सावधानीपूर्वक प्रयोग गर्नुहोस्।

5.2 फोहोरको टोकरीबाट पुनर्स्थापना गर्ने विधि

1. फोहोरको टोकरी खोल्नुहोस्

• डेस्कटप वा फाइल व्यवस्थापकको बायाँ मेनुबाट “फोहोरको टोकरी” छान्नुहोस्।

1. फोल्डर पुनर्स्थापना गर्नुहोस्

• पुनर्स्थापना गर्न चाहिने फोल्डरमा दायाँ क्लिक गर्नुहोस् र “मूल अवस्थामा फर्काउनुहोस्” छान्नुहोस्।
• मूल स्थानमा फोल्डर पुनर्स्थापना हुन्छ।

सावधानी

• फोहोरको टोकरी खाली गरेमा, फोल्डर पूर्ण रूपमा हटिन्छ र पुनर्स्थापना गर्न सकिँदैन।

5.3 हटाउन नसकिने फोल्डरको सम्बोधन

1. अनुमति जाँच गर्नुहोस्

• फोल्डरमा दायाँ क्लिक गर्नुहोस् र “गुणहरू” खोल्नुहोस्।
• “पहुँच अधिकार” ट्याबमा अनुमति जाँच गर्नुहोस्। आवश्यकता अनुसार अनुमति परिवर्तन गर्नुहोस्।

2. प्रशासक अनुमतिसँग फाइल व्यवस्थापक खोल्नुहोस्

1. टर्मिनल खोल्नुहोस्।
2. निम्न कमाण्ड 입력 गर्नुहोस्।

sudo nautilus

3. प्रशासक अनुमतिसँग फाइल व्यवस्थापक खुल्छ, त्यसपछि हटाउने पुन: प्रयास गर्नुहोस्।

सारांश

• फाइल व्यवस्थापक प्रयोग गरेमा फोल्डर व्यवस्थापन सहज हुन्छ, त्यसैले कमाण्ड सञ्चालनमा कमजोर व्यक्तिहरूका लागि उपयुक्त छ।
• फोहोरको टोकरी सुविधा प्रयोग गरेर गल्तीले हटाउने रोक्न सकिन्छ, तर पूर्ण हटाउने गर्दा सावधानी चाहिन्छ।
• अनुमति वा लक गरिएका फोल्डरको सम्बोधनका लागि प्रशासक अनुमतिसँग सञ्चालन पनि सम्भव छ।

६. मेटाए पछि पुनर्स्थापना र डाटा व्यवस्थापन

६.१ गोर्खोबाट पुनर्स्थापना

चरणहरू

1. फाइल व्यवस्थापक खोल्नुहोस्।
2. बायाँ मेनूबाट «गोर्खो» छान्नुहोस्।
3. पुनर्स्थापना गर्न चाहिने फोल्डरमा दायाँ क्लिक गर्नुहोस् र «पूर्ववत् गर्नुहोस्» छान्नुहोस्।
4. फोल्डर मूल स्थानमा पुनर्स्थापना हुन्छ।

सावधानीहरू

• गोर्खो खाली गरेमा पुनर्स्थापना गर्न सकिँदैन। अर्को व्याख्या गरिने पुनर्स्थापना उपकरणहरू प्रयास गर्नुहोस्।

६.२ कमान्ड लाइनबाट पुनर्स्थापना सम्भावना

पुनर्स्थापना उपकरणको परिचय

1. testdisk

• उच्च प्रदर्शनको डाटा पुनर्स्थापना उपकरण हो, जसले मेटाइएका फाइलहरू वा फोल्डरहरू पुनर्स्थापना गर्न मद्दत गर्छ। स्थापना

   sudo apt install testdisk

   sudo testdisk

• मेनू अनुसार, पुनर्स्थापना गर्न चाहिने डिस्क छान्नुहोस्।

1. photorec (testdisk सँगै समावेश)

• फोटोहरू वा दस्तावेजहरू जस्ता फाइलहरू पुनर्स्थापना गर्न उपयुक्त छ। सञ्चालन कमान्ड

   sudo photorec

सावधानीहरू

• ओभरराइट भएमा पुनर्स्थापना कठिन हुन्छ, त्यसैले मेटाउने पछि जत्ति चाँडो सम्भव छ प्रतिक्रिया दिनुहोस्।

६.३ मेटाउने पछि व्यवस्थापन र ब्याकअप उपायहरू

१. स्वचालित ब्याकअप सेटिङ

• rsync कमान्डको प्रयोग

rsync -av --delete /home/user/Documents/ /backup/Documents/

• क्लाउड सेवाहरूको प्रयोग Google Drive वा Dropbox प्रयोग गरेर क्लाउड ब्याकअप पनि सुविधाजनक छ।

२. संस्करण व्यवस्थापनको परिचय

• Git वा संस्करण व्यवस्थापन प्रणाली परिचय गरेर, फाइल परिवर्तन इतिहास व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ।

३. गोर्खो सुविधाको प्रभावकारी प्रयोग

• कमान्ड लाइन सञ्चालन समयमा पनि गोर्खो प्रयोग गर्नका लागि, trash-cli उपकरण स्थापना गर्नुहोस्।

sudo apt install trash-cli

trash-put फोल्डर नाम

trash-list

trash-restore

सारांश

• गोर्खो सुविधा प्रयोग गरेमा, मेटाइएको फोल्डर सजिलै पुनर्स्थापना गर्न सकिन्छ।
• कमान्ड लाइन मेटाइमा विशेष उपकरणहरू (testdisk वा photorec) प्रयोग गरेर पुनर्स्थापनाको सम्भावना हुन्छ।
• नियमित ब्याकअप र संस्करण व्यवस्थापन गरेर, डाटा हानिलाई न्यूनतममा रोक्न सकिन्छ।

7. सामान्य प्रश्नहरू (FAQ)

Q1. rm कमान्डले हटाएको फोल्डर पुनर्स्थापना गर्न सकिन्छ?

1. हटाएको तुरुन्तै भएमा, डिस्कमा डाटा बाँकी रहन सक्छ, त्यसैले निम्न उपकरणहरू प्रयोग गर्नुहोस्।

• testdisk: फाइल सिस्टम स्क्यान गरेर हटाइएको डाटा पुनर्स्थापना गर्दछ।
• photorec: फोटो वा दस्तावेजहरू जस्ता विशिष्ट फाइल ढाँचाहरू पुनर्स्थापना गर्दछ।

1. भविष्यका लागि उपायको रूपमा, कमान्ड लाइन सञ्चालनमा पनि रद्दीटोकरी सुविधा प्रयोग गर्ने trash-cli को स्थापना विचार गर्नुहोस्।

Q2. हटाउँदा “Permission denied” देखिन्छ। के गर्नु पर्छ?

1. अनुमति जाँच गर्नुहोस्।

ls -ld फोल्डरनाम

2. आवश्यक भए अनुमति परिवर्तन गर्नुहोस्।

sudo chmod u+w फोल्डरनाम

3. प्रशासक अनुमतिले हटाउनुहोस्।

sudo rm -r फोल्डरनाम

Q3. फोल्डर “प्रयोगमा” देखिएर हटाउन सकिँदैन। के गर्नु पर्छ?

1. फोल्डर प्रयोग गर्ने प्रक्रिया जाँच गर्नुहोस्।

lsof | grep फोल्डरनाम

2. प्रक्रिया समाप्त गर्नुहोस्।

kill प्रक्रिया_ID

3. यदि अझै हटाउन नसकिएमा, यो माउन्ट बिन्दु भएको शंका गर्नुहोस्।

sudo umount माउन्ट_बिन्दु

4. फेरि हटाउने प्रयास गर्नुहोस्।

rm -r फोल्डरनाम

Q4. गल्तीले महत्वपूर्ण फोल्डर हटाइयो। के गर्नु पर्छ?

1. डिस्कमा लेखन रोक्नुहोस्।
2. निम्न कमान्डले testdisk स्थापना गर्नुहोस्।

sudo apt install testdisk

3. स्क्यान गरेर हटाइएको डाटा पुनर्स्थापना गर्नुहोस्।

Q5. विशिष्ट फोल्डर मात्र हटाउन सकिँदैन। अन्य फोल्डरहरू हटाउन सकिन्छ, कारण के हो?

1. यो माउन्ट बिन्दु हो कि जाँच गर्नुहोस्।

mount | grep फोल्डरनाम

2. माउन्ट भएको छ भने हटाउनुहोस्।

sudo umount माउन्ट_बिन्दु

3. अनुमतिको जाँच र परिवर्तन गर्नुहोस्।

sudo chmod -R 777 फोल्डरनाम

4. फेरि हटाउने प्रयास गर्नुहोस्।

sudo rm -rf फोल्डरनाम

सारांश

• गल्ती हटाइ रोक्न ब्याकअप र रद्दीटोकरी सुविधाको प्रयोग सिफारिस गर्दछ।
• अनुमति त्रुटि वा लक गरिएका फोल्डरहरू कमान्ड वा प्रक्रिया जाँचले सम्बोधन गर्न सकिन्छ।
• विशिष्ट उपकरण प्रयोग गरेमा, हटाइ पछि पनि डाटा पुनर्स्थापनाको सम्भावना छ।

8. सारांश

8.1 यो लेखका मुख्य बुँदाहरू

1. आधारभूत सञ्चालनको समझ

• खाली फोल्डरलाईrmdir, सामग्री भएको फोल्डरलाईrm -rकमान्डले हटाउनुहोस्।
• गल्तीले हटाउनबाट बच्न, -iविकल्प प्रयोग गरेर पुष्टि माग्ने सेटिङलाई उपयोग गर्नुहोस्।

1. त्रुटि समाधानको सीप

• अधिकार त्रुटिलाईchmod वा chownद्वारा अधिकार समायोजन गरेर, आवश्यकता अनुसार sudo प्रयोग गर्नुहोस्।
• प्रक्रिया लक वा माउन्ट प्वाइन्टलाई, lsof वा umountकमान्डले समाधान गर्न सकिन्छ।

1. GUI को उपयोग

• फाइल व्यवस्थापकमा दृश्यात्मक रूपमा फोल्डर व्यवस्थापन गरेर, सुरक्षित रूपमा सञ्चालन गर्न सकिन्छ।
• फोहोरको डब्बा सुविधा प्रयोग गरेर गल्तीले हटाउने जोखिमलाई कम गर्न सकिन्छ।

1. हटाए पछि पुनर्स्थापना र व्यवस्थापन

• गल्तीले हटाएमा, testdisk वा photorec जस्ता पुनर्स्थापना उपकरणहरू प्रयोग गर्नुहोस्।
• नियमित ब्याकअप र संस्करण व्यवस्थापन गरेर, डाटा हानिबाट तयार रहनु महत्वपूर्ण छ।

1. सामान्य प्रश्नहरूको सम्बोधन

• वास्तविक समस्या उदाहरणहरूमा आधारित विशिष्ट समाधानहरू प्रस्तुत गरिएको छ।
• अधिकार त्रुटि वा हटाउन नसक्ने अवस्थामा पनि, उपयुक्त कमान्ड वा उपकरणहरू प्रयोग गरेर समाधान गर्न सकिन्छ।

8.2 अभ्यासका लागि अन्तिम जाँच सूची

• कमान्ड प्रयोग अघिको तयारी
• आवश्यक फाइलहरूको ब्याकअप लिनुभएको छ?
• गल्तीले हटाउनबाट बच्न पुष्टि विकल्प प्रयोग गरिरहनुभएको छ?
• त्रुटि उपाय र समस्या सम्बोधन
• अधिकार त्रुटि वा प्रक्रिया लकसँग सम्बन्धित कमान्डहरू बुझ्नुभएको छ?
• प्रणाली स्रोतहरूलाई उपयुक्त रूपमा व्यवस्थापन गरिरहनुभएको छ?
• पुनर्स्थापना र व्यवस्थापन योजना
• फोहोरको डब्बा सुविधा वा पुनर्स्थापना उपकरणहरूको तयारी भएको छ?
• ब्याकअप प्रणाली व्यवस्थित छ?

8.3 अन्तमा