Ubuntu मा फाइल खोज्ने पूर्ण व्याख्या | find, locate, grep, GUI उपकरणहरू

1 1. परिचय
2 २. फाइल खोजको आधारभूत कमान्डहरू
3 3. find कमाण्डको विस्तृत व्याख्या
4 ४. locate कमाण्डको उपयोग विधि
- 4.1 ४.१ पथको भागबाट खोजी
- 4.2 ४.२ खोजी परिणामहरूको फिल्टरिङ
5 ५. grep कमान्डसँगको संयोजन
6 ६. GUI उपकरणहरू प्रयोग गरेर फाइल खोज
- 6.1 ६.१ Ubuntu को मानक फाइल खोज सुविधा
  - 6.1.1 खोज प्रक्रिया
- 6.2 ६.२ तेस्रो पक्षका खोज उपकरणहरू
  - 6.2.1 Catfish
  - 6.2.2 FSearch
7 ७. खोज गति र दक्षता सुधार्नका लागि सुझावहरू
8 8. समस्या निवारण
9 9. सारांश
10 FAQ: Ubuntu मा फाइल खोजसम्बन्धी सामान्य प्रश्नहरू

1. परिचय

Ubuntu धेरै प्रयोगकर्ताहरूले प्रयोग गर्ने लिनक्स डिस्ट्रीब्युसन हो, र दैनिक कार्य दक्षता बढाउनको लागि प्रभावकारी फाइल खोज्ने विधिहरू सिक्नु महत्वपूर्ण छ। यो लेखमा, Ubuntu मा उपलब्ध फाइल खोज्ने कमान्डहरू र उपकरणहरू बारे शुरुआती देखि मध्यवर्ती प्रयोगकर्ताहरूका लागि सरल रूपमा व्याख्या गरिएको छ। खोज गति बढाउने विधिहरू र समस्या निवारण बारे पनि छोएको छ, त्यसैले कृपया सन्दर्भको रूपमा प्रयोग गर्नुहोस्।

२. फाइल खोजको आधारभूत कमान्डहरू

Ubuntu मा, फाइल खोज गर्नका लागि केही आधारभूत कमान्डहरू तयार छन्। यो खण्डमा, ‘find’ वा ‘locate’ जस्ता प्रतिनिधि कमान्डहरूको बारेमा व्याख्या गर्दछौं।

२.१ find कमान्ड भनेको के हो

find कमान्ड फाइल नाम वा अवस्थाहरू निर्दिष्ट गरेर, निर्दिष्ट डाइरेक्टरी र तलका फाइलहरू खोज्नका लागि अत्यन्त शक्तिशाली उपकरण हो।

find कमान्डको आधारभूत संरचना

find [खोज सुरु डाइरेक्टरी] [खोज अवस्था]

उदाहरण: होम डाइरेक्टरी भित्र विशिष्ट फाइल नाम ‘example.txt’ खोज्ने अवस्थामा

find ~/ -name "example.txt"

find कमान्डका विकल्पहरूको उदाहरण

-name: फाइल नामले खोज (ठूला-साना अक्षरहरू फरक पारेर)
-iname: फाइल नामले खोज (ठूला-साना अक्षरहरू फरक नपारेर)
-type: फाइलको प्रकार निर्दिष्ट (d=डाइरेक्टरी, f=फाइल)
-size: फाइल आकारले खोज (उदाहरण: +1M भनेको १ एमबी भन्दा बढी)

२.२ locate कमान्ड भनेको के हो

locate कमान्डको विशेषता भनेको खोज गति अत्यन्त छिटो हुनु हो। यद्यपि, खोज परिणामहरू सूचकांक डाटाबेसमा निर्भर हुन्छन्।

locate कमान्डको आधारभूत संरचना

locate [फाइल नाम वा पथको भाग]

उदाहरण: फाइल नाममा ‘example’ समावेश भएको फाइलहरू खोज्ने

locate example

locate कमान्डका सावधानीहरू

locate ले डाटाबेस प्रयोग गर्दछ, त्यसैले नयाँ फाइलहरू खोज परिणाममा समावेश नहुन सक्छन्। त्यस्तो अवस्थामा तलको कमान्डले डाटाबेस अपडेट गर्नुहोस्।

sudo updatedb

२.३ find र locate को प्रयोग विभेद

find: थप विस्तृत अवस्थाहरूले खोज्न चाहनुहुन्छ भने उपयुक्त छ।
locate: छिटो खोज्न चाहनुहुन्छ भने उपयुक्त छ।

3. find कमाण्डको विस्तृत व्याख्या

find कमाण्ड अत्यन्त बहुउद्देश्यीय छ र धेरै विकल्पहरू कुशलतापूर्वक प्रयोग गरेर प्रभावकारी खोजी सम्भव छ। यो खण्डमा, ठोस प्रयोग उदाहरणहरूसँग विस्तृत रूपमा व्याख्या गर्दछौं।

3.1 फाइल नामबाट खोजी

फाइल नाम निर्दिष्ट गरेर खोजी गर्नको लागि, -name वा -iname विकल्प प्रयोग गर्नुहोस्। उदाहरण: विस्तार “.txt” भएको सबै फाइलहरू खोजी

find ~/ -name "*.txt"

3.2 फाइल साइजबाट खोजी

फाइलको साइजबाट खोजी सर्त निर्दिष्ट गर्न सकिन्छ। उदाहरण: १एमबी भन्दा ठूलो साइजको फाइलहरू खोजी

find ~/ -size +1M

3.3 अपडेट मिति समयबाट खोजी

-mtime विकल्प प्रयोग गरेर, निर्दिष्ट दिनसंख्याभित्र परिवर्तन भएको फाइलहरू खोजी गर्न सकिन्छ। उदाहरण: ७ दिनभित्र अपडेट भएको फाइलहरू खोजी

find ~/ -mtime -7

3.4 विशिष्ट कार्य कार्यान्वयन

खोजी परिणामहरूमा आधारित कार्यान्वयन पनि सम्भव छ। उदाहरण: खोजी गरिएको फाइलहरू हटाउनुहोस्

find ~/ -name "*.tmp" -exec rm -f {} ;

४. locate कमाण्डको उपयोग विधि

locate कमाण्ड सजिलै प्रयोग गर्न सकिन्छ मात्र होइन, यसले द्रुत गतिमा काम गर्छ भन्ने कुराले पनि आकर्षक छ। यो खण्डमा, locate कमाण्डको सुविधाजनक प्रयोगका तरिकाहरू प्रस्तुत गर्दछौं।

४.१ पथको भागबाट खोजी

फाइल नाम पूर्ण रूपमा थाहा नभए पनि, पथको भाग निर्दिष्ट गरेर खोजी गर्न सकिन्छ। उदाहरण: होम डाइरेक्टरी भित्रको “Documents” सम्बन्धित फाइलहरू खोजी

locate ~/Documents

४.२ खोजी परिणामहरूको फिल्टरिङ

खोजी परिणामहरूलाई थप साँघुरो बनाउन, grep लाई संयोजनमा प्रयोग गर्नुहोस्। उदाहरण: .txt एक्सटेन्सन भएका फाइलहरू मात्र खोजी परिणामबाट देखाउनुहोस्

locate example | grep ".txt"

५. grep कमान्डसँगको संयोजन

फाइल खोज्ने मात्र होइन, फाइल भित्रको सामग्री खोज्न चाहनुहुन्छ भने grep कमान्ड उपयोगी हुन्छ। यो खण्डमा, grep कमान्डलाई एक्लै प्रयोग गर्ने विधि वा find वा locate सँग संयोजन गरेर उन्नत खोज गर्ने विधिहरू प्रस्तुत गर्दछौं।

५.१ grep कमान्डको आधारभूत

grep कमान्डले निर्दिष्ट स्ट्रिङ भएको लाइनहरूलाई फाइलबाट खोज्ने उपकरण हो।

grep कमान्डको आधारभूत संरचना

grep [विकल्प] "खोज स्ट्रिङ" [फाइल]

उदाहरण: फाइल भित्र “Ubuntu” भन्ने स्ट्रिङ भएको लाइन खोज्नुहोस्

grep "Ubuntu" example.txt

grep का मुख्य विकल्पहरू

-i: ठूलो-सानो अक्षर नबुझ्ने खोज।
-r: डाइरेक्टरी भित्र पुनरावृत्ति रूपमा खोज।
-n: मिल्ने लाइन नम्बर देखाउनुहोस्।

५.२ find कमान्ड र grep को संयोजन

find कमान्ड प्रयोग गरेर विशेष फाइल खोज्न सकिन्छ र त्यसको भित्रको सामग्री grep ले जाँच्न सकिन्छ। उदाहरण: .log एक्सटेन्सन भएको फाइल भित्र “error” भन्ने स्ट्रिङ खोज्नुहोस्

find ~/ -name "*.log" -exec grep "error" {} ;

५.३ locate कमान्ड र grep को संयोजन

locate कमान्डले खोजेको नतिजालाई grep प्रयोग गरेर साँघुरो बनाउन सकिन्छ। उदाहरण: “example” भन्ने स्ट्रिङ भएको .txt फाइल खोज्नुहोस्

locate "*.txt" | grep "example"

६. GUI उपकरणहरू प्रयोग गरेर फाइल खोज

CLI (कमान्ड लाइन इन्टरफेस) मा अभ्यस्त नभएका शुरुआतीहरू वा सहज सञ्चालन खोज्ने प्रयोगकर्ताहरूका लागि GUI उपकरणहरू प्रयोग गरेर फाइल खोज सुविधाजनक हुन्छ। यो खण्डमा, Ubuntu को मानक सुविधाहरू र तेस्रो पक्षका उपकरणहरूको बारेमा व्याख्या गरिन्छ।

६.१ Ubuntu को मानक फाइल खोज सुविधा

Ubuntu को फाइल व्यवस्थापक (Nautilus) मा फाइल खोज सुविधा समावेश छ।

खोज प्रक्रिया

फाइल व्यवस्थापक खोल्नुहोस्।
खोज्न चाहिने फोल्डर छान्नुहोस्।
दायाँ माथिको खोज बारमा किवर्डहरू 입력 गर्नुहोस्।

यो विधि सरल छ र छविहरू वा कागजातहरू छिटो खोज्नमा उपयोगी हुन्छ।

६.२ तेस्रो पक्षका खोज उपकरणहरू

Ubuntu मा केही थप शक्तिशाली खोज उपकरणहरू छन्। तल तिनका उदाहरणहरू छन्।

Catfish

हल्का GUI आधारित खोज उपकरण जसले छिटो फाइलहरू खोज्न सक्छ।

स्थापना विधि

  sudo apt install catfish

प्रयोग विधि Catfish लाई सुरु गर्नुहोस् र खोज बारमा किवर्डहरू 입력 गरेर मात्र खोज परिणामहरू देखाइन्छ।

FSearch

डेस्कटपका लागि खोज उपकरण जसको सञ्चालन Windows को “Everything” जस्तै छ।

स्थापना विधि

  sudo apt install fsearch

विशेषताहरू
इन्डेक्स निर्माणद्वारा छिटो खोज।
साधारण र प्रयोग गर्न सजिलो इन्टरफेस।

७. खोज गति र दक्षता सुधार्नका लागि सुझावहरू

फाइल खोजको गति सुधार्नका लागि, केही कल्पनाशील उपायहरू आवश्यक छन्। यो खण्डमा, खोज दक्षता बढाउने विशिष्ट विधिहरूको व्याख्या गरिन्छ।

७.१ सूचकांकको उपयोग

locate कमान्ड जस्ता सूचकांक-आधारित खोजलाई उपयोग गर्दा, ठूलो संख्यामा फाइलहरूलाई द्रुत रूपमा खोज्न सकिन्छ। डेटाबेसलाई नियमित रूपमा अद्यावधिक गरेर, नवीनतम फाइल जानकारी पनि प्रतिबिम्बित हुन्छ। उदाहरण: डेटाबेसको अद्यावधिक

sudo updatedb

७.२ खोज दायरा सीमित गर्ने

खोज दायरालाई साँघुरो बनाएर, समय छोटो गर्न सकिन्छ।

विशिष्ट निर्देशिकामा सीमित गरेर खोज।
अनावश्यक फाइल ढाँचाहरूलाई बहिष्कार।

उदाहरण: होम निर्देशिकाभित्रका PDF फाइलहरू बहिष्कार

find ~/ -type f ! -name "*.pdf"

७.३ तीव्रता विकल्पहरूको उपयोग

धेरैजसो कमान्डहरूमा खोज गति बढाउने विकल्पहरू हुन्छन्।find को -maxdepth विकल्प आदि उपयोग गर्दा, निर्देशिकाको गहिराइलाई सीमित गर्न सकिन्छ। उदाहरण: हालको निर्देशिका र यसको १ तह तल मात्र खोज

find ./ -maxdepth 1 -name "*.txt"

8. समस्या निवारण

फाइल खोजमा समस्या भएको अवस्थामा कारण र समाधान विधिहरूको बारेमा व्याख्या गर्दछौं।

8.1 खोज परिणाम नआउँदा

कारण १: फाइलको नाम फरक छ।
समाधान: ठूलो-सानो अक्षर नबुझ्ने-iname विकल्प प्रयोग गर्नुहोस्।
कारण २: फाइल लुकेको फाइल भएको छ।
समाधान: -name ".*" विकल्प थपेर लुकेका फाइलहरू खोज्नुहोस्।

8.2 अनुमति समस्या

केही विशेष निर्देशिकामा पहुँच अनुमति नभएको अवस्थामा, खोज परिणाम नआउन सक्छ।

समाधान: sudo थपेर खोज चलाउनुहोस्।

  sudo find / -name "example.txt"

8.3 locate ले नवीनतम जानकारी देखाउँदैन

डेटाबेस पुरानो भएको सम्भावना छ।

समाधान: updatedb ले डेटाबेस अपडेट गर्नुहोस्।

sudo updatedb

9. सारांश

Ubuntu मा फाइल खोजले कामको दक्षता धेरै बढाउँछ। यो लेखमा प्रस्तुत गरिएकाfind वा locate, grep कमान्डहरू, र GUI उपकरणहरूलाई उपयुक्त रूपमा संयोजन गरेर, सजिलो र कुशलतापूर्वक लक्षित फाइल फेला पार्न सकिन्छ। कृपया, यी विधिहरूलाई वास्तविक रूपमा प्रयास गर्नुहोस्। यो सम्म लेख समाप्त भयो! अर्को पटक, थप उन्नत Linux सञ्चालन वा Ubuntu मा फाइल व्यवस्थापनमा उपयोगी टिप्सहरू बारे व्याख्या गर्ने योजना छ। आनन्द लिनुहोस्!

FAQ: Ubuntu मा फाइल खोजसम्बन्धी सामान्य प्रश्नहरू

Q1. Ubuntu मा विशिष्ट एक्सटेन्सनका फाइलहरू मात्र कसरी खोज्ने?

A1. find कमान्ड प्रयोग गरेर विशिष्ट एक्सटेन्सनका फाइलहरू खोज्न सकिन्छ। उदाहरणका लागि, होम डाइरेक्टरी भित्र .txt फाइलहरू खोज्न, निम्न कमान्ड चलाउनुहोस्।

find ~/ -name "*.txt"

Q2. locate कमान्डले नवीनतम फाइलहरू किन खोज्न सक्दैन?

A2. locate कमान्डले डाटाबेस प्रयोग गरेर द्रुत खोज सम्भव बनाउँछ। यो डाटाबेस स्वतः अपडेट हुँदैन, त्यसैले नवीनतम फाइल जानकारी समावेश नहुन सक्छ। निम्न कमान्डले डाटाबेस म्यानुअल अपडेट गर्नुहोस्।

sudo updatedb

Q3. फाइल खोजमा “Permission denied (अनुमति अस्वीकृत)” त्रुटि किन देखिन्छ?

A3. केही डाइरेक्टरीहरूमा सामान्य प्रयोगकर्ताले पहुँच अनुमति हुँदैन। यस अवस्थामा, sudo प्रयोग गरेर प्रशासक अधिकारले कमान्ड चलाउँदा समाधान हुन्छ।

sudo find / -name "example.txt"

Q4. GUI उपकरणमा खोज परिणामहरू नदेखिएमा के गर्ने?

A4. GUI उपकरणमा परिणामहरू नदेखिएमा, निम्न बुँदाहरू जाँच गर्नुहोस्:

खोज दायरा सही छ कि जाँच गर्नुहोस्।
खोज गर्दा फाइल नाम सही छ कि जाँच गर्नुहोस् (आंशिक मिलान खोज पनि विचार गर्नुहोस्)।
डाटाबेस प्रयोग गर्ने उपकरणको हकमा, सूचकांक नवीनतम छ कि जाँच गर्नुहोस्।

Q5. find कमान्डमा विशिष्ट फोल्डरलाई खोजबाट कसरी बहिष्कार गर्ने?

A5. find कमान्डको -prune विकल्प प्रयोग गरेर विशिष्ट फोल्डरलाई खोज विषयबाट बहिष्कार गर्न सकिन्छ। निम्न उदाहरण हो।

find ~/ -path "~/exclude_folder" -prune -o -name "*.txt" -print

Q6. Ubuntu मा फाइल नाम मात्र होइन, फाइल भित्रको सामग्री कसरी खोज्ने?

A6. फाइल भित्रको सामग्री खोज्न grep कमान्ड प्रयोग गर्नुहोस्। उदाहरणका लागि, example.txt भित्र “Ubuntu” शब्द खोज्न निम्न कमान्ड चलाउनुहोस्।

grep "Ubuntu" example.txt

एकभन्दा बढी फाइलहरू खोज्न, पुनरावृत्ति खोज विकल्प -r प्रयोग गर्नुहोस्।

Q7. locate र find, कुन प्रयोग गर्ने?

A7. locate द्रुत छ तर सूचकांक प्रयोग गर्ने भएकाले नवीनतम फाइलहरू खोज्न नसक्न सक्छ। अर्कोतर्फ, find लचिलो र विस्तृत खोज सम्भव छ तर अलि समय लाग्छ। प्रयोग अनुसार छान्नुहोस्।

द्रुत खोज चाहिने अवस्थामा: locate
विस्तृत अवस्थामा खोज चाहिने अवस्थामा: find