ओपन सोर्सको शक्ति उपयोग गर्ने तरिका ― Ubuntu को संसारमा स्वागत छ

Ubuntu संस्करण जाँच गाइड | सजिलो कमान्डबाट संस्करण हेर्ने तरिका

Ubuntu को आधारभूत सञ्चालन
目次

1. युबुन्टुको संस्करण जाँच्ने विधि｜कमान्ड प्रयोग गरेर सजिलै जाँच्ने चरणहरू

युबुन्टुको संस्करण जाँच्ने कारण

युबुन्टुको संस्करण जाँच्नु प्रणाली व्यवस्थापन वा समस्या निवारणमा अत्यन्त महत्वपूर्ण छ। विशिष्ट संस्करणमा निर्भर सफ्टवेयर वा सुरक्षा अपडेट लागू गर्नको लागि सही संस्करण जानकारी आवश्यक छ। विशेष गरी, LTS (Long Term Support) संस्करण र गैर-LTS संस्करणको भिन्नताले प्रणालीको स्थिरता र समर्थन अवधिमा ठूलो प्रभाव पार्छ।

LTS संस्करण र गैर-LTS संस्करणको भिन्नता

  • LTS (Long Term Support) संस्करण：५ वर्षको लामो अवधिको समर्थन प्रदान गरिन्छ, जसले स्थिर प्रणाली सञ्चालन सम्भव बनाउँछ। सर्वर वातावरण वा लामो अवधिको उपयोगको उद्देश्यले सिफारिस गरिन्छ।
  • गैर-LTS संस्करण：नयाँ सुविधाहरू चाँडै प्रयोग गर्न सकिन्छ तर समर्थन अवधि छोटो हुन्छ, लगभग ९ महिना। विकास उद्देश्य वा नयाँ प्रविधि परीक्षण गर्न चाहने अवस्थामा उपयुक्त हुन्छ।

संस्करण जाँच्ने महत्व

संस्करण जानकारी जाँचेर प्रणाली अद्यावधिक अवस्थामा छ वा छैन भन्ने निर्णय गर्न सकिन्छ, पुरानो संस्करणबाट हुने सुरक्षा जोखिमबाट बच्न सकिन्छ। साथै, कर्नेल वा प्याकेजको अनुकूलता जाँच्नको लागि पनि संस्करणको ज्ञान महत्वपूर्ण छ। तल, युबुन्टुको संस्करण जाँच्ने विशिष्ट विधिहरू प्रस्तुत गरिएको छ।
侍エンジニア塾

2. Ubuntu को संस्करण जाँच्ने विधि

Ubuntu को संस्करण जाँच्नका लागि, केही कमान्डहरू प्रयोग गर्ने विधिहरू छन्। तल, मुख्य विधिहरूलाई क्रममा प्रस्तुत गर्दछौं।

विधि १: lsb_release कमान्ड प्रयोग गर्ने

lsb_release कमान्ड Ubuntu को संस्करण जाँच्ने सबैभन्दा सामान्य विधि हो। यो कमान्ड डिस्ट्रिब्युसनको विस्तृत जानकारी देखाउनका लागि प्रयोग गरिन्छ।
lsb_release -a

आउटपुट उदाहरण:

Distributor ID: Ubuntu
Description:    Ubuntu 20.04.6 LTS
Release:        20.04
Codename:       focal
यो कमान्ड चलाउँदा, Ubuntu को रिलिज संस्करण (उदाहरण: २०.०४.६ LTS) वा कोडनेम (उदाहरण: focal) देखाइन्छ। साथै, lsb_release -d प्रयोग गर्दा, संस्करण जानकारी मात्र प्राप्त गर्न सकिन्छ।
lsb_release -d

आउटपुट उदाहरण:

Description:    Ubuntu 20.04.6 LTS

विधि २: /etc/os-release फाइल जाँच्ने

/etc/os-release फाइलमा OS को संस्करण जानकारी उल्लेख गरिएको छ। cat कमान्ड प्रयोग गरेर यो फाइलको सामग्री जाँच्दा, थप विस्तृत जानकारी प्राप्त गर्न सकिन्छ।
cat /etc/os-release

आउटपुट उदाहरण:

NAME="Ubuntu"
VERSION="20.04.6 LTS (Focal Fossa)"
ID=ubuntu
VERSION_ID="20.04"
PRETTY_NAME="Ubuntu 20.04.6 LTS"

विधि ३: /etc/issue फाइल जाँच्ने

अर्को विधिको रूपमा, /etc/issue फाइलको सामग्री जाँच्ने विधि छ। यो फाइलमा लगइन गर्दा देखाइने सन्देश समावेश छ, जसमा Ubuntu को संस्करण जानकारी पनि समावेश छ।
cat /etc/issue

आउटपुट उदाहरण:

Ubuntu 20.04.6 LTS n l

विधि ४: GUI मा संस्करण जाँच्ने प्रक्रिया

कमान्ड लाइन प्रयोग नगरी पनि Ubuntu को संस्करण जाँच्न सकिन्छ। डेस्कटप वातावरणमा, निम्न प्रक्रियाबाट जाँच्न सकिन्छ।
  1. स्क्रिनको दायाँ माथि प्रणाली मेनु खोल्नुहोस्।
  2. «सेटिङ्स» > «यो प्रणाली बारे» छान्नुहोस्।
  3. प्रणाली जानकारी देखाइन्छ, जसबाट Ubuntu को संस्करण जाँच्न सकिन्छ।
यो GUI प्रक्रिया शुरुआतीहरूका लागि सहज विधि हो र कमान्ड लाइनमा अभ्यस्त नभएका प्रयोगकर्ताहरूका लागि उपयुक्त छ।

3. कर्नेल संस्करणको जाँच गर्ने विधि

Ubuntu को OS संस्करणबाट अलग, कर्नेल संस्करणको जाँच पनि महत्वपूर्ण छ। कर्नेल प्रणालीको मुख्य भाग हो र हार्डवेयरसँगको अनुकूलता तथा प्रदर्शनमा ठूलो प्रभाव पार्छ।

uname कमान्ड प्रयोग गर्ने

uname कमान्ड प्रयोग गरेर, तपाईं वर्तमान कर्नेल संस्करण जाँच गर्न सक्नुहुन्छ। कर्नेल संस्करण, Ubuntu को संस्करणभन्दा फरक छ, प्रणालीको सञ्चालनमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ।
uname -r

आउटपुट उदाहरण:

5.4.0-42-generic
यो उदाहरणमा, कर्नेल संस्करण «5.4.0-42» भएको पुष्टि गर्न सकिन्छ। कर्नेल अपडेटले प्रणालीको समग्र प्रदर्शन र सुरक्षामा ठूलो प्रभाव पार्छ, त्यसैले नियमित रूपमा जाँच गर्न सिफारिस गरिन्छ।

uname -a कमान्डबाट विस्तृत जाँच

थप विस्तृत प्रणाली जानकारी जाँच गर्न चाहनुहुन्छ भने, uname -a कमान्ड पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसले कर्नेल संस्करणसँगै आर्किटेक्चर र अन्य जानकारी पनि देखाउँछ।
uname -a

आउटपुट उदाहरण:

Linux hostname 5.4.0-42-generic #45-Ubuntu SMP Fri Jul 10 22:47:44 UTC 2020 x86_64 x86_64 x86_64 GNU/Linux

4. समस्या निवारण र अनुप्रयोग

संस्करण सही रूपमा प्रदर्शित नहुने अवस्थामा

lsb_release कमान्डले काम नगर्ने अवस्था वा संस्करण सही रूपमा देखाइँदा नआउने अवस्थामा, lsb-release प्याकेज स्थापना नभएको हुन सक्छ। यस अवस्थामा, निम्न कमान्डले प्याकेज स्थापना गर्नुहोस्।
sudo apt-get install lsb-release
यो कमान्डले स्थापना गरेपछि, lsb_release कमान्डलाई फेरि चलाउनुहोस्।

Ubuntu को संस्करण अपग्रेड प्रक्रिया

वर्तमान संस्करण जाँच गरेपछि, यदि संस्करण अपग्रेड आवश्यक छ भने, निम्न कमान्डहरूले अपग्रेड गर्नुहोस्।
sudo apt-get update
sudo apt-get upgrade
sudo do-release-upgrade
यो प्रक्रियाले नवीनतम LTS संस्करण वा गैर-LTS संस्करणमा अपग्रेड गर्न सकिन्छ। संस्करण अपग्रेड गर्दा, अग्रिम रूपमा डाटाको ब्याकअप लिन सिफारिस गरिन्छ।

5. सारांश र अर्को चरणहरू

Ubuntu को संस्करण जाँच प्रणाली व्यवस्थापनमा अपरिहार्य कार्य हो।lsb_release कमान्ड सहितका धेरै विधिहरू प्रयोग गरेर, प्रणालीको संस्करण जानकारी छिट्टै बुझ्न सकिन्छ। साथै, कर्नेल संस्करण पनि जाँच गरेर, प्रणालीको समग्र अवस्था सही रूपमा बुझ्न सकिन्छ, र सुरक्षा जोखिमहरूलाई न्यूनतममा रोक्न सकिन्छ। अर्को चरणको रूपमा, संस्करण जाँच पछि प्रणाली अपडेट वा प्याकेज व्यवस्थापनको विवरणहरू बारे सिकेर, थप प्रणाली व्यवस्थापन क्षमता बढाउन सकिन्छ।