目次
1. परिचय
“Ubuntu र Linux को भिन्नता बुझ्न गाह्रो छ” “Linux भनेको के हो?” जस्ता प्रश्नहरू राख्नेहरू धेरै हुन सक्छन्। Ubuntu लाई Linux वितरणहरू मध्ये एकको रूपमा व्यापक रूपमा चिनिन्छ, तर तिनीहरूको सम्बन्ध र भिन्नताहरूलाई सही ढङ्गले बुझ्न सजिलो छैन। यस लेखमा, “Ubuntu” र “Linux” को भिन्नता र सम्बन्धहरूलाई क्रमशः व्याख्या गर्दै, दुवैको विशेषताहरू र प्रयोगहरूलाई सरल रूपमा व्यवस्थित गर्दछौं। यसलाई पढेर, आफूलाई उपयुक्त OS छनोटको सन्दर्भ बन्नेछ। साथै, यो लेख Linux र Ubuntu लाई पहिलो पटक छुनेहरूलाई पनि बुझ्न सजिलो प्रवेश पुस्तकको रूपमा उपयोगी हुने लक्ष्य राख्छ।
2. Linux भनेको के हो
Linux एक खुला स्रोत सञ्चालन प्रणाली हो, जसलाई विश्वभरका विकासकर्ता र प्राविधिकहरूले समर्थन गर्दछन्। Linux को उच्च स्वतन्त्रता र धेरै वितरणहरूको उपलब्धताले धेरै प्रयोगकर्ताहरूलाई छनोट गर्ने कारण हो। यहाँ, Linux को उत्पत्ति र विशेषताहरू बारे विस्तृत रूपमा व्याख्या गर्दछौं।Linux को परिभाषा र ऐतिहासिक पृष्ठभूमि
Linux भनेको कडा रूपमा “Linux कर्नेल” लाई जनाउँछ, जुन OS को केन्द्रीय भाग हो र हार्डवेयर र सफ्टवेयर बीच मध्यस्थता गर्दछ। १९९१ मा, Linus Torvalds द्वारा विकसित Linux कर्नेलले, खुला स्रोतको सिद्धान्त अन्तर्गत, धेरै विकासकर्ताहरू द्वारा सुधार गरिएको छ, र वर्तमान जस्तो विविध “Linux वितरणहरू” उत्पादन गर्ने आधार बनेको छ।खुला स्रोत OS को रूपमा विशेषताहरू
Linux को सबैभन्दा ठूलो विशेषता खुला स्रोत हुनु हो। कसैले पनि स्रोत कोडमा पहुँच गर्न सक्छ र स्वतन्त्र रूपमा परिवर्तन वा पुनर्वितरण गर्न सक्छ, त्यसैले कम्पनीहरू वा व्यक्तिहरूले आवश्यकताअनुसार कस्टमाइज गर्न सजिलो वातावरण हो। यो खुला प्रकृतिका कारण, धेरै विकासकर्ताहरूले सुधारमा योगदान दिन्छन्, र स्थिरता र उच्च सुरक्षाको प्रणाली प्रदान गरिन्छ।मुख्य प्रयोगहरू र उपयोग क्षेत्रहरू
Linux सर्वर, क्लाउड कम्प्युटिङ, IoT उपकरणहरू, स्मार्टफोन (Android OS को आधार पनि Linux कर्नेल), शिक्षा र अनुसन्धान क्षेत्रहरू आदि, व्यापक क्षेत्रहरूमा उपयोग गरिन्छ। विशेष गरी उच्च स्थिरता र कस्टमाइजेशन आवश्यक पर्ने प्रयोगहरूका लागि उपयुक्त छ, र प्राविधिकहरूका लागि पनि सिकाइको वातावरणको रूपमा व्यापक रूपमा उपयोग गरिन्छ।
३. युभुन्टु भनेको के हो
युभुन्टु धेरै लिनक्स डिष्ट्रीब्युसनहरू मध्ये विशेष रूपमा लोकप्रिय छ, र यसको प्रयोग सजिलो र धनी सुविधाहरू आकर्षक छन्। यो शुरुआतीहरूका लागि पनि दयालु छ, डेस्कटप प्रयोगदेखि सर्भर प्रयोगसम्म व्यापक रूपमा समर्थन गर्दछ।युभुन्टुको परिभाषा र विकासकर्ता (क्यानोनिकल कम्पनी)
युभुन्टु बेलायतको क्यानोनिकल (क्यानोनिकल) कम्पनीले विकास गरेको लिनक्स डिष्ट्रीब्युसन हो। २००४ मा पहिलो रिलिज भयो, र युभुन्टुले त्यसपछि नियमित रूपमा अपडेटहरू गरेको छ। ‘युभुन्टु’ नाम अफ्रिकाको जुलु भाषामा ‘अन्यहरूप्रति करुणा’ वा ‘मानवता’ लाई अर्थ गर्दछ, र ओपन सोर्सको सिद्धान्तमा आधारित सहयोगको भावना जोड दिइएको छ।डेबियनलाई आधार बनाएको डिष्ट्रीब्युसन
युभुन्टुले लिनक्स डिष्ट्रीब्युसनहरू मध्ये एउटा ‘डेबियन’ लाई आधार बनाएको छ। डेबियन पनि अत्यन्त स्थिर डिष्ट्रीब्युसनको रूपमा चिनिन्छ तर उन्नत प्रयोगकर्ताहरूका लागि हो। युभुन्टुले यो डेबियनको स्थिरता विरासत गर्दै, स्थापना सजिलो र शुरुआतीहरूका लागि सजिलो इन्टरफेस प्रदान गर्दछ, र लिनक्स शुरुआतीहरूले पहिलो पटक छुन सिफारिस गरिएको OS हो।प्रयोगकर्ता-अनुकूल डिजाइन
युभुन्टुले दृश्यात्मक रूपमा सहज सञ्चालन गर्न सकिने ‘GNOME’ डेस्कटप वातावरणलाई मानक रूपमा अपनाएको छ, र विन्डोज वा macOS जस्तै सहज सञ्चालन सम्भव छ। साथै, स्थापना पछि तुरुन्तै प्रयोग गर्न सकिने धेरै एप्लिकेसनहरू उपलब्ध छन्, र आधारभूत प्रयोगहरूका लागि अतिरिक्त सफ्टवेयर स्थापना बिना नै पर्याप्त रूपमा समर्थन गर्न सकिन्छ।४. लिनक्स र उबुन्टुको सम्बन्ध
लिनक्स र उबुन्टुको सम्बन्ध बुझ्नको लागि, पहिले लिनक्स कर्नेल र डिस्ट्रीब्युसनको अवधारणा जान्न आवश्यक छ।लिनक्स कर्नेल र डिस्ट्रीब्युसनको अवधारणा
लिनक्स कर्नेल OS को केन्द्र भाग हो, र विभिन्न लिनक्स डिस्ट्रीब्युसनहरू यो कर्नेललाई आधार मानेर निर्माण गरिएका छन्। कर्नेल ओपन सोर्सको रूपमा प्रदान गरिएकोले, विकासकर्ताहरूले यसलाई आधार मानेर आफ्नो मनपर्ने प्रयोगकर्ता इन्टरफेस वा कार्यहरू थपेर विभिन्न डिस्ट्रीब्युसनहरू सिर्जना गर्छन्।उबुन्टु लिनक्स डिस्ट्रीब्युसनहरू मध्ये एक हुनुको कारण
उबुन्टु लिनक्स कर्नेललाई आधार मानेर, आफ्नै इन्टरफेस र प्याकेज व्यवस्थापन प्रणालीलाई संयोजन गरेर बनाइएको डिस्ट्रीब्युसन हो। विशेष गरी नयाँ प्रयोगकर्ताहरूको लागि डिजाइन गरिएको छ, सरल र प्रयोग गर्न सजिलो इन्टरफेस र धेरै एप्लिकेसनहरू यसको विशेषता हो।
५. युभुन्टुका विशेषताहरू र लाभहरू
युभुन्टु यसको प्रयोग सजिलो र स्थिरताको कारणले धेरै प्रयोगकर्ताहरूबाट समर्थित छ। यहाँ, यसका विशेषताहरू र लाभहरू प्रस्तुत गर्दछौं।सजिलो प्रयोगकर्ता इन्टरफेस
युभुन्टुको GNOME डेस्कटप वातावरण शुरुआतीहरूले पनि सजिलै सञ्चालन गर्न सकून् भन्ने गरी डिजाइन गरिएको छ, र अन्य OS बाट स्थानान्तरण पनि सहज छ। साथै, डेस्कटप वातावरणका लागि धेरै विकल्पहरू हुनु पनि आकर्षक छ, र प्रयोगकर्ताको रुचिअनुसार अन्य इन्टरफेसमा परिवर्तन गर्न सकिन्छ।समृद्ध सफ्टवेयर रिपोजिटरी र स्न्याप प्याकेजहरू
युभुन्टुको आधिकारिक रिपोजिटरीमा धेरै एप्लिकेसनहरू उपलब्ध छन्, जसले शुरुआतीहरूले पनि आवश्यक सफ्टवेयर सुरक्षित रूपमा स्थापना गर्न सक्छन्। साथै, स्न्याप प्याकेजहरूबाट एप्लिकेसनहरूको नवीनतम संस्करण सजिलै स्थापना गर्न सकिन्छ।6. लिनक्सको विविधता र विकल्पहरू
लिनक्समा युभुन्टुबाट सुरु गरेर, डेबियन, फेडोरा, आर्च लिनक्स आदि विभिन्न डिस्ट्रिब्युसनहरू अवस्थित छन्। तीमध्ये प्रत्येक डिस्ट्रिब्युसन फरक उद्देश्यहरू वा डिजाइन दर्शनहरूमा आधारित भएर बनाइएका छन्, र प्रयोगकर्ताहरूले आफ्नो आवश्यकतासँग मेल खाने कुरालाई स्वतन्त्र रूपमा छान्न सक्छन्।7. Ubuntu र अन्य Linux वितरणहरूको तुलना
Ubuntu र Debian को तुलना
Ubuntu ले Debian लाई आधार बनाएर, नौसिखियाहरूलाई पनि प्रयोग गर्न सजिलो बनाउनका लागि डिजाइन गरिएको छ। अर्कोतर्फ, Debian स्थिरतामा उत्कृष्ट छ, प्रणाली संरचनाको स्वतन्त्रता उच्च छ तर उन्नत प्रयोगकर्ताहरूका लागि वितरण हो।Ubuntu र Fedora को तुलना
Fedora ले सधैंभरि नवीनतम प्रविधिहरू समावेश गर्ने वितरण हो र नवीनतम सुविधाहरूको परिचयलाई जोड दिने विकासकर्ताहरूमाझ लोकप्रिय छ। यसको विपरीत, Ubuntu ले दीर्घकालीन समर्थन (LTS) संस्करणहरूबाट स्थिरता खोज्ने प्रयोगकर्ताहरूका लागि उपयुक्त छ।Ubuntu र CentOS को तुलना
CentOS व्यावसायिक प्रयोग वा सर्वरका लागि व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छ र व्यावसायिक समर्थन आवश्यक नपर्ने प्रयोगकर्ताहरूका लागि आदर्श छ। Ubuntu ले पनि LTS संस्करणहरूबाट दीर्घकालीन समर्थन प्रदान गर्दछ तर डेस्कटप वातावरणमा प्रयोग गर्न सजिलो हुने पक्षमा उत्कृष्ट छ।८. सारांश
Ubuntu ले धेरै लिनक्स वितरणहरू मध्ये शुरुआतीहरूका लागि प्रयोग गर्न सजिलो छ, धेरै अनुप्रयोगहरू र स्थिर दीर्घकालीन समर्थन यसको मुख्य आकर्षण हो। लिनक्स र Ubuntu बीचको भिन्नता बुझेर, पाठकहरूले आफूलाई सबैभन्दा उपयुक्त वितरण फेला पार्न सहयोग पुग्नेछ। पहिले Ubuntu को स्थापना प्रयास गर्नुहोस् र लिनक्सको संसार अनुभव गर्नुहोस्। 
![Ubuntu मा IP ठेगाना सेट गर्ने तरिका | शुरुआती गाइड [गतिशील-स्थिर]](https://www.linux.digibeatrix.com/wp-content/uploads/2024/11/f550bb8d6d452ef583e509270c6442a3-375x375.webp)