Kompletny przewodnik po Ubuntu MATE | Funkcje, instalacja i porady użytkowania

1. Wprowadzenie

Czym jest Ubuntu MATE?

Ubuntu MATE jest dystrybucją opartą na Ubuntu, która używa środowiska graficznego MATE. MATE zachowuje tradycyjne doświadczenie pulpitu GNOME 2, jednocześnie wprowadzając nowoczesne funkcje. Jego intuicyjny interfejs, podobny do Windows, ułatwia korzystanie, nawet początkującym.

Różnice w stosunku do Ubuntu

Główną różnicą między standardowym Ubuntu a Ubuntu MATE jest środowisko graficzne. Oto kluczowe różnice:

Jak widać powyżej, Ubuntu MATE jest lekkie, wysoce konfigurowalne i działa płynnie nawet na starszych komputerach.

Kto powinien używać Ubuntu MATE?

Ubuntu MATE jest polecane następującym użytkownikom:

1. Ci, którzy chcą odnowić stary komputer

• Ponieważ Ubuntu MATE jest stosunkowo lekkim systemem, może działać na starszych komputerach.
• Jeśli zainstalujesz go na PC, które wcześniej używało Windows XP lub Windows 7, możesz przywrócić mu nowoczesny system operacyjny.

2. Ci, którzy preferują interfejs podobny do Windows

• Przyjmuje tradycyjny układ pulpitu, co ułatwia płynne przejście z Windows.

3. Użytkownicy lubiący personalizację

• Możesz swobodnie dostosowywać panele, menedżery okien, motywy i wiele innych, tworząc idealne środowisko pulpitu.

4. Początkujący szukający przyjaznej dystrybucji Linuksa

• Ponieważ jest oparty na Ubuntu, oferuje prosty interfejs i stabilną wydajność, co czyni go odpowiednim dla nowicjuszy w świecie Linuksa.

Podsumowanie

Ubuntu MATE jest lekką i wysoce konfigurowalną dystrybucją Linuksa, która utrzymuje tradycyjne środowisko pulpitu. Jest doskonałym wyborem, szczególnie dla osób, które chcą odnowić stary komputer lub preferują interfejs podobny do Windows.

2. Kluczowe funkcje Ubuntu MATE

Lekka i szybka wydajność

Jedną z największych zalet Ubuntu MATE jest jego lekki system. Środowisko graficzne MATE zużywa mniej zasobów w porównaniu do nowoczesnych interfejsów, takich jak GNOME czy KDE. Skutkuje to kilkoma korzyściami:

• Działa płynnie na starszych komputerach Ubuntu MATE działa dobrze nawet na słabym sprzęcie. Na przykład, może pracować bez problemów na komputerze z starym procesorem Intel Core 2 Duo i 4 GB RAM.
• Minimalne obciążenie systemu Ponieważ ogranicza animacje i efekty pulpitu, uruchamianie i ogólna praca pozostają płynne.
• Optymalizowane pod kątem słabych systemów Używa minimalnej ilości RAM i opiera się na lekkich aplikacjach, zapewniając efektywne wykorzystanie zasobów.

Przyjazne środowisko pulpitu

Środowisko MATE przyjmuje tradycyjny układ podobny do Windows, co umożliwia intuicyjną obsługę.

• Pasek zadań i menu Start Panel znajduje się na górze (lub na dole) ekranu, umożliwiając łatwe uruchamianie programów poprzez menu aplikacji. Interfejs jest podobny do menu Start w Windows, co ułatwia początkującym adaptację.
• System wielopanelowy Możesz dostosować panele, dodając uruchamiacze aplikacji, monitory systemowe i inne.
• Płynne zarządzanie oknami Możesz swobodnie rozmieszczać wiele okien, korzystając z tradycyjnych funkcji zarządzania oknami.

Wysoka konfigurowalność

Ubuntu MATE oferuje rozbudowane opcje personalizacji, pozwalając użytkownikom stworzyć idealny interfejs.

• Dostosowanie układu paneli Korzystając z narzędzia MATE Tweak, możesz przełączać układy paneli na styl GNOME 2, Windows, Mac i inne.
• Personalizacja motywów i ikon Motywy systemowe i zestawy ikon można dowolnie zmieniać, co czyni to świetną opcją dla entuzjastów personalizacji.
• Ustawienia skrótów klawiaturowych Możesz konfigurować różne skróty klawiaturowe, aby zwiększyć produktywność.

Stabilność i długoterminowe wsparcie (LTS)

Ubuntu MATE opiera się na wersjach LTS (Long Term Support) Ubuntu, zapewniając pięcioletnie wsparcie.

• Stabilny system Wersje LTS priorytetowo traktują stabilność i bezpieczeństwo ponad wprowadzanie nowych funkcji, zapewniając długoterminową niezawodność.
• Regularne aktualizacje bezpieczeństwa Łatki bezpieczeństwa od Canonical (twórcy Ubuntu) są wydawane regularnie, zapewniając bezpieczne środowisko.

Wielojęzyczne wsparcie (w tym japoński)

Ubuntu MATE zapewnia rozbudowane wsparcie językowe, co ułatwia skonfigurowanie środowiska w języku japońskim.

• Wbudowane wsparcie wprowadzania japońskiego Wybierając „Japanese” podczas instalacji, środowisko wprowadzania japońskiego (IBus i Mozc) jest automatycznie konfigurowane.
• W pełni przetłumaczone menu i ustawienia systemowe Dzięki wstępnie zainstalowanemu pakietowi językowemu japońskiemu, początkujący mogą komfortowo korzystać z systemu w swoim języku ojczystym.

Podsumowanie

Ubuntu MATE to lekka, a jednocześnie wysoce konfigurowalna i stabilna dystrybucja Linuksa. Jest szczególnie polecana osobom, które chcą odnowić starsze komputery lub poszukują prostego, przyjaznego dla użytkownika środowiska Linuksa.

3. Jak zainstalować Ubuntu MATE

Wymagania systemowe

Przed instalacją Ubuntu MATE sprawdź wymagania systemowe.

Chociaż Ubuntu MATE jest stosunkowo lekkie, zaleca się posiadanie 4 GB RAM oraz procesora Intel Core i3 lub wyższego dla optymalnej wydajności.

Pobieranie Ubuntu MATE

Pobierz obraz ISO Ubuntu MATE z oficjalnej strony.

1. Odwiedź oficjalną stronę
2. Kliknij „Download”
3. Wybierz najnowszą wersję LTS (np. Ubuntu MATE 24.04 LTS)
4. Upewnij się, że wybrałeś architekturę 64‑bitową i rozpocznij pobieranie

Tworzenie nośnika instalacyjnego

Zapisz pobrany obraz ISO na dysku USB, aby utworzyć nośnik instalacyjny.

Tworzenie nośnika instalacyjnego w systemie Windows

1. Pobierz Rufus z oficjalnej strony
2. Włóż dysk USB (8 GB lub większy) do komputera
3. Uruchom Rufus i skonfiguruj następujące ustawienia:

• „Boot selection” → Wybierz pobrany plik ISO
• “Partition scheme” → Wybierz GPT (lub MBR w razie potrzeby)
• “File system” → Wybierz FAT32

1. Kliknij „Start”, aby utworzyć nośnik instalacyjny

Tworzenie nośnika instalacyjnego w systemie Mac/Linux

Uruchom następujące polecenie w terminalu:

sudo dd if=ubuntu-mate-24.04-desktop-amd64.iso of=/dev/sdX bs=4M status=progress

※ Zastąp sdX odpowiednią nazwą urządzenia USB.

Kroki instalacji

1. Uruchom z dysku USB

• Włącz „USB Boot” w ustawieniach BIOS/UEFI i uruchom z dysku USB.

2. Ekran instalacji Ubuntu MATE

• Po wyświetleniu monitu, wybierz „Install Ubuntu MATE” .

3. Wybierz język

• Wybierz „English” (lub inny preferowany język) i kliknij „Continue”.

4. Wybierz układ klawiatury

• Domyślne ustawienie to zazwyczaj „English (US)”, ale możesz je zmienić w razie potrzeby.

5. Wybierz typ instalacji

• Wybierz „Normal installation” lub „Minimal installation”.
• Zaznacz „Download updates while installing Ubuntu”, aby mieć w pełni zaktualizowany system.

6. Partycjonowanie dysku

• Wybierz „Erase disk and install Ubuntu MATE”, aby przeprowadzić czystą instalację.
• Jeśli tworzysz podwójny rozruch z Windows, wybierz „Something else” i skonfiguruj partycje ręcznie.

7. Ustaw informacje o użytkowniku

• Wprowadź imię i hasło, a następnie wybierz pomiędzy „Automatic login” a „Require password to log in”.

8. Rozpocznij instalację

• Kliknij „Install” i poczekaj, aż proces się zakończy (około 10‑30 minut).

9. Zakończ instalację

• Kliknij „Restart now”, usuń dysk USB i uruchom ponownie komputer.

Początkowa konfiguracja i ustawienia językowe

Po zainstalowaniu Ubuntu MATE wykonaj następujące początkowe kroki konfiguracji.

Aktualizacja systemu

Zastosuj najnowsze aktualizacje zaraz po instalacji.

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

Konfiguracja metody wprowadzania dla innych języków

Ubuntu MATE domyślnie obsługuje wiele języków, ale warto sprawdzić ustawienia metody wprowadzania.

1. Otwórz „System” → „Language Support”
2. Kliknij „Install Languages”
3. Upewnij się, że wybrana metoda wprowadzania języka jest zainstalowana
4. Wybierz „IBus” jako metodę wprowadzania

Instalacja niezbędnego oprogramowania

Chociaż Ubuntu MATE zawiera podstawowe aplikacje, rozważ zainstalowanie poniższych, aby zwiększyć funkcjonalność.

• Google Chrome (szybka i bezpieczna przeglądarka)

wget https://dl.google.com/linux/direct/google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo dpkg -i google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo apt-get -f install

• VLC Media Player (Do odtwarzania różnych formatów wideo)

sudo apt install vlc

• LibreOffice (Pakiet biurowy do dokumentów, arkuszy kalkulacyjnych i prezentacji)

sudo apt install libreoffice

Podsumowanie

Proces instalacji Ubuntu MATE jest stosunkowo prosty, nawet dla początkujących. Sprawdzenie wymagań systemowych i prawidłowe utworzenie instalacyjnego USB są kluczowymi krokami.

4. Jak używać i optymalizować Ubuntu MATE

Podstawowa konfiguracja po instalacji

Aby zapewnić płynne użytkowanie, rozpocznij od wykonania niezbędnych zadań konfiguracyjnych.

Aktualizacja systemu

Utrzymywanie Ubuntu MATE w aktualizacji zwiększa bezpieczeństwo i stabilność.

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

Alternatywnie możesz zaktualizować system przez interfejs graficzny, przechodząc do „System” → „Aktualizacje oprogramowania.”

Konfiguracja języka i ustawień czasu

W razie potrzeby dostosuj czas systemowy i preferencje językowe.

1. Otwórz „System” → „Data i godzina”
2. Wybierz odpowiednią strefę czasową
3. Upewnij się, że NTP (Sieciowa synchronizacja czasu) jest włączone

Codzienne użycie

Zarządzanie plikami

Ubuntu MATE używa menedżera plików „Caja”, który działa podobnie jak Windows Explorer.

• Podwójne kliknięcie aby otworzyć pliki
• Kliknięcie prawym przyciskiem dla „Kopiuj”, „Wklej” lub „Usuń”
• Przeciągnij i upuść aby przenosić pliki między folderami

Podsumowanie

Ubuntu MATE jest prosty w użyciu do codziennych zadań, takich jak zarządzanie plikami, przeglądanie internetu i praca biurowa. Dodatkowo opcje personalizacji pozwalają użytkownikom stworzyć zoptymalizowane środowisko pulpitu.

Korzystanie z Internetu

Ubuntu MATE jest dostarczany z preinstalowanym Firefoxem. Jeśli wolisz Google Chrome, zainstaluj go przy użyciu następujących poleceń:

wget https://dl.google.com/linux/direct/google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo dpkg -i google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo apt-get -f install

Korzystanie z oprogramowania biurowego

Do tworzenia dokumentów i zarządzania arkuszami kalkulacyjnymi Ubuntu MATE domyślnie zawiera LibreOffice.

• Writer (edytor tekstu) → Alternatywa dla Microsoft Word
• Calc (arkusz kalkulacyjny) → Alternatywa dla Microsoft Excel
• Impress (program do prezentacji) → Alternatywa dla Microsoft PowerPoint

Jeśli potrzebujesz lepszej kompatybilności z Microsoft Office, rozważ użycie „WPS Office” lub „OnlyOffice”.

Instalowanie dodatkowego oprogramowania

Ubuntu MATE udostępnia „Centrum Oprogramowania” do łatwej instalacji aplikacji przez interfejs graficzny.

1. Przejdź do „System” → „Menedżer oprogramowania”
2. Wyszukaj aplikację (np. „VLC”, „GIMP”)
3. Kliknij „Zainstaluj”

Do instalacji z wiersza poleceń użyj:

sudo apt install vlc

Polecane aplikacje

Oto kilka przydatnych aplikacji dla Ubuntu MATE:

Porady dotyczące personalizacji

Jedną z mocnych stron Ubuntu MATE jest wysoki stopień personalizacji pulpitu.

Zmiana układu pulpitu

Za pomocą narzędzia MATE Tweak możesz zmieniać układy pulpitu.

1. Przejdź do „System” → „MATE Tweak”
2. Wybierz jedną z opcji „Panel Layout”

• Traditional (Klasyczny układ pulpitu)
• Redmond (Układ w stylu Windows)
• Cupertino (Układ w stylu Mac)

Zmiana motywów i ikon

Ubuntu MATE zawiera kilka preinstalowanych motywów.

1. Przejdź do „System” → „Ustawienia wyglądu”
2. Wybierz motyw w zakładce „Motywy”
3. Kliknij „Dostosuj”, aby zmienić dekoracje okien i ikony

Aby zainstalować dodatkowe motywy:

sudo apt install arc-theme papirus-icon-theme

Konfigurowanie skrótów klawiaturowych

Ustawienie skrótów klawiaturowych może zwiększyć wydajność pracy.

1. Przejdź do „System” → „Skróty klawiaturowe”
2. Kliknij „Dodaj”, aby utworzyć nowy skrót
3. Na przykład przypisz „Ctrl + Alt + T” do otwierania terminala

Podsumowanie

Ubuntu MATE oferuje intuicyjny interfejs dla początkujących oraz rozbudowaną personalizację dla zaawansowanych użytkowników. Niezależnie od tego, czy chodzi o przeglądanie internetu, pracę biurową czy programowanie, zapewnia płynne i wydajne doświadczenie.

5. Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Q1: Czy Ubuntu MATE jest darmowy?

A: Tak, Ubuntu MATE jest całkowicie darmowy. To oprogramowanie open‑source, które można zainstalować i używać zarówno do celów prywatnych, jak i komercyjnych.

Q2: Czym Ubuntu MATE różni się od innych odmian Ubuntu (Xubuntu, Kubuntu itp.)?

A: Główną różnicą jest środowisko graficzne.

Q3: Czy Ubuntu MATE może działać na starszym komputerze?

A: Tak, działa dobrze nawet na starszych komputerach dzięki swojej lekkości.

Q4: Czy instalacja oprogramowania jest prosta?

A: Tak, aplikacje można instalować za pomocą graficznego Centrum Oprogramowania lub poleceniem apt:

sudo apt install vlc

Q5: Czy mogę wprowadzać japoński w Ubuntu MATE?

A: Tak, wprowadzanie japońskiego jest domyślnie obsługiwane. Aby skonfigurować:

1. Przejdź do „System” → „Wsparcie językowe”
2. Kliknij „Zainstaluj języki” i wybierz japoński
3. Ustaw metodę wprowadzania na „IBus”
4. Upewnij się, że Mozc (japoński IME) jest zainstalowany

Q6: Czy Ubuntu MATE może być zainstalowane w trybie dual‑boot z Windows?

A: Tak, wybierz opcję „Zainstaluj obok Windows” podczas instalacji.

Q7: Gdzie mogę znaleźć zasoby pomocy technicznej?

A: Sprawdź te fora społecznościowe:

• Ubuntu MATE Official Forum
• Ask Ubuntu

6. Podsumowanie i Dlaczego Warto Używać Ubuntu MATE

Dlaczego Ubuntu MATE?

✅ Lekki i szybki

• Zużywa mniej zasobów w porównaniu do GNOME lub KDE
• Działa płynnie na starszych komputerach

✅ Stabilny z długoterminowym wsparciem (LTS)

• Wspierany przez pięć lat z aktualizacjami bezpieczeństwa

✅ Wysoce konfigurowalny

• Umożliwia dostosowanie motywów, układu i skrótów klawiszowych

✅ Całkowicie darmowy i open‑source

Zacznij z Ubuntu MATE

Pobierz Ubuntu MATE i zacznij odkrywać Linux już dziś!
🔗 Pobierz Ubuntu MATE