Ubuntu හි ඩ්‍රයිව්ස් මවුන්ට් කිරීම: අත්පොත් සහ ස්වයංක්‍රීය මවුන්ට් මාර්ගෝපදේශය ආරම්භකයන් සඳහා

1. Ubuntu හි “Mount” යක්ද?

Mount කිරීමේ විවරණය සහ භූමිකාව

Linux සහ Ubuntu හි, “mount කිරීම” යනු ගබඩා උපාංගයක් ගොනු පද්ධතියට සම්බන්ධ කිරීමේ ක්‍රියාවලිය යි.
උදාහරණයක් ලෙස USB ධාවකයක් හෝ බාහිර HDD එකක් පලවා දැමුවත් එහි අන්තර්ගතය ස්වයංක්‍රීයව ප්‍රවේශය ලැබෙන්නේ නැත. Ubuntu “mount කිරීම” නමින් හැඳින්වෙන ක්‍රියලිය භාවිතා කර එම අන්තර්ගතය /media හෝ /mnt වැනි ස්ථානවල (mount points) පෙන්වයි.

ඔබට එය “ආකාරයක්” (ගබඩා උපාංගය) “ප්‍රධාන ශරීරයට” (Ubuntu) සම්බන්ධ කිරීමක් ලෙස සිතිය හැක, එවිට එය භාවිතා කළ හැක.

Mount කිරීම USB සහ අනෙකුත් ඉවත් කළ හැකි මාධ්‍යවලට පමණක් සීමා නොවේ — එය අභ්‍යන්තර හාර්ඩ් ඩ්‍රයිව් කොටස් සහ ජාලය මගින් බෙදාගත් ෆෝල්ඩර්‌වලටද අදාළ වේ.

ගොනු පද්ධති සහ උපාංග අතර සම්බන්ධතාවය

Ubuntu සහ අනෙකුත් Linux පද්ධතිවල, සියලු ගොනු සහ නාමාවලියන් මූල (root) නාමාවලිය (/) සිට ආරම්භ වන වර්ගීකරණයක් තුළ සංවිධානය කර ඇත.
ඔබ “mount point” ලෙස හැඳින්වෙන හිස් ෆෝල්ඩරයක් සාදා, එහි බාහිර උපාංගයක් සම්බන්ධ කළ හැක; එවිට එය පද්ධතියේ මුල සිටම අන්තර්ගත වූ පරිදි පෙනේ.

උදාහරණයක් ලෙස, ඔබ USB ධාවකයක් /media/usb හි mount කරන්නේ නම්, එහි අන්තර්ගතය එම ෆෝල්ඩරය තුළ පෙනේ, ඔබට සාමාන්‍ය ලෙස ගොනු පිටපත් කිරීම, සංස්කරණය කිරීම, කළමනාකරණය කිරීම ආදිය කළ හැක.

මෙහි ප්‍රධාන කරුණ වන්නේ Ubuntu උපාංගයක් සමඟ ක්‍රියා කිරීමට, එය mount කර තිබිය යුතුය යනුවයි.
උපාංගය හඳුනාගත් පසුද, එය නිසි ලෙස mount කර නොමැති නම් ගොනු කියවීමට හෝ ලිවීමට නොහැක.

වෙනත් මෙහෙයුම් පද්ධති (Windows/Mac) සමඟ වෙනස්කම්

Windows හි, USB උපාංගයක් පලවා දැමූ විට එය ස්වයංක්‍රීයව D හෝ E ධාවකයක් ලෙස පෙනේ. නමුත් Ubuntu හි, උපාංගයක් ස්වයංක්‍රීයව mount වේද යන්න ඔබේ සැකසුම් මත පදනම් වේ.
GUI (ඩෙස්ක්ටොප් පරිසරය) සමඟ, බොහෝ ගබඩා උපාංග ස්වයංක්‍රීයව mount වේ, නමුත් සේවාදායක (server) පරිසරයන්හි හෝ ටර්මිනලය පමණක් භාවිතා කරන විට, අතින් mount කිරීම අවශ්‍ය විය හැක.

Windows හි ඔබට ධාවකයෙහි ගොනු පද්ධතියේ වර්ගය (NTFS, FAT32) ගැන සැලකිල්ලක් නොදැරීම සාමාන්‍යය, නමුත් Ubuntu හි, විවිධ ගොනු පද්ධතිවලට වෙනස් mount විකල්ප සහ සහය අවශ්‍යතා ඇත, එබැවින් ඔබට තවත් අවධානයෙන් ක්‍රියා කළ යුතුය.
උදාහරණයක් ලෙස, NTFS ධාවකයක් ප්‍රවේශය ලබා ගැනීමට ntfs-3g නමැති පැකේජයක් ස්ථාපනය කළ යුතු විය හැක.

ඔබ දැකිය හැකි පරිදි, Ubuntu හි mount කිරීම සරල සම්බන්ධයක් නොව, ගබඩා උපාංගය ගොනු පද්ධතියට ඒකාබද්ධ වීමට අවශ්‍ය අත්‍යවශ්‍ය පියවර වේ. ඊළඟ කොටස්වල, ප්‍රායෝගික උදාහරණ සහ සැකසුම් ක්‍රම පිළිබඳව අපි සලකා බලමු.

2. [Manual] Ubuntu හි උපාංග mount කිරීමේ ක්‍රම

mount විධානයේ මූලික වාක්‍ය රචනය සහ භාවිතය

Ubuntu හි ගබඩා උපාංගයක් අතින් mount කිරීමට mount විධානය භාවිතා කරන්න.
මෙම විධානය සරල වුවද බලවත් සහ ව්‍යාප්ත වේ.

sudo mount [options] device_path mount_point

උදාහරණයක් ලෙස, USB ධාවකයක් (/dev/sdb1) /mnt/usb නාමාවලියට mount කිරීමට පහත විධානය ක්‍රියාත්මක කරන්න:

sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb

මෙම විධානය ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් පසු, ඔබට USB ධාවකයේ අන්තර්ගතය /mnt/usb නාමාවලිය තුළ ප්‍රවේශය ලැබේ, ගොනු කියවීම/ලියීම කළ හැක.

mount කිරීම root අධිකාරි අවශ්‍ය කරයි, එබැවින් sudo භාවිතා කළ යුතුය.

mount point (mount ස්ථානය) නිර්මාණය සහ කළමනාකරණය

mount point යනු “හිස් නාමාවලිය” එකක් වන අතර, එහි උපාංගයේ අන්තර්ගතය පෙනේ.
ඔබට එය පෙර නිර්මාණය කළ යුතුය.

sudo mkdir -p /mnt/usb

-p විකල්පය මගින් පියාඹන නාමාවලියන් (parent directories) නොමැති නම් ඒවාද ස්වයංක්‍රීයව නිර්මාණය වේ.
සාමාන්‍යයෙන්, තාවකාලික අතින් mount කිරීම් /mnt හෝ /media තුළ තබා ඇත, නමුත් ඔබට ඕනෑම අභිරුචි නාමාවලියක් භාවිතා කළ හැක.

mount කිරීමෙන් පසු, mount point එකේ උපාංගයේ ගොනු පෙන්වයි. umount (unmount) කිරීමෙන් පසු, නාමාවලිය නැවත හිස් වේ.

උපාංග නාමය සහ UUID පරීක්ෂා කිරීමේ ක්‍රමය

උපාංගයක් mount කිරීමට, ඔබට එහි උපාංග නාමය (උදා: /dev/sdb1) දැනගත යුතුය. එය සොයා ගැනීමට පහත විධානය භාවිතා කරන්න:

lsblk

lsblk සම්බන්ධිත බ්ලොක් උපාංග (HDD, SSD, USB ආදිය) ලැයිස්තුගත කරයි.
උපාංග ප්‍රමාණය සහ mount තත්ත්වය පෙන්වීම නිසා එය ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වේ.

උපාංගයේ UUID (Universally Unique Identifier) පරීක්ෂා කිරීමට, පහත විධානය භාවිතා කරන්න:

sudo blkid

blkid UUIDs සහ ෆයිල් සිස්ටම් වර්ග (උදා: ext4, ntfs, fat32) පෙන්වයි. UUIDs fstab වැනි ස්වයංක්‍රීය මවුන්ට් කිරීම් සැකසුම් සඳහා අත්‍යවශ්‍යයි.

උපාංගයක් වෙන් කිරීමේ ක්‍රමය (umount)

මවුන්ට් කරන ලද උපාංගයක් ආරක්ෂිතව වෙන් කිරීම සඳහා, umount පණිවිඩය භාවිතා කරන්න.
උදාහරණයක් ලෙස, /mnt/usb හි මවුන්ට් කරන ලද උපාංගයක් වෙන් කිරීමට:

sudo umount /mnt/usb

එසේම, උපාංගයේ නම සෘජුවම විධිමත් කළ හැක:

sudo umount /dev/sdb1

ඔබ උපාංගයක් පළමුව වෙන් නොකර ඉවත් කළහොත්, දත්ත හානි වීමේ අවදානමක් ඇත. උපාංගයක් ආරක්ෂිතව ඉවත් කිරීමට සැමවිටම umount ක්‍රියාත්මක කරන්න.

3. [Automatic] උපාංග මවුන්ට් කිරීමේ ක්‍රමය ආරම්භයේදී (fstab භාවිතයෙන්)

/etc/fstab යනු කුමක්ද? අරමුණ සහ එය ක්‍රියා කරන ආකාරය

ඔබට Ubuntu ආරම්භ වන විට උපාංග ස්වයංක්‍රීයව මවුන්ට් කිරීමට අවශ්‍ය නම්, /etc/fstab ෆයිලය භාවිතා කරන්න.
මෙය බූට් වන විට ලෝඩ් වන පද්ධති සැකසුම් ෆයිලයක් වන අතර, ඇතුළත ඇති ලිපි අනුව උපාංග ස්වයංක්‍රීයව මවුන්ට් කරයි.

උදාහරණයක් ලෙස, ඔබට හිමි විශේෂිත බාහිර ඩ්‍රයිව් හෝ අමතර පාර්ටිෂන් එකින් පකින් පකින් මවුන්ට් කිරීමට අවශ්‍ය නොවේ නම්, එය fstab හි සකස් කර ස්වයංක්‍රීයව කළ හැක.

කෙසේ වෙතත්, මෙම ෆයිලයේ දෝෂ Ubuntu බූට් වීම වැළැක්විය හැක. fstab සංස්කරණය කිරීමේදී ඉතා සැලකිලිමත් වන්න.

ආරක්ෂිත සහ විශ්වාසනීය මවුන්ට් කිරීම සඳහා UUID භාවිතා කිරීමේ ක්‍රමය

fstab හි, ඔබට උපාංගයේ නම (වගේ /dev/sdb1) භාවිතා කර ඉලක්ක උපාංගය විධිමත් කළ හැක, නමුත් UUID (Universally Unique Identifier) භාවිතා කිරීම ඉතා උපදෙස් කෙරේ.
එය ඇයිද යන්න තමයි USB පෝට් සැකසුම හෝ වෙනත් සාධක මත /dev/sdb1 වැනි උපාංග නම් වෙනස් විය හැකි වුවද, UUID ස්ථිරව රැඳේ.

පළමුව, උපාංගයේ UUID සොයන්න:

sudo blkid

මෙය පහත පරිදි ප්‍රතිදානයක් පෙන්වයි:

/dev/sdb1: UUID="1234-ABCD" TYPE="vfat"

දැන්, ඔබේ fstab ෆයිලයට මෙවැනි රේඛාවක් එකතු කරන්න:

UUID=1234-ABCD /mnt/usb vfat defaults 0 0

මෙහි එක් එක් කොටස තේරුම:

fstab ලිවීමේදී ආරක්ෂිතව සහ දෝෂ වළක්වා ගැනීමේ උපදෙස්

fstab හි වැරදි ලිපි Ubuntu බූට් වීම අසාර්ථක කළ හැක.
එය ආරක්ෂිතව සංස්කරණය කිරීමට, මෙම උපදෙස් අනුගමනය කරන්න:

• සැමවිටම බැකප් එකක් සාදන්න: වෙනස්කම් කිරීමට පෙර sudo cp /etc/fstab /etc/fstab.bak ක්‍රියාත්මක කරන්න.
• මවුන්ට් පොයින්ට් පවතින බව සහතික කරන්න: එය නැත්නම්, sudo mkdir -p /mnt/usb භාවිතා කර එය සාදන්න.
• පුනර්ආරම්භ කිරීමට පෙර ලිපිය පරීක්ෂා කරන්න: නිවැරදිකම තහවුරු කිරීමට පහත පණිවිඩය භාවිතා කරන්න:

  sudo mount -a
  

මෙම පණිවිඩය fstab හි සියලුම ලිපි මවුන්ට් කිරීමට උත්සාහ කරයි. දෝෂ පෙන්වන්නේ නැත්නම්, ඔබේ සැකසුම හොඳයි.

බැකප් සහ පුනරුද්ධරණය: fstab සංස්කරණයට පෙර කළ යුතු දේ

fstab හි දෝෂයක් නිසා Ubuntu බූට් වීම වළක්වා ගත්නම්, ඔබට එය පුනරුද්ධරණ මාදිලිය ඔස්සේ නිවැරදි කළ යුතුය.
එම අවදානම වළක්වා ගැනීමට, බැකප් සහ සැලකිලිමත් පරීක්ෂණ තීරණාත්මකයි.

ආරම්භකයෙකුට හිතකර ටෙක්ස්ට් සංස්කරකයක් ලෙස nano භාවිතා කිරීම උපදෙස් කෙරේ:

sudo nano /etc/fstab

nano හි, Ctrl + O භාවිතා කර සුරකින්න, සහ Ctrl + X භාවිතා කර خارج වන්න.

4. USB ඩ්‍රයිව් සහ බාහිර HDDs මවුන්ට් කිරීමේ ක්‍රමය

FAT32, exFAT, සහ NTFS අතර වෙනස්කම් — සහ Ubuntu ඒවා ක්‍රියාමාර්ගය

Ubuntu හි USB ඩ්‍රයිව් හෝ බාහිර හාඩ් ඩිස්ක් මවුන්ට් කිරීමේදී, ෆයිල් සිස්ටම් වර්ගය පරීක්ෂා කිරීම වැදගත්ය. මේවා වඩාත් සුලබ තුනකි:

NTFS-සකස් කරන ලද USB ඩ්‍රයිව් සම්පූර්ණයෙන් භාවිතා කිරීමට, පහත පණිවිඩ මගින් ntfs-3g ස්ථාපනය කරන්න:

sudo apt update
sudo apt install ntfs-3g

උපාංග පරීක්ෂා කිරීම සහ ඒවා හසුරුව මවුන්ට් කිරීමේ ක්‍රමය

USB උපාංගයක් සම්බන්ධ කළ පසු, උපාංග නම පරීක්ෂා කරන්න:

lsblk

උදාහරණ ප්‍රතිදානය:

sdb      8:16   1   16G  0 disk 
└─sdb1   8:17   1   16G  0 part /mnt/usb

මෙහි, /dev/sdb1 ඔබට මවුන්ට් කිරීමට අවශ්‍ය පාර්ටිෂන් වේ. පළමුව, මවුන්ට් පොයින්ට් එකක් සාදන්න:

sudo mkdir -p /mnt/usb

ඉන්පසු mount පණිවිඩය භාවිතා කර එය මවුන්ට් කරන්න:

sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb

උපාංගයේ අන්තර්ගතයන් දැන් /mnt/usb යටතේ පෙනෙනු ඇත, සහ ඔබට ෆයිල්වලට සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රවේශ විය හැක.

USB උපාංග ස්වයංක්‍රීයව මවුන්ට් නොවන්නේ නම් කළ යුතු දේ

In Ubuntu ඩෙස්ක්ටොප් පරිසරවල (GNOME වැනි) USB ධාවකයන් සාමාන්‍යයෙන් ස්වයං-මවුන්ට් වේ. එහෙත්, සේවාදායක සැකසුම් හෝ විශේෂිත වින්‍යාසයන්හි, ස්වයං-මවුන්ට් කිරීම ක්‍රියා නොකරන්නට හැක.

මෙම පියවර අනුගමනය කරන්න:

1. ගොනු කළමනාකරු හරහා නැවත සම්බන්ධ වන්න (GUI භාවිතා කරනවා නම්)
2. udisksctl භාවිතා කර අතින් මවුන්ට් කරන්න :

   udisksctl mount -b /dev/sdb1
   

3. dmesg සමඟ උපාංග ලොග් පරීක්ෂා කරන්න :

   dmesg | tail
   

ඔබට “new USB device” වැනි ලොග් නොපෙනේ නම්, භෞතික සම්බන්ධතා ගැටලුවක් හෝ දෝෂපූර්ණ කේබලයක් ඇති විය හැක.

USB උපාංගයක් ආරක්ෂිතව ඉවත් කිරීම (umount)

USB ස්ටිකය මවුන්ට් කර ඇති අවස්ථාවේ ඉවත් කිරීම දත්ත අහිමි වීමක් හෝ විකෘති වීමක් ඇති කරයි. පළමුව එය අමවුන්ට් කරන්න:

sudo umount /mnt/usb

ඔබට මවුන්ට් ස්ථානය ගැන නොදන්නා නම්, උපාංග නාමය නිරූපණය කළ හැක:

sudo umount /dev/sdb1

අමවුන්ට් කළ පසු, උයේ අන්තර්ගතය තවදුරටත් නොපෙනේ. දැන් ඔබට USB ධාවකය ආරක්ෂිතව ඉවත් කළ හැක.

5. ජාල ධාවකයක් (NAS) මවුන්ට් කිරීම

Windows බෙදාගැනීම් (SMB/CIFS) මවුන්ට් කිරීම

Ubuntu හි, ඔබට Windows හෝ NAS උපාංගවල (SMB/CIFS ප්‍රොටෝකෝලය භාවිතා කර) බෙදාගත් ෆෝල්ඩර මවුන්ට් කර, ඒවා ස්ථානීය නාමාවලියක් ලෙස පාවිච්චි කළ හැක.

පළමුව, අවශ්‍ය පැකේජය ස්ථාපනය කරන්න:

sudo apt update
sudo apt install cifs-utils

ඊළඟට, මවුන්ට් ස්ථානය සාදන්න:

sudo mkdir -p /mnt/share

දැන්, පහත කමාන්ඩ් භාවිතා කර බෙදාගත් ෆෝල්ඩරය මවුන්ට් කරන්න:

sudo mount -t cifs //192.168.1.100/share /mnt/share -o username=your_username,password=your_password,iocharset=utf8

වැදගත් විස්තර:

• //192.168.1.100/share : ජාල ස්ථානයේ IP ලිපිනය සහ බෙදාගැනීමේ නාමය
• /mnt/share : ස්ථානීය මවුන්ට් ස්ථානය
• -o විකල්ප: ඔබේ පරිශීලක නාමය, මුරපදය, සහ අක්ෂර කේතනය නිරූපණය කරන්න
• iocharset=utf8 : විකෘති ගොනු නාම වලින් (විශේෂයෙන් ජපන් අක්ෂර) වැළැක්වීමට උපකාරී වේ

ුරපදය සෘජුවම කමාන්ඩ් ලයින් එකේ ඇතුළත් කිරීම ගැන සැලකිල්ලක් ඇත්නම්, ආරක්ෂිත අක්තපත්‍ර ගබඩා කිරීම සඳහා ඊළඟ කොටස බලන්න.

NFS බෙදාගැනීම් මවුන්ට් කිරීම

NFS (Network File System) යනු Linux පද්ධති අතර ගොනු බෙදාගැනීමට සුදුසු ප්‍රොටකෝලයකි.
එය භාවිතා කිරීමට, අවශ්‍ය ක්ලයින්ට් පැකේජය ස්ථාපනය කරන්න:

sudo apt install nfs-common

ඊළඟට, මවුන්ට් ස්ථානයක් සාදන්න:

sudo mkdir -p /mnt/nfs

පහත පරිදි NFS බෙදාගැනීම මවුන්ට් කරන්න:

sudo mount -t nfs 192.168.1.200:/export/share /mnt/nfs

ඔබේ සැබෑ සේවාදායක වින්‍යාසයට ගැළපෙන ලෙස IP ලිපිනය සහ මාර්ගය සකස් කරන්න.

ඔබට එය පද්ධතිය ආරම්භ වන විට ස්වයංක්‍රීයව මවුන්ට් කිරීමට, /etc/fstab වෙත පහත එකතු කරන්න:

192.168.1.200:/export/share /mnt/nfs nfs defaults 0 0

අක්තපත්‍ර ආරක්ෂිතව ගබඩා කිරීම (පරිශීලක නාමය/මුරපදය)

SMB අක්තපත්‍ර සෘජුවම මවුන්ට් කමාන්ඩ් එකේ ඇතුළත් කිරීම ආරක්ෂිත නොවේ. ඒ වෙනුවට, අක්තපත්‍ර ගොනුව එකක ඒවා ගබඩා කර ආරක්ෂා කළ හැක.

1. ගොනුවක් සාදන්න, උදාහරණයක් ලෙස /etc/samba/credentials :

   sudo nano /etc/samba/credentials
   

ගොනුවේ අන්තර්ගතය:

username=your_username
password=your_password

2. ගොනුවේ අවසර සකසන්න:

   sudo chmod 600 /etc/samba/credentials
   

3. පහත පරිදි /etc/fstab වෙත එකතු කරන්න:

   //192.168.1.100/share /mnt/share cifs credentials=/etc/samba/credentials,iocharset=utf8 0 0
   

මෙම ක්‍රමය මඟින් මවුන්ට් කිරීමේදී හෝ පද්ධතිය ආරම්භ වන විට ඔබේ පරිශීලක නාමය සහ මුරපදය සාමාන්‍ය පෙළ ලෙස නොපෙනේ.

විකෘති ජපන් ගොනු නාම (ලෝකේල් සැකසුම්) සකස් කිරීම

SMB බෙදාගැනම් මවුන්ට් කිරීමෙන් පසු ගොනු නාම “????.txt” ලෙස පෙනේ නම්, අක්ෂර කේතනය නිරූපණය කළ යුතුය.

පෙර සඳහන් කළ පරිදි, මෙම මවුන්ට් විකල්පය එකතු කරන්න:

iocharset=utf8

ඔබේ පද්ධතියේ ලෝකේල් ජපන් ලෙස සකසා නොමැති නම්, එය කේතන ගැටළු ඇති කරයි. ඔබේ වත්මන් ලෝකේල් පරීක්ෂා කරන්න:

locale

ja_JP.UTF-8 නොමැති නම්, පහත කමාන්ඩ් භාවිතා කර එය ස්ථාපනය කරන්න:

sudo apt install language-pack-ja
sudo update-locale LANG=ja_JP.UTF-8

ලෝකේල් සකස් කිරීමෙන් පසු, වෙනස්කම් ක්‍රියාත්මක වීමට පද්ධතියෙන් පිටවීම හෝ නැවත ආරම්භ කිරීම කරන්න.

6. පොදු දෝෂ සහ ගැටළු විසඳුම් උපදෙස්

“Target is Busy” යන පණිවුඩය දැකෙන විට

දෝෂ පණිවුඩය:

umount: /mnt/usb: target is busy.

This error occurs when the device you’re trying to unmount is still being used by a process.

පොදු හේතු:

• වෙනත් ටර්මිනලයක් මේ මොහොතේ එම නාමාවලියට cd කර ඇත
• උපාංගයේ ගොනුවක් GUI තුළ තවමත් විවෘතව ඇත
• පසුබැසි ක්‍රියාවලියක් උපාංගයේ ගොනුවක් භාවිතා කරමින් ඇත

විසඳුම් ක්‍රම:

1. මවුන්ට් බින් භාවිතා කරන ක්‍රියාවලි කුමනදැයි පරීක්ෂා කරන්න:

   lsof /mnt/usb
   

2. ක්‍රියාවලිය වසා දමන්න හෝ ගොනුව භාවිතා කිරීම නවත්වන්න
3. එය ක්‍රියා නොකරන්නේ නම්, fuser භාවිතා කර ක්‍රියාවලිය බලයෙන් මරන්න:

   sudo fuser -km /mnt/usb
   

මෙය උපාංගය භාවිතා කරන සියලු ක්‍රියාවලි බලයෙන් මරයි. ඉතා සැලකිලිවන්තව භාවිතා කරන්න.

“Permission Denied” දෝෂ සකස් කිරීම

දෝෂ පණිවිඩය:

mount: /mnt/share: permission denied.

මෙම දෝෂය ඔබට අවසර නොමැති බව පෙන්වයි, ඔබ මවුන්ට් කිරීමට උත්සාහ කරන නාමාවලිය හෝ උපාංගයට ප්‍රවේශ වීමට.

විසඳුම් ක්‍රම:

1. ඔබ sudo භාවිතා කරමින් සිටින බව තහවුරු කරන්න:

   sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb
   

2. අවශ්‍ය නම් මවුන්ට් බින්දු හිමිකම වෙනස් කරන්න:

   sudo chown $USER:$USER /mnt/usb
   

3. SMB බෙදාගැනීම් සඳහා, අක්තපත්‍ර සහ බෙදාගැනීමේ ප්‍රවේශ අවසර පරීක්ෂා කරන්න

ස්වයං-මවුන්ට් ක්‍රියා නොකරන්නේද? මෙය පරීක්ෂා කරන්න

fstab සකසා ඇති නමුත් උපාංගය ආරම්භයේ ස්වයං-මවුන්ට් නොවන්නේ නම්, මෙය පරීක්ෂා කරන්න:

පරීක්ෂා කළ යුතු දේවල්:

• fstab හි අක්ෂර දෝෂ හෝ ආකෘති දෝෂ පරීක්ෂා කරන්න
• sudo blkid භාවිතා කර UUID තහවුරු කරන්න
• මවුන්ට් බින්දු නාමාවලියවතින බව සහතික කරන්න (අවශ්‍ය නම් mkdir භාවිතා කරන්න)
• ජාල බෙදාගැනීම් ආරම්භයේ ලබා ගත නොහැකි විය හැක (විශේෂයෙන් SMB හෝ NFS)

දෝෂ නිරාකරණය කිරීමේ ක්‍රම:

sudo mount -a

# If this shows an error, there’s likely a mistake in your fstab entry.
# Fix the entry based on the error message.

dmesg හෝ journalctl සමඟ ලොග් පරීක්ෂා කිරීම

මවුන්ට් කිරීම අසාර්ථක වූ විට, පධති ලොග් හෝ කර්නල් පණිවුඩ වල ප්‍රයෝජනවත් තොරතුරු සොයාගත හැක.

dmesg | tail -n 20

වැඩි විස්තරාත්මක ලොග් සඳහා:

journalctl -xe

මෙම ලොග් ඔබට දෘඪාංග ගැටළු හෝ වැරදි මවුන්ට් විකල්ප හඳුනා ගැනීමට උපකාරී වේ.

වෙනත් පොදු මවුන්ට්-සම්බන්ධ දෝෂ

7. [Reference] මවුන්ට්-සම්බන්ධ විධාන සාරාංශය

■ සම්බන්ධිත උපාංග පරීක්ෂා කිරීම

lsblk

සම්බන්ධිත ගබඩා උපාංග සහ ඒවායේ කොටස් ව්‍යුහය පෙන්වයි.

lsblk

උදාහරණය:

NAME   MAJ:MIN RM   SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sdb      8:16   1   16G  0 disk 
└─sdb1   8:17   1   16G  0 part /mnt/usb

blkid

UUID (විශ්ව වශයෙන් අද්විතීය හැඳුනුම්) සහ ගොනු පද්ති වර්ග පෙන්වයි.

sudo blkid

■ උපාංග මවුන්ට් සහ අන්මවුන්ට් කිරීම

mount

ගබඩා උපාංගයක් මවුන්ට් කිරීමට මූලික විධානය.

sudo mount /dev/sdb1 /mnt/usb

ගොනු පද්ධති වර්ගය සහ විකල්පද නියම කළ හැක:

sudo mount -t vfat -o uid=1000,gid=1000 /dev/sdb1 /mnt/usb

umount

ආරක්ෂිතව උපාංගයක් අන්මවුන්ට් කරයි.

sudo umount /mnt/usb

උපාංග මාර්ගයද නියම කළ හැක:

sudo umount /dev/sdb1

■ ස්වයං-මවුන්ට් වින්‍යාසය

/etc/fstab

ආරම්භයේ උපාංග මවුන්ට් කිරීම සඳහා වින්‍යාස ගොනුව. මෙය සංස්කරණය කරන්න:

sudo nano /etc/fstab

උදාහරණ ඇතුළත් කිරීම:

UUID=1234-ABCD /mnt/usb vfat defaults 0 0

mount -a

fstab හි ලැයිස්තුගත සියලු මවුන්ට් ඇතුළත් කිරීම් පරීක්ෂා කර ක්‍රියාත්මක කරයි.

sudo mount -a

දෝෂයක් සිදු වූ විට, ගොනුවේ ඇතුළත් කිරීමක් සමඟ ගැටළුවක් ඇති බවක් සම්භවිතය.

■ දෝෂ නිරාකරණ විධාන

dmesg

මෑත කර්නල් ලොග් පෙන්වයි — මවුන්ට් දෝෂ නිරාකරණයට ප්‍රයෝජනවත්.

dmesg | tail -n 20

journalctl

විස්තරාත්මක පද්ධති ලොග් (systemd ජර්නලය) පෙන්වයි.

journalctl -xe

lsof

කොන ක්‍රියාවලියක් විශේෂිත මවුන්ට් බින්දු භාවිතා කරයිදැයි පෙන්වයි.

lsof /mnt/usb

මවුන්ට් බින්දු භාවිතා කරන ක්‍රියාවලි බලයෙන් මරයි (ඉතා සැලකිලිවන්තව භාවිතා කරන්න).

sudo fuser -km /mnt/usb

■ ජාල බෙදාගැනීම් මෙවලම්

cifs-utils

SMB/CIFS (Windows) බෙදාගැනීම් මවුන්ට් කිරීමට අවශ්‍ය පැකේජය.

sudo apt install cifs-utils

nfs-common

NFS බෙදාගැනීම් මවුන්ට් කිරීමට අවශ්‍ය පැකේජය.

sudo apt install nfs-common

udisksctl

GUI එකක් නොමැතිව USB උපාංග මව්ලික කිරීම/අවමව්ලික කිරීම සඳහා පහසු මෙවලමක්.

udisksctl mount -b /dev/sdb1
udisksctl unmount -b /dev/sdb1

8. FAQ: Ubuntu හි මව්ලික කිරීම පිළිබඳ සුලබ ප්‍රශ්න

Q1. Ubuntu හි මගේ USB ඩ්‍රයිව් එක ස්වයංක්‍රීයව මව්ලික වන්නේ ඇයි නැද්ද?

A. GNOME හෝ KDE වැනි බොහෝ ඩෙස්ක්ටොප් පරිසරවල, USB ඩ්‍රයිව් ස්වයංක්‍රීයව මව්ලික වේ. කෙසේ වෙතත්, සමහර අවස්ථාවලදී ඒවා ස්වයංක්‍රීයව මව්ලික නොවිය හැක, උදාහරණයක් ලෙස:

• ඔබ Ubuntu Server හෝ GUI එකක් නොමැති පද්ධතියක් භාවිතා කරමින් ඇත
• දෝෂ සහිත කේබල් එකක් හෝ නොදන්නා ෆයිල් පද්ධතියක් නිසා උපාංගය හඳුනාගන්නේ නැත
• උපාංගයේ ෆයිල් පද්ධතියක් නැත හෝ එය දූෂණය වී ඇත

විසඳුම් සෙවීම සඳහා, lsblk හෝ dmesg භාවිතයෙන් උපාංගය හඳුනාගෙන ඇත්දැයි පරීක්ෂා කරන්න, සහ එය අතුරු මව්ලික කිරීම උත්සාහ කරන්න.

Q2. මම fstab සංස්කරණය කළා, දැන් Ubuntu බූට් වන්නේ නැහැ. මම මොකද කළ යුතුද?

A. ඔබේ fstab ෆයිල් එකේ දෝෂයක් තිබේ නම්, Ubuntu බූට් වීමට අසමත් වී “maintenance mode” එකට ඇතුළු විය හැක.

එය නිවැරදි කිරීමේ පියවර:

1. Maintenance mode එකේදී ලොග් වී nano භාවිතයෙන් fstab සංස්කරණය කරන්න:

   sudo nano /etc/fstab
   

2. ගැටලුවට ලක්වූ රේඛාව ආරම්භයේදී # එකතු කරමින් comment out කරන්න
3. mount -a භාවිතයෙන් දෝෂ සඳහා පරීක්ෂා කරන්න
4. ගැටලුව විසඳුණු පසු reboot කරන්න

ඉඟිය: සංස්කරණය කිරීමට පෙර ඔබේ fstab එකේ backup එකක් තබා ගන්න:

sudo cp /etc/fstab /etc/fstab.bak

Q3. Windows Shared Folder (SMB) එක ස්වයංක්‍රීයව මව්ලික කිරීමට මම කොහොමද?

A. /etc/fstab එකට එන්ට්‍රියක් එකතු කිරීමෙන් SMB shares ස්වයංක්‍රීයව මව්ලික කළ හැක.
ඔබේ username සහ password නිරাপදව හැසිරවීමට වග බලා ගන්න.

1. /etc/samba/credentials හි credentials ෆයිල් එකක් සාදන්න:

   username=your_username  
   password=your_password
   

2. /etc/fstab එකට මෙවැනි එන්ට්‍රියක් එකතු කරන්න:

   # SMB mount config
   //192.168.1.100/share /mnt/share cifs credentials=/etc/samba/credentials,iocharset=utf8 0 0
   

3. sudo mount -a භාවිතයෙන් පරීක්ෂා කරන්න

Q4. සෑම විටම password එක ඇතුළත් නොකර මව්ලික කළ හැකිද?

A. SMB shares සඳහා, ඉහත සඳහන් credentials ෆයිල් භාවිතයෙන් password එක අතුරු මව්ලික කිරීමෙන් වළකින්න.

දේශීය USB ඩ්‍රයිව් සඳහා, ඒවා fstab හි defaults විකල්පය සමඟ සකස් කළහොත්, password ආදානය අවශ්‍ය නොවේ.

Q5. වර්තමානයේ මව්ලික වී ඇති උපාංග මම කොහොමද දකින්නේ?

A. වර්තමානයේ මව්ලික වී ඇති සියලුම උපාංග සහ mount points දකින්න මෙම command භාවිතා කරන්න:

mount | column -t

වඩාත් දෘශ්‍යමය ලැයිස්තුවක් සඳහා, භාවිතා කරන්න:

lsblk -f

Q6. මම umount කළා, නමුත් “Target is Busy” ලැබුණා — Force Unmount කරන්නේ කොහොමද?

A. මෙය සාමාන්‍යයෙන් mount point එක භාවිතා කරන process එකක් තවමත් භාවිතා කරමින් ඇති බවයි. පළමුව, එය භාවිතා කරන process එක පරීක්ෂා කරන්න:

lsof /mnt/usb

එය force unmount කිරීමට, ඔබට භාවිතා කළ හැක:

sudo fuser -km /mnt/usb

ඉන්පසු process එක නවත්වූ පසු umount ආයෙත් උත්සාහ කරන්න.

9. නිගමනය

Ubuntu හි “මව්ලික කිරීම” සංකල්පය, storage උපාංග සහ network shares නිවැරදිව භාවිතා කිරීම සඳහා මූලික කුසලතාවකි.
මෙම ලිපිය මූලික සංකල්ප සිට ප්‍රායෝගික මෙහෙයුම් සහ troubleshooting ඉඟි දක්වා සියල්ල ආවරණය කර ඇත, ආරම්භකයින්ට හිතකර ආකාරයෙන් පැහැදිලි කර ඇත.

එක් එක් කොටසෙන් ප්‍රධාන ඉගෙනුම් ප්‍රතිඵල ඉක්මනින් සමාලෝචනය කරමු:

🔹 Ubuntu හි මව්ලික කිරීමේ මූලික

• මව්ලික කිරීම යනු උපාංගය file system එකට සම්බන්ධ කිරීමෙන් එය ප්‍රවේශ විය හැකි කිරීමයි
• Windows වලට වඩා, Ubuntu සමහර විට අතුරු මව්ලික කිරීම අවශ්‍ය වේ

🔹 අතුරු මව්ලික කිරීම

• ඕනෑම directory එකකට උපාංග මව්ලික කිරීමට mount command භාවිතා කරන්න
• lsblk හෝ blkid භාවිතයෙන් උපාංග නම් පරීක්ෂා කරන්න
• උපාංග ආරක්ෂිතව ඉවත් කිරීමට umount භාවිතා කරන්න

🔹 ස්වයංක්‍රීය මව්ලික කිරීම (fstab)

• /etc/fstab සංස්කරණය කිරීමෙන් ස්වයංක්‍රීය මව්ලික කිරීම සකස් කළ හැක
• වඩාත් විශ්වාසනීය මව්ලික කිරීම සඳහා UUIDs භාවිතා කරන්න
• reboot කිරීමට පෙර සැමවිටම backup එකක් කර ටයිපෝ දෝෂ සඳහා පරීක්ෂා කරන්න

🔹 USB සහ External Drives හැසිරවීම

• විවිධ ෆයිල් පද්ධති (FAT32, exFAT, NTFS) විවිධ support packages අවශ්‍ය වේ
• ස්වයංක්‍රීය මව්ලික කිරීම අසාර්ථක වුවහොත්, අතුරු ක්‍රම හෝ udisksctl උපකාරී වේ
• data loss වැළැක්වීමට unplug කිරීමට පෙර සැමවිටම unmount කරන්න

🔹 Network Drives (SMB/NFS) මව්ලික කිරීම

• cifs-utils හෝ nfs-common භාවිතා කරමින් Windows හෝ NAS shares mount කරන්න
• password-free mounting සඳහා credentials ආරක්ෂිත ගොනුවක store කරන්න
• filename issues වළක්වා ගැනීම සඳහා iocharset=utf8 සහ නිවරදි locale settings භාවිතා කරන්න

🔹 සමස්‍යා විසඳීම සහ FAQ

• “target is busy” හෝ “permission denied” වැනි සුලබ දෝෂ සමඟ කටයුතු කරන්නේ කෙසේද යන්න ඉගෙන ගන්න
• issues debug කිරීම සඳහා lsof , fuser , dmesg , සහ journalctl වැනි tools භාවිතා කරන්න
• FAQ කොටස real-world භාවිතයේදී සුලබ ගැටලු පැහැදිලි කිරීමට උපකාරී වේ

එයට හුරු වූ පසු, Ubuntu’s storage management නම්‍යශීලී, ශක්තිමත්, සහ කාර්යක්ෂම වේ.
අපි මෙම මාර්ගෝපදේශය ඔබට ඔබේම පද්ධතිය තුළ mounting confidently manage කිරීමට උපකාරී වේවි යැයි අපේක්ෂා කරමු — දෛනික ගොනු භාවිතය සඳහාද, servers සකස් කිරීම සඳහාද, හෝ NAS integrate කිරීම සඳහාද.

මෙම techniques master කිරීමෙන් ඔබට Ubuntu සමඟ වැඩ කිරීමේදී personal සහ professional environments දෙකෙහිම වැඩි control සහ reliability ලැබෙනු ඇත.