Paano Makakuha ng Root Access sa Ubuntu | Gabay sa Ligtas at Epektibong Pagpalit

1. Panimula

Sa Ubuntu, kapag kailangan ng maraming gawain sa pamamahala ng sistema, kinakailangan ang root na karapatan na hindi ma-access ng ordinaryong user. Ang root ay katumbas ng “administrator account” ng sistema, at maaari itong magsagawa ng mahahalagang gawain tulad ng pag-ooperate sa file system, pag-install ng mga package, pagbabago ng mga setting, at iba pa. Sa artikulong ito, ipapaliwanag ang mga paraan upang lumipat sa root sa Ubuntu at ang mga punto na dapat bantayan kapag isinasagawa ito.

2. Mga Karapatan ng Root sa Ubuntu at ang mga Katangian Nito

Sa patakaran ng seguridad ng Ubuntu, ang root account ay naka-disable bilang default. Ito ay upang mabawasan ang mga panganib sa sistema na dulot ng hindi kinakailangang paggamit ng root. Sa Ubuntu, ang karaniwang user ay pinapayagang gumamit ng “sudo” command upang makuha ang pansamantalang root privileges.

2.1 Ang Pagkakaiba ng Karaniwang User at Root User

Ang karaniwang user ay maaari lamang mag-access ng mga operasyon sa loob ng kanyang directory o ilang bahagi ng mga setting ng sistema, ngunit ang root ay maaaring mag-execute ng lahat ng operasyon nang walang limitasyon. Dahil sa pagkakaibang ito, ang root privileges ay kinakailangan lalo na sa mga gawain na may kaugnayan sa mga system file o permissions. Bukod pa rito, ang maling paggamit ng root privileges ay maaaring magdulot ng hindi pagkakapaganda ng sistema, kaya kinakailangan ang tamang kaalaman.

2.2 Pansamantalang Root Privileges Gamit ang sudo

Sa Ubuntu, kapag kailangan ng root privileges bilang system administrator, inirerekomenda na hindi direktang mag-switch sa root account, kundi gumamit muna ng sudo command upang makuha ang pansamantalang privileges. Ang mga tiyak na paraan ng paggamit at mga babala ay ipapaliwanag nang detalyado sa ibaba.

3. Paraan ng Pansamantalang Pagsasalin sa Root

Sa Ubuntu, kapag kailangan ng root na karapatan, sa halip na lubos na lumipat sa root user, inirerekomenda ang paraan ng pagbibigay ng root na karapatan lamang sa partikular na command. Sa pamamagitan ng metodong ito, pagkatapos ng trabaho, bumabalik sa karaniwang karapatan, kaya nababawasan ang panganib mula sa maling operasyon. Sa ibaba, ipapaliwanag ang tiyak na hakbang gamit ang sudo command.

3.1 Basic na Paggamit ng sudo Command

Ang “sudo” ay akronim ng “substitute user do”, isang command na pansamantalang binabago ang karapatan ng user. Kahit ordinaryong user, sa pamamagitan ng paggamit ng sudo, maaaring magbigay ng root na karapatan sa tinukoy na command. Ginagamit ito nang ganito.

$ sudo [command]

Halimbawa, upang i-update ang mga package, iniput ito nang ganito.

$ sudo apt update

Ang command na ito ay pinapayagang i-execute lamang sa user na may root na karapatan, kaya sa pamamagitan ng sudo, pansamantalang hiniram ang root na karapatan upang maipagawa ito.

3.2 Pag-input ng Password Kapag Gumagamit ng sudo Command

Kapag unang gumamit ng sudo, hinihingi ang password ng kasalukuyang user. Sa ganitong paraan, hindi basta-basta magagamit ng sinuman ang sudo command, at napanatili ang seguridad. Ang pagpapatunay ng sudo ay valid sa loob ng tiyak na panahon, kaya hindi kailangang mag-input ng password tuwing gagamitin kung madalas na command ang i-execute.

3.3 Pansamantalang Valid Time ng sudo

Ang panahon ng pansamantalang pagiging valid ng karapatan sa sudo ay humigit-kumulang 15 minuto sa default na setting ng Ubuntu. Kung hindi kailangan ng mahabang root na karapatan, maaaring tapusin ang session o manu-manong alisin ang karapatan. Halimbawa, sa pamamagitan ng pag-input ng “sudo -k”, agad na inaalis ang pagpapatunay, at sa susunod na paggamit, hihilingin muli ang password.

4. Paano Lumipat sa Root Shell

Sa pamamagitan ng paglipat sa root shell, maaari mong ipagpatuloy ang mga operasyon bilang root user. Ito ay partikular na kapaki-pakinabang kapag gumagawa ng maraming administrative na gawain. Sa Ubuntu, maaari kang lumipat sa root shell gamit ang sudo -i o sudo su. Tingnan natin ang paggamit at mga katangian ng bawat command.

4.1 Pagsasalin sa Root Shell Gamit ang sudo -i Command

Ang sudo -i command ay nagpapalit sa shell na ganap na nakatakda sa environment ng root user. Kapag ginamit ito, binabasa ang profile ng root user, at inaaplay din ang environment variables bilang root. Ipasok ang command nang ganito.

$ sudo -i

Kapag pinatupad ang command na ito, ang environment ng root user ay direktang naiipasa, kaya agad na magagamit ang mga environment variables at paths na nakatakda sa root. Pagkatapos ng trabaho, bumalik sa orihinal na user gamit ang exit command.

4.2 Pagsasalin sa Root Shell Gamit ang sudo su Command

Ang sudo su command ay katulad ng sudo -i ngunit may kaunting pagkakaiba sa pag-uugali. Sa command na ito, lumilipat sa shell bilang root, ngunit madalas hindi naiipasa ang environment variables na binabasa sa login. Sa ganitong paraan, pinapanatili ang environment variables ng normal user habang nagiging posible ang operasyon gamit ang root privileges.

$ sudo su

Gamit ang sudo su, maaari mong mapanatili ang kasalukuyang session habang nagbibigay ng root privileges. Kapaki-pakinabang ito kapag hindi kailangan ang pagpasa ng environment variables o nais mong gumana sa shell na may custom settings.

4.3 Pagsasalin na Hindi Naiipasa ang Environment Variables (su -)

Kapag kailangang ganap na i-detach ang environment variables ng normal user sa trabaho sa root shell, inirerekomenda ang su - command. Gamit ang command na ito, parang naglo-login muli bilang root, at inaaplay ang default settings ng environment variables ng root user.

$ su -

5. Ang paglipat sa root gamit ang su command

su command ay maaaring gamitin upang lumipat mula sa kasalukuyang user patungo sa root user. Ang paraang ito ay karaniwang ginagamit sa iba pang Linux distributions, at maginhawa ito kapag nakatakda ang password ng root. Sa Ubuntu, ang root password ay hindi na ginagamit bilang default, kaya kailangang i-configure ito kung kinakailangan.

5.1 Ang pangunahing paggamit ng su command

su command ay isang command para sa paglipat ng user, at maaari mong tukuyin ang username ng user na gusto mong palitan. Para lumipat sa root user, i-input ang command na ito nang sumusunod.

$ su

Ang command na ito ay hihilingin ang password ng root, at kapag tama ang input, lalipat sa shell ng root user. Pagkatapos ng trabaho, gamit ang exit command upang bumalik sa orihinal na user.

5.2 Ang pagkakaiba ng su at su –

Kung gagamitin ang su -, magsisimula ang shell na may ganap na na-apply na environment variables ng target user. Sa partikular, maaari mong i-start ang environment ng root user sa malinis na estado. Gamitin ito nang sumusunod.

$ su -

Ang pagkakaiba ng su at su - ay na ang una ay magmamana ng kasalukuyang environment, habang ang huli ay magre-reinitialize ng login shell nang buo. Kapag gusto mong i-set up ang working environment bilang root user o iwasan ang impluwensya ng environment variables, ang su - ay maginhawa.

6. Mga Paunawa sa Seguridad ng Root Permissions

Ang pagkakaroon ng root permissions ay nangangahulugang buong access sa buong sistema, ngunit dahil sa maling operasyon o hindi sinasadyang pagbabago, maaaring magkaroon ng malaking panganib sa sistema. Kaya naman, sa pamamahala ng Ubuntu, kapag gumagamit ng root permissions, kailangang maging partikular na maingat sa seguridad. Narito ang mga pangunahing punto na dapat isaalang-alang sa paggamit ng root permissions.

6.1 Iwasan ang Pagsasamantala sa Root Permissions

Dahil ang mga operasyon na maaaring gawin gamit ang root permissions ay napakalakas, ang ideal na sitwasyon ay bawasan ang mga gawain habang naka-login sa root permissions. Mas mabuti na gumamit ng sudo command para pansamantalang makakuha ng root permissions, dahil ito ay nababawasan ang panganib ng pag-delete ng mahahalagang files nang hindi sinasadya o pagkapinsala sa konpigurasyon ng sistema. Bukod dito, sa mga pang-araw-araw na operasyon na nangangailangan ng root permissions, inirerekomenda na i-execute lamang ang mga indibidwal na command gamit ang root kung kinakailangan.

6.2 Siguraduhing Mag-logout Pagkatapos ng mga Operasyon sa Root

Kapag natapos na ang mga gawain sa root shell, huwag kalimutang gumamit ng exit command para mag-logout at bumalik sa karaniwang user shell. Kung mananatiling naka-root, maaaring mag-exekute ng hindi inaasahang operasyon gamit ang root permissions. Kahit sa maikling gawain, ang pagiging habit na mag-logout mula sa root shell ay makakabawas ng mga panganib sa seguridad.

6.3 Tamang Pagsasaayos ng sudoers File

Ang sudoers file ay ang setting file na nagmamanage kung aling user ang pinapayagang gumamit ng sudo command. Sa pamamagitan ng paggamit ng visudo command para i-edit ang sudoers file, maaari mong limitahan ang sudo access lamang sa partikular na user. Sa pamamagitan ng setting na ito, kahit na makapasok ang ikatlong partido, maiiwasan ang pagsasamantala sa root permissions.

6.4 Paggamit ng Audit Logs

May audit logs ang Ubuntu na nagsisirecord ng history ng paggamit ng root permissions. Sa pamamagitan ng paggamit ng mga log na ito, maaari mong suriin kung aling user ang gumawa ng anong root operation sa nakaraan. Lalo na sa kapaligiran na maraming user ang may sudo access, ang regular na audit ay kapaki-pakinabang para sa pamamahala ng seguridad.

7. Mga Karaniwang Error at ang Mga Solusyon Nito

Sa paglipat sa root na pahintulot sa Ubuntu, o sa paggawa ng gawain gamit ang root na pahintulot, maaaring lumitaw ang ilang karaniwang error. Sa pamamagitan ng pag-unawa sa mga error na ito at pag-alam sa tamang paraan ng pagtugon, magiging posible ang epektibong pagtatrabahuhan ng problema.

7.1 Error na “Permission denied”

Kapag sinusubukan mong i-execute ang isang command na nangangailangan ng root na pahintulot bilang ordinaryong user, maaaring lumabas ang error na Permission denied. Ang error na ito ay nagpapahiwatig na walang sapat na pahintulot para sa command na iyon. Bilang solusyon, i-execute muli ang command gamit ang sudo tulad ng sumusunod.

$ sudo [command]

Bukod dito, kung nais mong i-execute nang sunod-sunod ang maraming command gamit ang root na pahintulot, epektibo rin ang paglipat sa root shell.

7.2 Error na “user is not in the sudoers file”

Kung ang user ay hindi nirehistro sa sudoers file, lalabas ang error na user is not in the sudoers file, at hindi mae-execute ang sudo command. Sa ganitong kaso, mag-login gamit ang administrator account, at gamitin ang visudo command upang idagdag ang problematikong user sa sudoers file. Halimbawa, maaari mong bigyan ng sudo na pahintulot tulad ng sumusunod.

username ALL=(ALL) NOPASSWD: ALL

7.3 Problema sa Timeout ng sudo

Kung hindi humihingi ng password kapag nag-e-execute ng sudo command, posibleng dahil ito sa timeout ng sudo session. Kapag nag-expire ang panahon ng bisa ng authentication sa sudo session, kailangan ulit ng password. Sa ganitong kaso, basta i-execute muli ang sudo command at i-re-enter ang password.

7.4 Ang Password ng Root ay Na-disable

Sa Ubuntu, default na na-disable ang root account. Kaya, kapag sinusubukan mong maglipat sa root gamit ang su command, maaaring magkaroon ng “Authentication failure” error. Upang ayusin ang problemang ito, una, i-set ang root password gamit ang sumusunod na command.

$ sudo passwd root

Dahil dito, magiging enabled ang root account at magse-set ang password.

8. Buod

Sa Ubuntu, nagpaliwanag kami ng iba’t ibang paraan upang magpalit ng root permissions. Ang root permissions ay isang malakas na karapatan na nagbibigay-daan sa access sa buong sistema, at ang tamang paggamit nito ay nakadirekta sa seguridad at katatagan ng sistema. Muling titingnan natin ang mga mahahalagang punto ng artikulong ito sa ibaba.

8.1 Buod ng Artikulo

• Kahalagahan ng root permissions: Ang root permissions ay kinakailangang karapatan upang ma-access ang malalim na bahagi ng sistema at magsagawa ng mga operasyon sa pamamahala.
• Pansamantalang pagbibigay ng root permissions gamit ang sudo: Sa pamamagitan ng sudo [command], maaari lamang bigyan ng root permissions kapag kailangan, na nagpapababa ng panganib sa seguridad.
• Paraan ng paglipat sa root shell: Gamit ang sudo -i o sudo su, maaari lumipat sa root shell at magpatupad ng maraming command na may root permissions.
• Paggamit ng su command: Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba ng su at su -, at gamitin ayon sa layunin.
• Mga paunawa sa seguridad: Dapat limitahan ang mga operasyon gamit ang root permissions sa pinakakonti, at agad na tapusin ang hindi kinakailangang root session.
• Mga karaniwang error at solusyon: Ang mga error na may kaugnayan sa permissions ay maaaring ayusin sa pamamagitan ng pagsusuri ng sudoers file o pag-activate ng root account.

8.2 Paggamit at Ligtas na Pamamahala ng root permissions

Sa tamang paggamit ng root permissions, mapapabilis ang pamamahala ng Ubuntu system. Gayunpaman, may panganib din ito dahil sa posibleng maling operasyon, kaya dapat maingat na hawakan ang root permissions. Inirerekomenda na gumawa lamang ng operasyon sa root sa pinakakonting oras na kinakailangan para sa mga gawain sa pamamahala, at laging maging alerto sa seguridad habang nagtatrabaho.