1. Panimula
Kapag gumagamit ng Ubuntu o iba pang Linux distribution, madalas na ginagawa ang pag-delete ng mga file o directory. Gayunpaman, walang “Silo ng Basura” na katulad ng sa Windows o macOS ang Linux, kaya kung aksidenteng na-delete sa command line, mahirap itong ibalik. Sa artikulong ito, tatalakayin nang detalyado ang paggamit ng rm
command para sa ligtas at epektibong pag-delete ng mga file sa Ubuntu. Bukod dito, tatalakayin din ang mga tip para maiwasan ang aksidenteng pag-delete, at kung sakaling mangyari ito, ang mga paraan ng pagbawi.
2. rm
Pangunahing Balangkas ng Command
rm
command ay ang karaniwang command para sa pag-delete ng file sa Linux. Gamit ang command na ito, maaari mong i-delete ang tinukoy na file o directory. Dahil hindi maaaring i-restore ang mga nadelete na file sa pangunahing paraan, kailangan ng pag-iingat sa paggamit nito.
2.1 rm
Pangunahing Syntax ng Command
rm filename
Halimbawa, kung nais mong i-delete ang file na tinatawag na example.txt
, ipasok ito nang ganito:
rm example.txt
Pag-execute ng command na ito, tuluyang ma-delete ang file, ngunit hindi ito pansamantalang napanatili tulad ng “basurahan” sa GUI environment. Kaya, kapag nagde-delete ng mahahalagang file, kailangang mag-confirm muna.

3. rm
mga opsyon ng command
rm
command ay may maraming kapaki-pakinabang na opsyon. Sa pamamagitan ng paggamit ng mga ito, maaari mong mapabilis ang proseso ng pagbura o gawin itong mas ligtas.
3.1 -r opsyon (rekursibong pagbura ng direktoryo)
rm
command ay hindi binubura ang direktoryo sa default. Kung nais mong burahin kasama ang mga file at subdirektoryo sa loob ng direktoryo, gumamit ng -r
(rekursibong pagbura) opsyon.
rm -r pangalan_ng_direktoryo
halimbawa, kung nais mong burahin ang direktoryong /example_dir
:
rm -r /example_dir
Sa paggamit ng opsyon na ito, lahat ng file at subdirektoryo sa loob ng direktoryo ay mabubura.
3.2 -i opsyon (kumpirmasyon ng pagbura)
Kung nais mong humingi ng kumpirmasyon bago burahin ang file, kapaki-pakinabang ang paggamit ng -i
opsyon. Sa pamamagitan nito, maiiwasan ang maling pagbura.
rm -i example.txt
Kapag pinatakbo, lalabas ang mensaheng “Ibabura ba ang example.txt
?” Maaari kang sumagot ng “y” o “n” upang mabawasan ang panganib ng maling pagbura.
3.3 -f opsyon (pinilit na pagbura)
Sa mga file na hindi karaniwang mabura o kapag may lumalabas na mensahe ng kumpirmasyon sa pagbura, gumamit ng -f
(pinilit) opsyon. Ang opsyon na ito ay nagpo-force ng pagbura nang walang kumpirmasyon, kaya epektibo rin ito sa mga file na walang karapatan sa pagsulat o mga read-only file.
rm -f example.txt
Ito ay opsyon na nangangailangan ng pag-iingat, ngunit kapaki-pakinabang sa pagbura ng maraming file nang sabay-sabay o kapag nais mong balewalain ang mga mensahe ng error.
3.4 -d opsyon (pagbura ng walang laman na direktoryo)
Para sa pagbura ng walang laman na direktoryo, gumamit ng -d
opsyon. Ang opsyon na ito ay maaari lamang gamitin kung walang file sa loob ng direktoryo.
rm -d /emptydir
Kung walang laman ang direktoryo, madali itong mabubura nang walang problema.

4. Mga Paalala sa Pagbura
4.1 Mga Paraan upang Maiwasan ang Maling Pagbura
Ang pagbura ng file ay dapat gawin nang maingat. Upang hindi aksidenteng mabura ang mahahalagang file, pansinin ang mga sumusunod na punto.
-i
opsyon bilang default na paggamit: Sa pamamagitan ng pagtatakda ngalias
command upang gumamit ng-i
opsyon bilang default, maaari kang humiling ng kumpirmasyon sa lahat ng operasyon ng pagbura.- Pag-execute ng Backup: Ang pagkuha ng backup ng mahahalagang file bago magbura ay ang batayan na tuntunin. Sa pamamagitan ng pagkopya sa cloud storage o external device, mababawasan ang panganib ng maling pagbura.
4.2 Paggamit ng alias
Command
Halimbawa, kung magdadagdag ka ng sumusunod na setting sa .bashrc
, lahat ng rm
command ay magiging rm -i
sa pagtakbo:
alias rm='rm -i'
Sa ganitong paraan, awtomatikong magiging kumpirmasyon sa bawat pagbura, na nagpapababa nang malaki ng panganib ng maling pagbura.
5. Pagbura ng Maraming File nang Sabay-Sabay
Kung nais mong burahin ang maraming file nang sabay-sabay, maaari mong gawin ito nang madali sa pamamagitan ng paggamit ng *
(wildcard). Halimbawa, upang burahin ang lahat ng .txt
file sa kasalukuyang direktoryo, gumamit ng sumusunod na command:
rm *.txt
Ang wildcard na *.txt
ay nangangahulugang lahat ng .txt
file. Gayundin, dahil maaari mong burahin nang sabay-sabay ang mga file na may partikular na extension o pangalan, ito ay napakagaan sa paggamit kapag nagpoproseso ng maraming file.

6. Paraan ng Pagpapakita ng Log ng Pag-delete
Kung nais mong suriin ang log ng mga natanggal na file o directory, gumamit ng opsyon -v
(detalyadong pagpapakita). Ito ay nagpapakita kung aling file ang natanggal, kaya makakapag-verify ka pagkatapos ng operasyon at magiging komportable.
rm -v example.txt
Pagkatapos ng pag-execute, ipapakita ang mensahe tulad ng “removed ‘example.txt’”, kaya makikita mo visually na natanggal ito. Lalo na kapag nagde-delete ng maraming file, epektibo itong opsyon.
7. Paraan ng Pagbabalik ng Natanggal na Mga File
rm
command para sa mga natanggal na file ay lubhang mahirap na ibalik, ngunit maaari ring gumamit ng mga tool sa pagbabalik upang maghanda sa hindi sinasadyang pagtatanggal. Halimbawa, sa pamamagitan ng paggamit ng mga tool tulad ng extundelete
o testdisk
, maaaring posible ang pagbabalik depende sa kalagayan ng file system.
7.1 Pagbabalik Gamit ang extundelete
extundelete
ay isang tool para sa pagbabalik ng natanggal na mga file sa ext3/ext4 file system. Ang sumusunod ay isang basic na halimbawa ng paggamit:
sudo extundelete /dev/sdX --restore-file path/filename
Sa pamamagitan ng agarang pagtugon pagkatapos ng pagtatanggal, maaari mong mapataas ang posibilidad ng pagbabalik. Gayunpaman, depende sa kalagayan ng paggamit ng disk, maaaring hindi posible ang pagbabalik sa ilang mga kaso, kaya mahalaga ang backup bago mangyari.
8. Buod
Ang pagbura ng file sa Ubuntu ay maaaring gawin nang mahusay gamit ang rm
command, ngunit kailangang laging isaalang-alang ang panganib ng hindi sinasadyang pagbura. Sa pamamagitan ng pagkuha ng backup at pagkukumpirma bago ang pagbura, ipagpatuloy natin ang trabaho nang ligtas habang pinoprotektahan ang mahahalagang data.-i
opsyon o alias
setting ay mahalaga upang maiwasan ang mga pagkakamali sa pagbura.