Buong Gabay sa Ubuntu MATE: Tampok, Pag-install, at Tip

1. Panimula

Ano ang Ubuntu MATE?

Ang Ubuntu MATE ay isang distribution ng Ubuntu na gumagamit ng MATE (Mate) desktop environment. Ang MATE ay nagpapanatili ng tradisyunal na desktop environment ng dating popular na GNOME 2 habang nagdadagdag ng modernong mga tampok. Dahil sa intuitive na operasyon na katulad ng Windows, madaling gamitin ito para sa mga baguhan.

Ang pagkakaiba sa Ubuntu

Ang pangunahing pagkakaiba sa opisyal na Ubuntu at Ubuntu MATE ay ang desktop environment na ginagamit. May mga pagkakaiba tulad ng sumusunod.

Tulad nito, ang Ubuntu MATE ay magaan, mataas ang customizability, at gumagana nang komportable sa lumang PC na mga benepisyo.

Sino ang angkop para sa Ubuntu MATE?

Ang Ubuntu MATE ay inirerekomenda para sa mga sumusunod na tao.

1. Mga taong gustong i-reuse ang lumang PC

• Ang Ubuntu MATE ay medyo magaan na OS kaya gumagana ito sa lumang computer.
• Kung i-install sa PC na gumagana ang Windows XP o Windows 7, ito ay magiging bagong OS na muling nabubuhay.

1. Mga taong naghahanap ng operasyon na malapit sa Windows

• Dahil sa paggamit ng tradisyunal na desktop environment, madali ang paglipat mula sa Windows.

1. Mga taong gustong mag-customize

• Maaaring mag-customize nang detalyado ng mga panel, window manager, at tema, kaya makakagawa ng desktop environment na ayon sa iyong panlasa.

1. Mga taong naghahanap ng Linux distribution para sa mga baguhan

• Bahagi ito ng Ubuntu base ngunit nagbibigay ng simple na UI at matatag na operasyon, kaya angkop para sa mga baguhan sa Linux.

Buod

Ang Ubuntu MATE ay isang Linux distribution na nagpapanatili ng tradisyunal na desktop environment habang magaan at may mataas na customizability. Lalo na perpekto ito para sa mga gustong i-reuse ang lumang PC o naghahanap ng operasyon na malapit sa Windows.

2. Mga Tampok ng Ubuntu MATE

Magaan at Mabilis na Paggana

Isa sa pinakamalaking atraksyon ng Ubuntu MATE ay ang kaluwagan ng sistema nito. Ang MATE desktop environment ay gumagana sa mas kaunting resources kumpara sa GNOME o KDE na may modernong UI. Kaya naman, may mga benepisyong tulad ng sumusunod.

• Komportableng paggana kahit sa lumang PC
  Ang Ubuntu MATE ay gumagana nang maayos sa hardware na may mababang spesipikasyon. Halimbawa, sa PC na may lumang Intel Core 2 Duo CPU o 4GB RAM, walang problema sa paggamit.
• Mababang pasanin sa sistema
  Dahil pinapababa ang mga animasyon at epekto sa desktop, ang pagbukas at paggana ay maayos.
• Optimization para sa mababang spesipikasyon
  Ang paggamit ng RAM ay mababa, at binubuo ng mga magaan na aplikasyon, kaya epektibong ginagamit ang resources.

Madaling Gamiting Desktop Environment

Ang MATE desktop environment ay gumagamit ng tradisyunal na layout na katulad ng Windows, kaya madali at intuitive ang operasyon.

• Taskbar at Start Menu
  Sa itaas (o ibaba) ng screen ay may panel, at madaling i-launch ang mga programa mula sa application menu. Ito ay katulad ng Start Menu ng Windows, kaya madaling maging pamilyar para sa mga baguhan.
• Multi-Panel System
  Maaaring i-customize ang panel, at idagdag ang application launcher o system monitor.
• Maayos na Window Management
  Posibleng gumawa ng tradisyunal na window operations, at ilagay nang malaya ang maraming windows.

Mataas na Kalayaan sa Customization

Ang Ubuntu MATE ay may mataas na kakayahang i-customize ang desktop environment, kaya maaaring gumawa ng UI na ayon sa iyong panlasa.

• Pagbabago ng Layout ng Panel
  Gamit ang tool na MATE Tweak, maaaring baguhin ang pagkakaayos ng panel sa istilo ng GNOME 2, Windows, o Mac.
• Pagbabago ng Theme at Icon
  Maaaring baguhin nang libre ang system theme o icon set. Para sa mga mahilig sa customization, ito ay malaking benepisyo.
• Pag-set ng Shortcut Keys
  Maaaring mag-set ng keyboard shortcuts nang detalyado, kaya mapapataas ang efficiency ng trabaho.

Stability at Long Term Support (LTS)

Ang Ubuntu MATE ay batay sa LTS (Long Term Support) version ng Ubuntu, kaya makakakuha ng 5 taong long-term support.

• Stable na Sistema
  Sa LTS version, pinapahalagahan ang stability at security kaysa sa bagong features, kaya maaaring gamitin nang mahaba at walang alalahanin.
• Regular na Security Updates
  Mula sa Canonical (developer ng Ubuntu), may regular na security patches, kaya ligtas na gamitin.

Suporta sa Maraming Wika (Suporta sa Japanese)

Ang Ubuntu MATE ay may komprehensibong suporta sa maraming wika, at madaling i-set up ang Japanese environment.

• Standard na Japanese Input
  Sa installation, pagpili ng “Japanese”, awtomatikong i-set up ang Japanese input environment (IBus o Mozc).
• Menu at System Settings na Ganap na Japanese
  May Japanese language pack, kaya kahit mga baguhan ay makakagamit nang walang alalahanin.

Buod

Ang Ubuntu MATE ay isang Linux distribution na magaan ngunit may mataas na customization, at nagbibigay ng stable na paggana. Lalo na inirerekomenda para sa mga gustong gamitin ang lumang PC o mga humahanap ng simple at madaling gamiting Linux environment.

3. Paraan ng Pag-install ng Ubuntu MATE

Mga Kinakailangang System

Una, bago mag-install ng Ubuntu MATE, suriin natin ang mga kinakailangang system.

Ang Ubuntu MATE ay medyo magaan na OS, ngunit upang magtrabaho nang komportable, inirekomenda ang 4GB o higit pang RAM at Intel Core i3 o higit pang CPU.

Ang Pag-download ng Ubuntu MATE

I-download ang ISO image ng Ubuntu MATE mula sa opisyal na site.

1. Opisyal na site na i-access
2. I-click ang “Download”
3. Piliin ang pinakabagong LTS bersyon (hal.: Ubuntu MATE 24.04 LTS)
4. Suriin ang arkitektura (64-bit) at i-download

Ang Paggawa ng Installation Media

Isulat ang na-download na ISO image sa USB memory upang gumawa ng installation media.

Paraan ng Paggawa sa Windows

1. I-download ang Rufus (Opisyal na site)
2. I-connect ang USB memory (8GB o higit pa) sa PC
3. I-launch ang Rufus at gawin ang sumusunod na setting

• “Boot type” → Piliin ang na-download na ISO
• “Partition scheme” → GPT (o MBR)
• “File system” → FAT32

1. I-click ang “Start” at gumawa ng installation media

Paraan ng Paggawa sa Mac/Linux

Ipatupad ang sumusunod na command sa terminal.

sudo dd if=ubuntu-mate-24.04-desktop-amd64.iso of=/dev/sdX bs=4M status=progress

※Palitan ang sdX sa pangalan ng device ng USB memory.

Mga Hakbang sa Pag-install

1. Boot mula sa USB media

• Sa BIOS/UEFI setting ng PC, i-enable ang “USB boot” at i-boot mula sa USB memory.

1. Installation screen ng Ubuntu MATE

• Sa pag-boot, lalabas ang mga opsyon na “Subukan ang Ubuntu MATE” at “I-install ang Ubuntu MATE”, kaya piliin ang “I-install”.

1. Pagpili ng Wika

• Piliin ang “Japanese” at i-click ang “Magpatuloy”.

1. Pagpili ng Keyboard Layout

• Karaniwang piliin ang “Japanese – Japanese” at “Magpatuloy”.

1. Uri ng Pag-install

• Piliin ang “Normal installation” o “Minimal installation”.
• Kung i-check ang “Download updates while installing”, mag-i-install sa pinakabagong estado.

1. Setting ng Disk

• Kung piliin ang “Delete disk and install Ubuntu MATE”, matatanggal ang umiiral na OS at mag-i-install ng bago.
• Kung dual boot, piliin ang “Something else” at i-set ang partition nang manu-mano.

1. Pag-input ng Impormasyon ng User

• I-set ang “Name” at “Password”, at piliin ang “Auto-login with this password” o “Require my password to log in”.

1. Pagsisimula ng Pag-install

• I-click ang “Install now” at maghintay hanggang matapos ang proseso (humigit-kumulang 10-30 minuto).

1. Pagtatapos ng Pag-install

• I-click ang “Restart Now” at tanggalin ang USB memory bago i-restart ang PC.

Initial Setting at Pag-aayos ng Japanese Environment

Matapos mag-install ng Ubuntu MATE, ipapakita ang mga setting na dapat gawin una.

Update ng System

Kaagad pagkatapos ng pag-install, i-apply ang pinakabagong update.

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

Setting ng Japanese Input

Sumusuporta ang Ubuntu MATE sa Japanese input, ngunit para sigurado, suriin ang IM (input method).

1. I-bukas ang “System” → “Language Support”
2. I-click ang “Install / Remove Languages”
3. Suriin kung naka-install ang “Mozc (Japanese Input)”
4. “Input Method” → Piliin ang “IBus”

Pag-install ng Software

May pre-installed na basic software ang Ubuntu MATE, ngunit makakabuti na mag-install ng mga app tulad ng sumusunod.

• Google Chrome (mabilis na browser)

wget https://dl.google.com/linux/direct/google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo dpkg -i google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo apt-get -f install

• VLC Media Player (video playback software)

sudo apt install vlc

• LibreOffice (office suite)

sudo apt install libreoffice

Buod

Medyo simple ang pag-install ng Ubuntu MATE, at maaaring gawin ng mga baguhan nang hindi nalilito. Mahalagang suriin ang mga kinakailangang system at gumawa ng tamang installation media.

4. Paano Gamitin at Mga Paraan ng Paggamit ng Ubuntu MATE

Para sa Mga Baguhan! Mga Setting na Dapat Gawin Pagkatapos ng Pag-install

Upang magamit ang Ubuntu MATE nang komportable, simulan natin ang mga basic na initial settings.

Ang Pag-update ng System

Sa pamamagitan ng pagiging pinakabagong bersyon ng Ubuntu MATE, mapapabuti ang seguridad at katatagan.

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

Opsyon, mula sa “System” → “Software Updater” ay maaari ring mag-update gamit ang GUI.

Ang Pagsusuri ng Japanese Input

Sa Ubuntu MATE, ang Japanese input environment (Mozc) ay magagamit. Suriin natin kung tama ang pag-set up nito.

1. Buksan ang “System” → “Language Support”
2. Mula sa “Install / Remove Languages”, idagdag ang “Japanese” (kung kinakailangan)
3. Baguhin ang “Input Method” sa “IBus”
4. Suriin kung naka-install ang Mozc (Japanese input)
5. Pagkatapos ng pag-restart, subukan kung gumagana ang Japanese input

Ang Setting ng Time Zone at Relo

Kung hindi tama ang oras ng system, maaaring ayusin ito sa mga sumusunod na hakbang.

1. Buksan ang “System” → “Time & Date”
2. Set ang “Time Zone” sa “Asia/Tokyo”
3. Suriin na aktibo ang NTP (Network Time Protocol)

Mga Araw-araw na Paraan ng Paggamit

Ang Pamamahala ng Files

Sa Ubuntu MATE, gumagamit ng “Caja” bilang file manager. Katulad ng operation ng Windows Explorer, posible ang pag-oorganisa ng mga folder at files.

• Doble-klik upang buksan ang file
• Kanang-klik para sa “Copy”, “Paste”, “Delete”
• Drag & Drop para sa paglipat sa pagitan ng mga folder

Ang Paggamit ng Internet

Sa Ubuntu MATE, naka-install ang Firefox bilang default. Kung nais gamitin ang Google Chrome, maaaring i-install gamit ang mga sumusunod na command.

wget https://dl.google.com/linux/direct/google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo dpkg -i google-chrome-stable_current_amd64.deb
sudo apt-get -f install

Ang Paggamit ng Office Software

Kung gagawin ang pagsulat ng dokumento o spreadsheet, naka-pre-install ang LibreOffice.

• Writer (Word Processor) → Alternatibo sa Microsoft Word
• Calc (Spreadsheet Software) → Alternatibo sa Microsoft Excel
• Impress (Presentation) → Alternatibo sa Microsoft PowerPoint

Kung kinakailangan ang compatibility sa Microsoft Office, maaari ring gamitin ang “WPS Office” o “OnlyOffice”.

Ang Pagdaragdag ng Software

Sa Ubuntu MATE, may “Software Center” kung saan maaaring magdagdag ng apps gamit ang GUI.

1. Buksan ang “System” → “Software & Updates”
2. Ipasok ang pangalan ng app sa search bar (hal.: “VLC”, “GIMP”)
3. Pindutin ang “Install” button

Kung nais gamitin ang terminal, posibleng i-install gamit ang apt command.

sudo apt install vlc

Inirerekomendang mga Aplikasyon

Ipinapakilala ang ilang kapaki-pakinabang na apps para sa Ubuntu MATE.

Mga Tip sa Customization

Ang lakas ng Ubuntu MATE ay ang malayang customization ng desktop environment. Sa pamamagitan ng pagsubok sa mga sumusunod na settings, maaari itong gawing mas madaling gamitin.

Ang Pagbabago ng Layout ng Desktop

Gamit ang tool na tinatawag na MATE Tweak, maaaring baguhin ang layout ng desktop.

1. Buksan ang “System” → “MATE Tweak”
2. Piliin mula sa “Panel Layout”

• Traditional (Klasikong desktop)
• Redmond (Windows-style layout)
• Cupertino (Mac-style layout)

1. Baguhin sa estilo na gusto mo

Ang Pagbabago ng Theme at Icons

Sa Ubuntu MATE, may mga default themes na handa.

1. Buksan ang “System” → “Appearance”
2. Piliin ang gusto mong design sa “Themes” tab
3. Pindutin ang “Customize” button upang baguhin ang window decorations o icons

Kung nais ng higit pang themes, maaaring idagdag gamit ang mga sumusunod na command.

sudo apt install arc-theme papirus-icon-theme

Ang Setting ng Shortcut Keys

Sa pamamagitan ng pag-set up ng keyboard shortcuts, mapapabuti ang efficiency ng trabaho.

1. Buksan ang “System” → “Keyboard Shortcuts”
2. Pindutin ang “Add” button upang lumikha ng bagong shortcut
3. Halimbawa, i-assign ang “Ctrl + Alt + T” sa pagbukas ng terminal

Buod

Ang Ubuntu MATE ay nagbibigay ng simple na UI na madaling gamitin para sa mga baguhan, habang may mahusay na customizability. Ang pamamahala ng files, browsing, office work, atbp., ay maaaring gawin nang smooth sa araw-araw na paggamit. Bukod dito, dahil maaaring baguhin ang layout o themes ayon sa gusto, maaaring lumikha ng mas komportableng environment.

5. Mga Madalas na Tanong (FAQ)

Q1: Libre bang magamit ang Ubuntu MATE?

A: Oo, ganap na libre ang paggamit ng Ubuntu MATE.
Ubuntu MATE ay open source software, at libre itong i-install at gamitin para sa personal o komersyal na layunin nang hindi pinipigilan.

Q2: Ano ang pagkakaiba ng Ubuntu MATE sa iba pang Ubuntu flavors (Xubuntu, Kubuntu, atbp.)?

A: Pangunahing pagkakaiba ay sa “desktop environment”.

Q3: Magagana ba ito sa mga lumang computer?

A: Oo, magagana ito nang komportable kahit sa mga medyo lumang computer.
Ang Ubuntu MATE ay mababa ang paggamit ng system resources, kaya magagamit ito sa mga PC na may ganitong specs.

Q4: Madali ba ang pag-install ng software?

A: Oo, napakadali.
Magagamit ang Software Center ng GUI, o gamitin ang apt command sa terminal upang i-install lamang.

sudo apt install vlc

Q5: Walang problema ba ang Japanese input?

A: Oo, sinusuportahan na ito bilang default ang Japanese input.
Paraan ng pag-set up ng Japanese input (Mozc):

1. Buksan ang “System” → “Language Support”
2. Idagdag ang “Japanese” mula sa “Install Languages” (kung kinakailangan)
3. Baguhin ang “Input Method” sa “IBus”
4. Suriin kung naka-install ang Mozc (Japanese input)
5. Pagkatapos mag-restart, magagamit na ang Japanese input

Q6: Magagawa bang i-dual boot ang Ubuntu MATE sa Windows?

A: Oo, posible.
Sa panahon ng pag-install, piliin ang “Pag-gamit kasama ng iba pang OS“, makakagawa ng dual boot setup ng Windows at Ubuntu MATE.

Q7: Saan makakahanap ng troubleshooting para sa Ubuntu MATE?

A: Gamitin ang opisyal na forum at komunidad.

• Ubuntu MATE Opisyal na Forum
• Ask Ubuntu

Kung may error message, i-execute ang sumusunod na command sa terminal upang suriin ang detalye ng error, ito ay epektibo rin.

journalctl -xe

Q8: Paano alisin ang Ubuntu MATE?

A: Sa kaso ng dual boot sa Windows, upang alisin ang Ubuntu MATE, sundin ang mga sumusunod na hakbang.

1. I-delete ang partition ng Ubuntu MATE gamit ang Disk Management Tool ng Windows
2. Mula sa Recovery Menu ng Windows, i-execute ang bootrec /fixmbr upang alisin ang GRUB
3. Suriin pagkatapos mag-restart na Windows lang ang magsisimula

Buod

Nagbuod kami ng mga madalas na tanong tungkol sa Ubuntu MATE. Lalo na, ang pag-set up ng Japanese input, dual boot, at paraan ng pag-install ng software ay mahahalagang punto para sa mga baguhan.

6. Buod at Rekomendasyon sa Pag-install

Muling Pagkukumpirma ng Kagandahan ng Ubuntu MATE

Ang Ubuntu MATE ay isang simple, lightweight, at stable na Linux distribution. Tingnan natin ang mga sumusunod na punto.

✅Lightweight at mabilis

• Kumpara sa GNOME o KDE, mas kaunti ang paggamit ng resources, kaya maganda ito sa mga lumang PC
• Pwedeng gamitin kahit sa 2GB RAM (inirerekomenda ang 4GB o higit pa)

✅Tradisyunal na desktop environment

• Interfeys na katulad ng Windows, kaya madaling gamitin ng mga baguhan sa Linux
• Mataas ang kakayahang i-customize, kabilang ang pagbabago ng layout ng desktop

✅Stability dahil sa LTS (Long Term Support)

• Dahil batayan ay Ubuntu, may 5 taong long-term support
• Pwedeng gamitin nang walang alalahanin sa mga kompanya o institusyong pang-edukasyon

✅Open source at libre

• Buong libre ang paggamit, at bukas ang source code
• Pwedeng gamitin sa komersyal o i-customize nang libre

✅Buong suporta sa Japanese environment

• Pwede pumili ng Japanese setting sa initial installation
• Pwede ang Japanese input (Mozc) at buong pag-Japanes ng system menu

Inirerekomenda para sa mga ganitong tao

Ang Ubuntu MATE ay lalong inirerekomenda para sa mga sumusunod na tao.

🔹Mga taong gustong i-reuse ang lumang PC

• Mga taong gustong ilipat ang PC ng Windows XP o Windows 7 sa Linux
• Mga naghahanap ng lightweight OS

🔹Mga baguhan sa Linux

• Kahit unang beses sa Linux, intuitive ang operation
• Pwede ang basic operations nang hindi gumagamit ng command line

🔹Mga mahilig sa simple na desktop environment

• Hindi modern UI tulad ng GNOME o KDE, kundi tradisyunal na layout ang hinahanap
• Mga gustong i-customize nang libre ang desktop

🔹Mga nagbibigay-prioridad sa privacy

• Ang Ubuntu MATE ay open source at dinisenyo na iginagalang ang privacy
• Mababang pagkolekta ng personal data, kaya ligtas na environment para sa trabaho

Paglilista ng Official Site at Community

Kapag nag-i-install ng Ubuntu MATE, gamitin ang official site at forum.

🟢Official Site ng Ubuntu MATE

• Download ng latest version
• Detalyadong gabay sa installation

🟢Ubuntu MATE Community Forum

• Palitanan ng impormasyon sa pagitan ng users
• Solusyunan ng problema sa installation

🟢Ask Ubuntu

• Pwedeng maghanap ng tanong at sagot tungkol sa Linux

🟢Reddit (r/linux, r/UbuntuMATE)

• Pwedeng suriin ang latest info mula sa abroad at mga halimbawa ng customization

Mga Dahilan para Rekomendahan ang Pag-install ng Ubuntu MATE

💡Madaling i-install

• Gumawa ng USB media at sundin ang guide para makumpleto ang setup

💡Matagal at walang alalahanin na magagamit

• Kung pipiliin ang LTS version, may 5 taong support at mataas ang stability

💡Buong software na kailangan

• Standard na may Web browser (Firefox), office software (LibreOffice), media player (VLC), atbp.

💡Mataas ang freedom sa customization

• Gamit ang MATE Tweak, pwede gumawa ng Windows-like o Mac-like desktop environment ayon sa gusto

💡Matibay ang security

• May regular na updates, kaya mababa ang risk ng virus o malware

Buod

Ang Ubuntu MATE ay lightweight at stable na Linux distribution na pwede gamitin ng mga baguhan hanggang advanced users.
Lalo na para sa mga nagre-reuse ng lumang PC, mga baguhan sa Linux, at mga naghahanap ng mataas na customization, ito ang pinakamainam na pagpipilian.

✅I-download na ngayon ang Ubuntu MATE at simulan ang bagong Linux experience!▶ Ang download ng Ubuntu MATE ay dito