1. Ubuntu LTS là gì? Ý nghĩa và tổng quan cơ bản
Ubuntu là một trong những bản phân phối Linux được rất nhiều kỹ sư và người dùng IT trên toàn thế giới sử dụng, trong đó phiên bản “LTS” (Long Term Support – Hỗ trợ dài hạn) đặc biệt phổ biến. Tại đây, chúng tôi sẽ giải thích các đặc điểm cơ bản của phiên bản LTS và ý nghĩa của nó đối với người dùng cá nhân cũng như doanh nghiệp.
Ubuntu LTS là gì?
Ubuntu có hai loại phát hành: phiên bản thông thường và phiên bản LTS. Phiên bản thông thường được phát hành hai lần mỗi năm (tháng 4 và tháng 10), với thời gian hỗ trợ là 9 tháng cho mỗi phiên bản. Trong khi đó, phiên bản LTS được phát hành hai năm một lần vào tháng 4 của năm chẵn và được cung cấp hỗ trợ dài hạn. Thời gian hỗ trợ của LTS là 5 năm, trong đó các bản cập nhật bảo mật quan trọng được cung cấp liên tục. Ngoài ra, nếu trả phí hỗ trợ, thời gian này có thể kéo dài lên đến 12 năm.
Tầm quan trọng và lý do nên chọn bản LTS
Điểm khác biệt lớn của LTS so với các phiên bản thông thường là tính ổn định và hỗ trợ lâu dài. Đối với nhiều doanh nghiệp và tổ chức, sự ổn định của hệ thống là cực kỳ quan trọng. Nhờ ít lỗi và vấn đề bảo mật, cùng chu kỳ bảo trì dự đoán được, LTS cung cấp môi trường vận hành ổn định cho quản trị viên và kỹ sư. Ngoài ra, LTS cũng rất phổ biến với người dùng máy tính để bàn, đặc biệt là những ai muốn làm việc lâu dài trong cùng một môi trường.
Tổng quan về phiên bản mới nhất
Ví dụ, phiên bản LTS mới nhất hiện nay là “Ubuntu 24.04 LTS”, được phát hành vào tháng 4 năm 2024. Phiên bản này sử dụng kernel Linux mới nhất, giúp cải thiện hiệu suất và bảo mật. Ngoài ra còn có các nâng cấp về giao diện người dùng và trình cài đặt mới, nâng cao trải nghiệm tổng thể cho người dùng.
Lợi ích cho doanh nghiệp và người dùng cá nhân
Bản LTS là lựa chọn lý tưởng cho người dùng doanh nghiệp vận hành môi trường máy chủ. Nhờ môi trường ổn định và hỗ trợ dài hạn, bạn có thể xây dựng hệ thống đáng tin cậy. Đối với cá nhân, LTS phù hợp với những ai không muốn cập nhật liên tục hoặc các lập trình viên cần môi trường phát triển ổn định. Ngoài ra, LTS hoàn toàn miễn phí, rất thích hợp cho startup hoặc doanh nghiệp nhỏ muốn tiết kiệm chi phí.
Với những lý do trên, Ubuntu LTS được nhiều người dùng ưu tiên lựa chọn vì sự ổn định và hỗ trợ dài hạn. Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết các tính năng và cải tiến mới của Ubuntu 24.04 LTS.
2. Tính năng mới và cải tiến của Ubuntu 24.04 LTS
Ubuntu 24.04 LTS là phiên bản hỗ trợ dài hạn mới nhất, phát hành vào tháng 4 năm 2024. Bản phát hành này tập trung vào ổn định, hiệu suất và giới thiệu nhiều tính năng mới tiện lợi cho người dùng. Dưới đây là các điểm cải tiến và tính năng nổi bật của 24.04 LTS.
Kernel Linux mới và cải thiện hiệu suất
Ubuntu 24.04 LTS tích hợp kernel Linux mới nhất, mang lại hiệu suất vượt trội so với bản LTS trước đó (22.04). Việc sử dụng kernel mới giúp cải thiện khả năng tương thích phần cứng, hỗ trợ tốt hơn cho các thiết bị và phụ kiện hiện đại. Khả năng đa nhiệm cũng được tối ưu hóa, giúp máy chủ và máy tính để bàn hoạt động ổn định hơn.
Giao diện người dùng được cải thiện và trình cài đặt mới
Giao diện người dùng của Ubuntu 24.04 LTS đã được làm mới để dễ sử dụng hơn. Trình cài đặt mới giúp quá trình cài đặt đơn giản hơn, đặc biệt thân thiện với người mới bắt đầu. Ngoài ra, toàn bộ thiết kế giao diện thống nhất hơn, cải thiện khả năng quan sát và thao tác.
Tăng cường các tính năng bảo mật
Phiên bản Ubuntu 24.04 LTS cũng chú trọng nâng cao bảo mật. Đặc biệt, các tính năng bảo vệ dữ liệu quan trọng cho doanh nghiệp đã được bổ sung, giúp hệ thống an toàn hơn. Ví dụ, có thêm tuỳ chọn tự động cập nhật bảo mật, giúp hệ thống luôn nhận được bản vá mới nhất. Việc bảo mật endpoint cũng được nâng cao để ngăn chặn tấn công và rò rỉ dữ liệu.
Tối ưu hóa Snap Package
Ubuntu ngày càng sử dụng nhiều Snap package, và ở 24.04 LTS hiệu suất Snap đã được cải thiện rõ rệt. Thời gian khởi động của Snap app nhanh hơn, giúp người dùng thao tác mượt mà hơn với các ứng dụng.
Hỗ trợ mở rộng dành cho doanh nghiệp: “Ubuntu Pro”
Từ 24.04 LTS, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp “Ubuntu Pro” chính thức ra mắt, cho phép kéo dài hỗ trợ lên đến 10 năm với các tuỳ chọn bảo mật và cập nhật phần mềm nâng cao (dịch vụ trả phí). Đặc biệt hữu ích cho doanh nghiệp cần hệ thống máy chủ ổn định trong thời gian dài.
3. Thời gian hỗ trợ và hướng dẫn nâng cấp phiên bản LTS
Phiên bản LTS của Ubuntu là lựa chọn tốt nhất cho người dùng cần hệ thống ổn định lâu dài. Phần này sẽ giải thích chi tiết về thời gian hỗ trợ của LTS và hướng dẫn nâng cấp dễ dàng.
Thời gian hỗ trợ và đặc điểm của bản LTS
Bản LTS được hỗ trợ tiêu chuẩn 5 năm, bao gồm các bản vá bảo mật và sửa lỗi định kỳ. Nhờ đó, người dùng có thể yên tâm sử dụng hệ thống lâu dài. Ngoài ra, doanh nghiệp còn có tùy chọn trả phí “Ubuntu Pro” để kéo dài hỗ trợ lên đến 10 năm. Điều này đặc biệt hữu ích cho các hệ thống máy chủ hoặc ứng dụng cần vận hành lâu dài.
Bạn cũng có thể chọn “Legacy Support” để gia hạn thêm 2 năm sau khi hết hỗ trợ cơ bản, nâng tổng thời gian hỗ trợ lên đến 12 năm. Điều này rất quan trọng cho các môi trường doanh nghiệp hoặc hệ thống không thể cập nhật thường xuyên.
Hướng dẫn nâng cấp: Từ 22.04 LTS lên 24.04 LTS
Việc nâng cấp giữa các bản LTS rất đơn giản, được Ubuntu hỗ trợ chính thức. Bạn có thể giữ nguyên phần mềm và cấu hình hiện có khi nâng cấp. Tuy nhiên, cần lưu ý một số điểm trước khi nâng cấp lên LTS mới.
Chuẩn bị trước khi nâng cấp
- Sao lưu dữ liệu
Hãy sao lưu dữ liệu và tệp cấu hình quan trọng. Nâng cấp Ubuntu khá an toàn, nhưng luôn cần chuẩn bị cho trường hợp sự cố xảy ra. - Kiểm tra ghi chú phát hành
Đọc ghi chú phát hành của 24.04 LTS để nắm rõ các vấn đề, hạn chế và thay đổi ảnh hưởng đến hệ thống hiện tại. - Cập nhật hệ thống lên phiên bản mới nhất
Đảm bảo hệ thống hiện tại đã được cập nhật đầy đủ các bản vá bảo mật và phụ thuộc trước khi tiến hành nâng cấp.
Các bước nâng cấp thực tế
- Kiểm tra cập nhật phần mềm
Trên máy tính để bàn, vào “Software & Updates”, chọn cài đặt cập nhật cho phiên bản LTS mới. - Nâng cấp bằng dòng lệnh
Đối với máy chủ hoặc quản trị chi tiết, sử dụng lệnh dưới đây trong terminal.
sudo apt update && sudo apt upgrade -y
sudo do-release-upgrade -dLệnh này sẽ nâng cấp hệ thống lên bản LTS mới nhất. Làm theo hướng dẫn hiển thị để hoàn tất nâng cấp.
Lợi ích và thời điểm nâng cấp
Việc nâng cấp có nên thực hiện hay không phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng. Trong thời gian LTS còn được hỗ trợ, bạn có thể tiếp tục sử dụng phiên bản hiện tại; nếu không cần tính năng mới, có thể đợi đến khi cần thiết mới nâng cấp. Ví dụ, 22.04 LTS sẽ được hỗ trợ đến năm 2027, nên nếu không cần thiết, bạn có thể chờ thêm.
Thời điểm nâng cấp phù hợp tùy thuộc vào ưu tiên: nếu muốn hệ thống ổn định, nên đợi; nếu cần tính năng mới, có thể nâng cấp sớm. Đối với máy ảo, hãy tạo snapshot trước và sau khi nâng cấp để dễ dàng khôi phục khi cần.
4. Thiết lập và tối ưu sau khi cài đặt
Sau khi cài đặt Ubuntu 24.04 LTS, bạn nên thực hiện các thiết lập và tối ưu ban đầu để đảm bảo môi trường sử dụng an toàn và hiệu quả.
Tăng cường bảo mật
Mặc dù bản LTS đã được tăng cường bảo mật, bạn nên thực hiện thêm một số thiết lập sau để tăng mức độ an toàn.
- Kích hoạt tường lửa
Ubuntu trang bị công cụ tường lửa đơn giản “ufw”. Kích hoạt bằng lệnh sau:
sudo ufw enableKích hoạt tường lửa giúp chặn các truy cập không cần thiết, giảm nguy cơ bị tấn công từ bên ngoài.
- Tăng cường bảo mật SSH
Khi sử dụng SSH, hãy đổi cổng mặc định (22) và tắt xác thực bằng mật khẩu, chỉ sử dụng xác thực bằng khóa công khai. Chỉnh sửa tập tin cấu hình bằng lệnh:
sudo nano /etc/ssh/sshd_configSau khi cấu hình xong, khởi động lại dịch vụ SSH để áp dụng thay đổi:
sudo systemctl restart sshTối ưu hiệu suất và hệ thống
Để tận dụng tối đa Ubuntu LTS, bạn nên thực hiện các bước tối ưu hiệu suất sau:
- Tắt các dịch vụ không cần thiết
Các dịch vụ hoặc ứng dụng không dùng đến có thể ngốn tài nguyên hệ thống, nên tắt đi. Xem danh sách dịch vụ đang chạy bằng lệnh:
sudo systemctl list-units --type=service --state=running- Tối ưu vùng swap
Điều chỉnh giá trị swappiness để hạn chế sử dụng swap quá nhiều, giảm nguy cơ giảm hiệu suất. Thực hiện bằng lệnh:
sudo sysctl vm.swappiness=10- Bật cập nhật tự động
Để hệ thống luôn cập nhật bản vá bảo mật mới nhất, hãy cài đặt và cấu hình “unattended-upgrades”:
sudo apt install unattended-upgrades
sudo dpkg-reconfigure unattended-upgradesNhờ vậy, các bản vá bảo mật sẽ được cài đặt tự động, đảm bảo an toàn cho hệ thống.
Ứng dụng và thiết lập khuyến nghị cho người mới
Dành cho người dùng máy tính để bàn, bạn có thể cài đặt thêm các ứng dụng hữu ích:
- Sử dụng Software Center
Ubuntu có “Software Center” giúp cài đặt ứng dụng dễ dàng qua giao diện đồ họa, ví dụ như LibreOffice, GIMP, VLC v.v. - Cài đặt Snap package
Snap giúp cài đặt phiên bản mới nhất của ứng dụng một cách an toàn. Sử dụng lệnh sau để cài đặt qua Snap Store:
sudo snap install <package-name>Những thiết lập này sẽ giúp Ubuntu 24.04 LTS trở thành môi trường sử dụng an toàn, tiện lợi.
5. Đối tượng và trường hợp sử dụng LTS phù hợp
Ubuntu LTS rất phù hợp với nhiều đối tượng nhờ sự ổn định và thời gian hỗ trợ dài hạn. Dưới đây là một số trường hợp và người dùng điển hình nên dùng LTS.
Doanh nghiệp và môi trường máy chủ
Trong môi trường doanh nghiệp, sự ổn định và hỗ trợ lâu dài là yếu tố quan trọng nên LTS rất phù hợp. Ubuntu LTS được hỗ trợ bảo mật miễn phí 5 năm, rất lý tưởng cho các máy chủ cần hoạt động liên tục.
- Sử dụng làm server: LTS là lựa chọn tốt nhất cho máy chủ doanh nghiệp. Nhận các bản vá bảo mật mới nhất, giảm thiểu rủi ro gián đoạn dịch vụ. Dùng Ubuntu Pro có thể mở rộng hỗ trợ lên 10 năm cho các hệ thống quan trọng.
- Môi trường cloud và ảo hóa: Ubuntu LTS được các nhà cung cấp cloud lớn hỗ trợ (AWS, Azure, Google Cloud). Dùng LTS trên cloud giúp giảm thiểu công việc bảo trì hệ điều hành, tiết kiệm chi phí quản lý.
Người dùng cá nhân và máy tính để bàn
LTS không chỉ dành cho doanh nghiệp mà còn rất phù hợp cho người dùng cá nhân.
- Sử dụng lâu dài cho desktop: Nếu bạn không muốn cập nhật hệ điều hành thường xuyên, LTS là lựa chọn lý tưởng. Ví dụ, dùng máy tính tại nhà hoặc văn phòng, chỉ cần nâng cấp mỗi 5 năm một lần.
- Môi trường phát triển: LTS được nhiều lập trình viên lựa chọn vì đảm bảo môi trường ổn định, hỗ trợ tốt cho Python, Node.js, Java,… và giữ được tính tương thích của thư viện, công cụ phát triển trong thời gian dài.
Trường học và dự án nghiên cứu
Ubuntu LTS cũng được sử dụng rộng rãi trong các cơ sở giáo dục và dự án nghiên cứu nhờ tính ổn định và chi phí thấp.
- Trường học: Các trường thường ưu tiên dùng phần mềm mã nguồn mở để tiết kiệm chi phí, LTS phù hợp nhờ ổn định và hỗ trợ lâu dài. Được ứng dụng nhiều trong giảng dạy CNTT và làm thiết bị học tập cho sinh viên.
- Dự án nghiên cứu: LTS là nền tảng lý tưởng cho các dự án nghiên cứu cần phân tích dữ liệu hoặc mô phỏng lâu dài, đặc biệt là AI và Machine Learning.
Doanh nghiệp nhỏ và startup
Ubuntu LTS cũng hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp nhỏ, startup với chi phí thấp và vận hành ổn định.
- Hạ tầng IT văn phòng: Nhờ thời gian hỗ trợ 5 năm, doanh nghiệp nhỏ không cần cập nhật OS liên tục, dễ quản lý và tiết kiệm nguồn lực.
- Môi trường test: Startup thường cần môi trường test ổn định, dùng LTS giúp giảm rắc rối, nâng cao hiệu quả phát triển.
Ubuntu LTS là lựa chọn lý tưởng cho mọi môi trường cần sự ổn định và hỗ trợ lâu dài.
6. Tổng kết
Ubuntu LTS cung cấp sự ổn định và hỗ trợ dài hạn, đáp ứng tốt nhu cầu của doanh nghiệp, cá nhân, trường học và startup.
Giá trị của việc chọn LTS
LTS đặc biệt phù hợp với các môi trường cần sự ổn định và bảo mật lâu dài. Ngoài ra, Ubuntu Pro có thể kéo dài hỗ trợ lên 10 năm, thậm chí với Legacy Support còn lâu hơn, thích hợp cho môi trường yêu cầu hoạt động lâu dài mà không cần cập nhật thường xuyên.
Điểm cân nhắc khi chọn phiên bản
Nên chọn bản LTS hay bản phát hành thông thường tuỳ vào mục đích sử dụng. Nếu bạn cần hệ thống ổn định lâu dài, hãy chọn LTS. Nếu muốn trải nghiệm sớm tính năng mới, bản phát hành thông thường cũng là một lựa chọn tốt.
Đánh giá tổng quan Ubuntu 24.04 LTS
Bản 24.04 LTS có nhiều cải tiến về bảo mật, hiệu suất, trình cài đặt và Snap package, phù hợp cho cả doanh nghiệp lẫn cá nhân, lập trình viên. Trải nghiệm người dùng cũng được nâng cao đáng kể.
Kết luận
Ubuntu LTS phù hợp cho mọi môi trường cần sự tin cậy và vận hành ổn định lâu dài. Việc áp dụng Ubuntu 24.04 LTS sẽ đáp ứng nhu cầu từ sử dụng hàng ngày đến vận hành server chuyên nghiệp. Ubuntu LTS chắc chắn vẫn sẽ là lựa chọn hàng đầu cho các hệ thống cần sự ổn định trong nhiều năm tới.
